To pogrubione, poskręcane i zmienione chorobowo odcinki żył. Wśród rodzajów choroby wyróżnia się żylaki kończyn dolnych i górnych, żylaki powrózka nasiennego, przełyku i hemoroidy. Żylaki kończyn dolnych to pogrubione, poskręcane i zmienione chorobowo odcinki żył powierzchownych, wyczuwalne pod skórą i widoczne przez skórę jako nabrzmiałe powrózki, ewentualnie guzki. Przyczyną choroby jest genetyczna lub nabyta niewydolność zastawek żył powierzchownych, skutkiem czego jest upośledzenie odpływu krwi, zastój żylny i wzrost ciśnienia w naczyniach powierzchownych, co sprawia że wiotkie ściany żył ulegają odkształceniu.