Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Analiza rysunku dziecka jako techniki pomocniczej w pracy wychowawczej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 46611 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Analiza rysunku rodziny jako źródło
wiedzy o dziecku.



Ludzie od dawna wykorzystywali sztukę, aby wyrazić uczucie bólu, strachu, radości, by komunikować się z innymi i mówić im o otaczającym świecie. To wykorzystanie sztuki ma na celu złagodzenie stresu i napięcia psychicznego.
Rysunek dziecka, jest nie tylko narzędziem przekazu, którym posługują się dzieci, ale również narzędziem dla nauczycieli czy psychologów, które umożliwia poznanie myśli, uczuć, a także możliwości intelektualnych dziecka.
. Rysunek można stosować w psychoterapii indywidualnej, grupowej lub rodzinnej, w zależności od stopnia zaburzenia. Przy doborze terapii ważne są właściwości osobiste pacjenta. Jeden potrzebuje terapeuty dyrektywnego, a drugi wręcz przeciwnie. Dla jednego lepsza będzie psychoterapia grupowa, inny zgodzi się tylko na indywidualną.
Ważne są właściwości środowiska w jakim żyje pacjent, jakie potencjały daje otoczenie.
Rysunek jest obrazem rozwoju psychofizycznego dziecka upośledzonego, co wyraża się w proporcjach, kolorystyce, stosowaniu symboli, faktury, sprawności manualnej w trakcie rysowania.




Analiza rysunku – należy do metod projekcyjnych. Często stosowaną techniką jest Test


Rysowania Rodziny, który interpretuje się w trojakim aspekcie: sprawności graficznej, struktury formalnej, treści.
W przypadku formy uwzględnia się rozległość i siłę linii, ekspansywność rysunku, rozmieszczenie poszczególnych elementów w przestrzeni. Analizując treści, uwzględnia się umieszczenie postaci badanego wśród innych, kolejność rysowania poszczególnych postaci, pomijanie niektórych postaci, dodatkowe ozdabianie lub zubożanie ich w porównaniu z innymi postaciami umieszczonymi na rysunku.
Analizując kolejność rysowania, zwracamy uwagę na rysowanie postaci w pierwszej i ostatniej kolejności.
Analizując rozmieszczenie postaci w przestrzeni możemy zauważyć, ze niektóre z nich stoją blisko siebie, trzymają się za ręce, albo też są od siebie oddalone lub pominięte.
Przy interpretacji tego testu bierze się również pod uwagę reakcje emocjonalne dziecka podczas wykonywania rysunków poszczególnych postaci. (A. Frydrychowicz Poznań 1984)
Kolejną techniką jest analiza dokumentów
Według W. Zaczyńskego „dokumentem tedy jest każda rzecz mogąca stanowić źródło informacji, na podstawie której można wydawać uzasadnione sądy o przedmiotach, ludziach i procesach”. (W. Zaczyński, Warszawa 1995)
Technika ta służy do gromadzenia wstępnych danych opisowych, a także ilościowych informacji o badanej sytuacji czy zjawisku. Jest również techniką poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach. Technika ta służy również do obiektywnego, systematycznego i ilościowego opisu jawnej treści przekazów informacyjnych. Badanie i analiza dokumentów jako technika gromadzenia wiedzy należy do najstarszych procedur badawczych.
Następną techniką dostosowaną do badań jest technika socjometryczna. Jest ona definiowana jako zespół czynności werbalnych manipulacyjnych mających na celu poznanie uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków międzyosobowych w grupach rówieśniczych.
Badanie socjometryczne polega na podaniu wszystkim członkom danej grupy kilku specjalnie skonstruowanych pytań, które pozwolą określić różne rodzaje stosunków społecznych, jak na przykład zaufanie, sympatię, popularność.
Dzięki socjometrii można uzyskać dość dużo informacji nie tylko o grupach formalnych, lecz także poznać ich hierarchie.
Do najczęściej stosowanych technik socjometrycznych należy: J.L. Moreno, w której badany odpowiada na nie więcej niż pięć pytań, pytania związane z wyborem osób z danej grupy.
Z innych technik socjometrycznych na uwagę zasługuje w szczególności plebiscyt życzliwości i niechęci, technika „ Zgadnij kto?” i technika szeregowania rangowego. Techniki te zalicza się do nietypowych technik socjometrycznych lub zbliżonych do klasycznej techniki socjometrycznej. Pod względem wartości poznawczej nie są one bynajmniej gorsze od tamtej.




RYSUNEK RODZINY-ARKUSZ OBSERWACYJNY
Nazwisko i imię ....................................wiek............................................
Data urodzenia ....................................................data badania..............
Szkoła Podstawowa.........................., klasa ....................

Nastrój badanego: pogodny, niespokojny, apatyczny, lękowy, rozdrażniony, podniecony
Stosunek do badania: bardzo zainteresowany, zainteresowany, nie zainteresowany, bierny, negatywistyczny.
Zachowanie badanego podczas rysowania: (momenty zahamowania, niechęć do rysowania którejś z postaci, wypowiedzi dziecka itp.)
NP. Chłopiec w skupieniu tworzył pracę plastyczną. Widoczne było duże zaangażowanie i chęć tworzenia. Trudność sprawiało uchwycenie prawidłowych proporcji postaci Kolejność rysowania:
W czasie kiedy badany rysuje, zaznaczyć w prostokącie cyframi kolejność rysowania postaci w takim układzie przestrzennym w jakim rozmieszczone zostały na rysunku. Po ustaleniu w rozmowie z badanym kogo postać przedstawia, zaznaczyć obok cyfr.
Wywiad z dzieckiem
1.Opowiedz mi o rodzinie którą narysowałeś, co to za rodzina?
2.Powiedz i pokaż kogo narysowałeś na swoim rysunku.
3. Kto w tej rodzinie jest najbardziej miły, dobry? Dlaczego?
4. Kto w tej rodzinie jest najmniej miły, dobry? Dlaczego?
5. Komu w tej rodzinie jest najlepiej, kto jest najbardziej szczęśliwy? Dlaczego?
6. Komu w rej rodzinie jest najgorzej, kto jest najmniej szczęśliwy? Dlaczego?
7. Czy chciałbyś coś zmienić w tej rodzinie?
8. Dlaczego nie narysowałeś.................................................?(w przypadku kiedy dziecko rysując własną rodzinę pomija na rysunku postacie wchodzące w jej skład)..
Inne wypowiedzi badanego dotyczące własnej rodziny

Analiza treści rysunku

Cechy rysunku poszczególnych postaci;
1.Rysowanie postaci w pierwszej kolejności.
2.Wyraźne powiększenie postaci w porównaniu z innymi.
3.Najwieksze ozdobienie postaci.
4.Rysowanie postaci w ostatniej kolejności.
5.Wyraźne zmniejszenie postaci w porównaniu z innymi.
6.Najmniejsze ozdobienie postaci.
7. Wyraźne odsunięcie postaci od pozostałych.
8.Pominiecie postaci.

M – matka O – ojciec S – sam D – dziecko (przy rysunku „jakiejś” rodziny)

Usytuowanie postaci względem siebie
a) postacie umieszczone obok siebie: M, O, D, D, DS
b) postacie połączone rękami:
Inne uwagi dotyczące treści rysunku ( zagospodarowanie płaszczyzny obrazu, rodzaj linii ,proporcje,ruch).

Podsumowanie wniosków wynikających z badań.

Wzór; Na podstawie pracy plastycznej i rozmowy z dzieckiem można stwierdzić, że dziecko czuje się odtrącone i ma zaniżony obraz własnej osoby nad którą dominuje rodzeństwo i rodzice. Dziecko przedstawiło siebie jako ostatnią postać, mniejszą od pozostałych bez większych detali. Jest to wynikiem emocjonalnego nastawienia, wyolbrzymienia tych elementów, które mają dla dziecka znaczenie uczuciowe. Postacią, z którą dziecko czuło się najbardziej emocjonalnie związane była matka. Przedstawiona została na rysunku w pierwszej kolejności oraz ozdobiona dodatkowymi detalami, koralami, guzikami i kieszeniami. Widoczne silne kontrasty walorowe o przewadze pomarańczu i żółci, świadczą o braku równowagi emocjonalnej i bezpieczeństwa.

OCENA UCZNIA

Główną przyczyną trudności dziecka w szkole jest nieprawidłowe funkcjonowanie rodziny. Na podstawie rysunku można stwierdzić, czy dziecko ma niezaspokojone podstawowe potrzeby miłości, ciepła i bezpieczeństwa. Zaspokojenie tych potrzeb stymuluje osiągnięcia rozwojowe. Dziecko ,które ma zapewnione poczucie bezpieczeństwa i jest chronione od lęków, rozwija się szybciej i lepiej w zakresie umysłu, sprawności fizycznej i kontaktów społecznych. Rodzina jest środowiskiem wychowawczym, w którym tkwią największe możliwości wszechstronnego rozwoju człowieka. Niezaspokojenie bliższego kontaktu z rodzicami powoduje opóźnienie rozwoju psychoruchowego i pojawianie się nieprawidłowych reakcji nieadekwatnych do badanego bodźca. Dziecko przez kontakt z dorosłymi pobudzane jest do aktywności. Systematyczny kontakt dziecka z rodzicami wpływa na kształtowanie się u niego pozytywnego obrazu samego siebie oraz obrazu świata. Z potrzebą samorealizacji łączy się potrzeba szacunku. Rodzice nie powinni krytykować wysiłków dziecka, poniżać i naginać siłą do idealnego wzoru, ponieważ zaspokojenie potrzeby szacunku prowadzi do wytworzenia u dziecka poczucia własnej wartości oraz wiary we własne siły i pewności siebie.
Dzieci w rodzinie formułują swe postawy, kształtują sposób bycia, ustalają normy moralne. Rodzice powinni posiąść wiedzę o rozwoju dziecka, zacieśnić kontakty ze szkołą i wspólnie z nauczycielem wspierać dziecko w jego rozwoju. Interpretacja przysłów oraz analiza postępów w nauce pozwalają przypuszczać, że sprawność umysłowa chłopca kształtuje się poniżej przeciętnej. Niedobór bodźców kształtujących wyobraźnię i zdolność logicznego myślenia oraz słownictwo wpłyną na gorsze funkcjonowanie dziecka w szkole i opóźnienie procesów poznawczych. Brak konsekwencji rodziców i małe zainteresowanie rodziców dzieckiem spowodowało zmniejszenie motywacji do nauki. Rozwój dziecka należy stymulować przez zacieśnienie kontaktów z rodzicami oraz dostosowanie wymogów ze strony nauczyciela do możliwości dziecka. Ważne jest, aby dziecko czuło się dowartościowane, akceptowane i pozytywnie motywowane. Należy tak dobierać metody działań, aby w pracy z uczniem wcielać piękną formułę Marii Montessori „Dopomóż mi, abym stał się samodzielny”.
W pracy z dzieckiem należy zachować spokój i rozsądek. Nie można pozwolić, aby niepokój udzielał się dorosłym. Należy zwracać uwagę na staranne wykonanie prac oraz ich ukończenie, a także utrzymanie zainteresowania na zadaniu poprzez dobieranie zadań twórczych. Należy stopniowo wydłużać czas trwania zadania i nasilać stopień trudności. Wzmacniać poczucie własnej wartości poprzez pozytywne ukierunkowanie, na przykład poprosić o starcie tablicy, rozdanie pomocy lub wykonanie innej pożytecznej czynności. Dziecko powinno siedzieć blisko nauczyciela. W zabawach, w których bierze udział powinny być jasno określone zasady. Po zajęciach ruchowych należy stosować ćwiczenia według P. Dennisona lub ćwiczenia wymagające skupienia, spokoju. Dziecko powinno mieć zapewnioną w domu atmosferę akceptacji i spokoju. Należy być konsekwentnym w ustalaniu reguł, obowiązków. Osoba dorosła winna kontrolować swoje emocje. W kontakcie z dzieckiem, nie wolno reagować wybuchowo, gwałtownie. Należy zapewnić poczucie bezpieczeństwa, dając do zrozumienia, że jest kochane, mimo konsekwencji ze strony dorosłego. Stawiane wymagania powinna cechować jasność i klarowność, aby dziecko znało swoje obowiązki i wiedziało jak ma się zachować w danej sytuacji. Obowiązki domowe powinny być dostosowane do jego możliwości. Należy chwalić za dobre wykonanie zadanie oraz doceniać trud włożony w pracę, choćby dziecko wykonało ją mniej dokładnie. Ważne jest, aby dzienny rozkład zajęć dziecka był uporządkowany, miał jasną strukturę: odpowiednią i tę samą porą wstawania, oglądania telewizji, kolacji i snu. Należy ograniczyć czas spędzany przed telewizorem, wyeliminować programy o treści agresywnej. Rodzice powinni poświęcić codziennie trochę czasu na rozmowę i zabawę, aby dziecko czuło się kochane i akceptowane.

Bibliografia:Frydrychowicz A.: Rysunek Rodzinny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Poznań 1984.Łobocki M.: Metody badań pedagogicznych. Warszawa 1978.Łobocki M.: Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków 2001. Pomykało W.: Encyklopedia Pedagogiczna, Warszawa 1997. Pilch T. :Zasady badań pedagogicznych. Warszawa 2001.Skorny Z.: Obserwacje, interpretacje i charakterystyki ,Warszawa 1968.Zaczyński W. Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1995.

Opracowała URSZULA PAJONK nauczyciel SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 17 IM .JANA PAWŁA II W MYSŁOWICH

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie