Wycieczki szkolne należą do jednych z głównych form organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego. Są dostępne dla wszystkich grup wiekowych i możliwe do realizacji w ciągu całego roku szkolnego
Dobrze zorganizowana i przeprowadzona wycieczka daje fantastyczne rezultaty dydaktyczno-wychowawcze. Poprzez bezpośrednią obserwację, oraz udział, dzieci znacznie lepiej, szybciej, a przede wszystkim trwalej zapamiętują nowe treści. Wycieczka stwarza możliwość nie tylko przekazania istotnych informacji, lecz także powiązania tego z zabawą i własnym odkrywaniem, a więc nabywaniem doświadczeń. Zaobserwowane na wycieczkach nowe zjawiska nie tylko dostarczają wiadomości, ale skłaniają do pytań, porównań, wnioskowania i uogólnień.
M. Jakowicka wymienia kilka rodzajów wycieczek:
Ø Rozpoznawcze – mające służyć rozeznaniu doświadczeń dziecka
Ø Poznawcze – organizowane w celu pogłębiania już istniejących lub uzyskanie
nowych doświadczeń uczniów
Ø Pogłębiające - organizowane wtedy, gdy w czasie opracowywania materiału
uzyskanego podczas wycieczki poznawczej powstały luki
Ø Porównawcze - organizowane w celu wzmocnienia dotychczasowych obserwacji
Ø Podsumowujące – organizowane po zakończeniu bloku metodycznego
Aby wycieczka spełniła swoje funkcje musi być dobrze zaplanowana, przygotowana i przeprowadzona.. Planując ją nauczyciel powinien uwzględnić dotychczasowe doświadczenia dzieci odnośnie odwiedzanego miejsca. Najprostszym sposobem rozpoznawania doświadczeń jest przeprowadzenie ankiety w formie pytań zamkniętych. Po takim rozpoznaniu nauczyciel może określić sposób przygotowania i przeprowadzenia wycieczki.
Cechy doświadczeń
|
Przygotowania
|
Wykonanie
|
Opracowanie
|
|
doświadczenia bogate
|
krótkie
|
krótkie
|
rozbudowane w formie uogólnienia
|
|
doświadczenia przeciętne
|
krótkie
|
dłuższe
|
dłuższe z opisem
|
doświadczenia ubogie
|
długie
|
długie
|
krótkie w formie opisu
|
Przygotowanie wycieczki polega na :
Ø Określeniu jej celu
Ø Ustaleniu miejsca w którym będą przeprowadzane obserwacje
Ø Podziale dzieci na grupy i przydzieleniu zadań
Ø Przygotowaniu narzędzi : przyborów, notatników, toreb na okazy
Ø Wyraźnym wzbudzeniu zainteresowania tematyką wycieczki
Dzieci przed wyruszeniem na wycieczkę powinny wiedzieć co mają zobaczyć, usłyszeć, poznać, zaobserwować. Cel wycieczki określa nauczyciel ze względu na miejsce wycieczki w cyklu. W każdej dobrze przygotowanej wycieczce powinny wystąpić trzy etapy: przygotowawczy, realizacyjny i końcowy. Wycieczkę zaczynamy zawsze od zbiórki, następnie przypominamy cele i jej plan. Uświadamiamy również cele wychowawcze. Nauczyciel czuwa cały czas nad prawidłowym jej przebiegiem, nakłania uczniów do wnikliwej obserwacji, stopniowo ukierunkowuje do samodzielnego prowadzenia i notowania wyników obserwacji a także zbierania okazów. Aby wycieczka przyniosła zamierzoną korzyść musi różnić się od lekcji, gdyż inaczej nie spełni celów jakie się przed nią stawia.. Wycieczka, to lekcja patrzenia, mówienia, słuchania i myślenia. Dzieci poznają życie , zachwycają się pięknem przyrody, otoczenia a wówczas tworzą się więzi pomiędzy nimi, a przyrodą. Materiał zebrany na wycieczce może zostać wykorzystany na różnych zajęciach a tym samym stwarza to naturalne podstawy do integralnego ujmowania treści kształcenia.
|
