Podstawą każdej terapii pedagogicznej jest dokładna diagnoza. W oparciu o nią organizowane są dalsze etapy pracy korekcyjno-wyrównawczej.
Autorzy opracowań metodycznych dotyczących prowadzenia zajęć terapii pedagogicznej najczęściej wyróżniają dwa etapy pracy
- Etap wstępny ( przygotowawczy ),
- Etap reedukacji właściwej.
Barbara Zakrzewska twierdzi, że w okresie wstępnym dominuje działalność psychoterapeutyczna, której celem jest:
- Rozładowanie i wyciszenie negatywnych emocji dziecka,
- Wyzwolenie potencjalnych możliwości i zainteresowań, tłumionych przez niepowodzenia szkolne,
- Odzyskanie wiary we własne siły i zwiększenie motywacji do pracy,
- Nawiązanie przyjaznych kontaktów w relacji reedukator – dziecko.
W okresie wstępnym rozwijamy zwłaszcza funkcję słuchową, analizę i syntezę w zakresie zdania, wyrazu i sylaby.
Zajęcia reedukacji na tym etapie powinny odbywać się w formie zabawowej i zajęciowej. Unikamy zajęć opartych na materiale literowo-wyrazowym. Nie oceniane negatywnie zajęcia nie stwarzają ujemnych napięć emocjonalnych. Dzieci o podobnym stopniu trudności w czytaniu i pisaniu pracując w małych grupkach czują się bezpiecznie. Różnego rodzaju loteryjki obrazkowe, układanki z figur geometrycznych, kolorowych klocków, pocztówek, zajęcia relaksujące oraz wspólne gry i zabawy rozwijają opóźnione funkcje percepcyjno-motoryczne i pozwalają jednocześnie na odprężenie psychiczne dziecka. Wykorzystanie swoich zainteresowań i zdolności pozwala mu na przeżycie sukcesu.
Czas trwania etapu wstępnego jest bardzo zróżnicowany. Niektórym dzieciom wystarcza kilka zajęć, inne dzieci potrzebują dłuższego okresu czasu.
Etap wstępny spełnia bardzo ważną rolę jest to okres, który umożliwia dziecku prawidłowy start we właściwy etap reedukacji.
Właściwy etap reedukacji poświęca się kompleksowemu kształceniu opóźnionych funkcji. Po rozpoznaniu tych opóźnień u uczniów dobiera się najlepsze ćwiczenia i pomoce do danego rodzaju zaburzeń. Program zajęć winien zawierać głównie ćwiczenia rozwijające sprawność analizy oraz syntezy słuchowej i wzrokowej, ćwiczenia motoryki, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz ćwiczenia kształtujące sprawność czytania i pisania.
W okresie właściwym reedukacji dominują dwa rodzaje działalności:
- Psychodydaktyczna,
- Dydaktyczno-lingwistyczna.
Przed rozpoczęciem zajęć reedukacyjnych według B. Zakrzewskiej dobrze jest sprawdzić u dziecka poziom pisania i czytania.
Próby dotyczące czytania obejmują:
- Test J. Konopnickiego, dotyczący czytania głośnego, indywidualnego w ciągu minuty ( z końcem roku szkolnego w ciągu minuty każdy uczeń klasy I powinien przeczytać 22 wyrazy, klasy II – 48 wyrazów, a klasy III- 76 wyrazów ). Test ten składa się z wyrazów jednogłoskowych, nie mających ze sobą logicznego związku.
- Test z dowolnie wybranej czytanki, związanej z poziomem programu nauczania. Podobnie jak poprzednio, dziecko czyta test 1 minutę. Obliczamy liczbę przeczytanych wyrazów, rejestrujemy sposób czytania i popełnione błędy. Próby dotyczące pisania obejmują:
- Sprawdzenie znajomości alfabetu poprzez przepisywanie według wzoru,
- Napisanie alfabetu ze słuchu ( litry drukowane w dowolnej kolejności ),
- Napisanie ze słuchu 6 zdań o dwojakim stopniu trudności; 3 zdania o strukturze wyrazowej ( głoska równa literze ) i 3 zdania o strukturze złożonej ( zmiękczenia, dwuznaki ).
Zajęcia w tym okresie odbywają się na materiale literowo-wyrazowym, odpowiednio usystematyzowanym – od bardzo prostych struktur wyrazowych do coraz bardziej złożonych. Pomoce dydaktyczne – to różnego rodzaju loteryjki, układanki wyrazowe, zadaniowe, zestawy do klasyfikacji i porównań, wyrazy i zdania z lukami do uzupełniania, schematy grafoprzestrzenne odpowiadające adekwatnym wyrazom.
Właściwy okres reedukacji trwa najczęściej od roku do dwóch lat.
opracowała: Anna Jakubik
