Najczęściej spotykaną postacią zaburzeń równowagi procesów nerwowych u dzieci jest nadpobudliwość psychoruchowa. Trudności w uczeniu się u dzieci nadpobudliwych wiążą się z ich wzmożoną ruchliwością, z natychmiastowym reagowaniem na wszystko, z upośledzonym procesem opóźniania, niepokojem, złą koncentracją uwagi, osłabieniem procesów analizy i syntezy, nieumiejętnością zajmowania się czymkolwiek w ciągu dłuższego czasu, brakiem systematyczności, osłabioną zdolnością planowania i realizacji długoterminowych zamierzeń, wzmożoną emocjonalnością. Dzieciom tym, szczególnie w pierwszych latach nauki, trudno dostosować się do porządku obowiązującego w szkole. Nie są one zdolne do kilkudziesięciominutowgo spokojnego siedzenia, toteż w momentach nie uzasadnionych tym, co dzieje się w klasie, wychodzą z ławki, kręcą się. Na lekcjach z reguły nie uważają, szybko przestają interesować się przebiegiem lekcji i zaczynają zajmować się czynnościami ubocznym.
Niektórzy pediatrzy i neurolodzy nazwali te zaburzenia ADD (zaburzenia koncentracji) oraz ADHD (zaburzenia koncentracji połączone z nadmierną ruchliwością). Jest jeszcze sporo niejasności co do przyczyn ADD czy ADHD, ale na ogół uczeni uważają, że nadpobudliwość psychoruchowa jest najczęstszą postacią tzw. nerwowości dziecięcej. Spowodowana jest zaburzeniami równowagi podstawowych procesów nerwowych: pobudzania i hamowania. Przyczyn tych zaburzeń doszukuje się albo w czynnikach wrodzonych (nieprawidłowość okresu ciąży, porodu, poważne choroby wpływające niekorzystnie na układ nerwowy), albo w czynnikach środowiskowych (zła atmosfera domu rodzinnego, nieodpowiednie metody wychowawcze, deficyt kontaktów ze stale zajętymi, przemęczonymi rodzicami, ciężkie warunki bytowe, w szkole - zaburzone relacje między uczniem a nauczycielem oraz między uczniem a kolegami, odrzucenie przez grupę rówieśniczą).
Dla nadpobudliwości charakterystyczne są trzy grupy objawów:
nasilone zaburzenie uwagi, czyli niemożność jej skoncentrowania,
nadmierna impulsywność,
nadmierna ruchliwość.
Wyżej wymienione objawy mogą występować w jednej, dwóch lub wszystkich sferach funkcjonowania dziecka: ruchowej, poznawczej i emocjonalnej.
Nie wszystkie występujące na terenie szkoły zaburzenia zachowania możemy uznać za nadpobudliwe. Są stany, które łatwo pomylić z nadpobudliwością, a mianowicie:
choroby somatyczne (uszkodzenia słuchu, wzroku, astma, nadczynność tarczycy, alergia padaczka, dzieci niedożywione, choroby pasożytnicze),
zaburzenia psychiczne (niski iloraz inteligencji autyzm, depresja, silne stany lękowe),
czynniki środowiskowe (dziecko nadmiernie zdolne, narażone na silny stres, maltretowane fizycznie wykorzystywane seksualnie, źle wychowane).
(...)
Izabela Chłód |
