Anubis - w
egipskiej mitologii
bóg
o głowie
szakala
, kojarzony z
mumifikacją
i życiem pozagrobowym. W
języku Starożytnego Egiptu
był znany jako inpw[1]. Najstarsza znana wzmianka o Anubisie pochodzi z
tekstów piramid
z okresu Starego Państwa, w którym jest powiązany z
pogrzebem
faraona
[2]. W tym okresie był najważniejszym bogiem związanym ze śmiercią, lecz w Średnim Państwie został zastąpiony przez
Ozyrysa
[3].
Przydomki Anubisa biorą się ze związku z jego pogrzebową rolą, jak na przykład przydomek Ten, który jest na swoim pagórku miał podkreślać, że jest on strażnikiem umarłych i ich świątyń (
cmentarzy
) oraz Ten, który jest w miejscu balsamowania mówi, że jest on związany z procesem mumifikacji[2]. Jak wiele egipskich bóstw, Anubis miał wiele ról w zależności od sytuacji i żadna publiczna procesja w Egipcie nie mogła być prowadzona bez Anubisa na czele.
Wizerunek
Anubis był kojarzony z mumifikacją i ochroną zmarłych w ich podróży do
zaświatów
. Zwykle przedstawiano go jako człowieka z głową szakala lub szakala noszącego wstążkę i trzymającego cep w zgięciu jego tylnej nogi[4]. W starożytnym Egipcie szakal był mocno związany z cmentarzami, ponieważ, odkrywał ludzkie ciała i je zjadał[5]. Charakterystyczny czarny kolor Anubisa "nie miał nic wspólnego z szakalem, lecz kolorem rozkładającego się ciała i czarną glebą doliny nilu, która symbolizowała odrodzenie"[5].
Anubis w kontekście grobowym jest przedstawiany jako towarzysz mumii zmarłego, którego zadaniem jest jego ochrona. W rzeczywistości podczas balsamowania, balsamista był przebrany za Anubisa (wkładał jego maskę). Scena ważenia serca z
Księgi Umarłych
pokazuje Anubisa dokonującego pomiaru, który decyduję czy zmarły może wejść do podziemi, królestwa Ozyrysa. Pieczęcie grobowe z okresu Nowego Państwa przedstawiają Anubisa na szczycie dziewięciu łuków, co miało symbolizować jego dominację nad nieprzyjacielami Egiptu[2].
Balsamista
W następstwie połączenia dwóch systemów kosmologicznych Enneady i Ogdoady,
Atum
był identyfikowany z
Ra
, a Anubis stał się mniej ważnym bogiem z zaświatów, ustępując w Średnim Państwie bardziej popularnemu Ozyrysowi. Jednak "Anubis otrzymał miejsce w rodzinie bogów jako… syn Ozyrysa i Neftydy, i w tej roli pomógł
Izydzie
zmumifikować jego zmarłego ojca"[5] . W rzeczywistości, kiedy pojawił się mit o Ozyrysie i Izydzie dowiadujemy się, że ciało Ozyrysa zostały dane Anubisowi jako prezent. W związku z tym, Anubis stał się boskim patronem balsamistów: podczas obrzędu mumifikacji, ilustracje z Księgi Umarłych pokazują kapłana noszącego maskę szakala podtrzymującego mumię.
Postrzeganie poza Egiptem
W późnych czasach, w okresie Ptolemejskim, Anubis był łączony z greckim bogiem
Hermesem
, powstał Hermanubis[6][7]. Centrum jego kultu znajdowało się w Cynopolis, co po grecku znaczy po prostu "miasto psów". W Księdze XI „Złoty osioł”
Apulejusza
, znajdujemy dowód na to, że Anubis był czczony w
Rzymie
przynajmniej do II wieku naszej ery. W rzeczywistości, Hermanubis pojawia się jeszcze w alchemicznej literaturze z
Średniowiecza
i
Renesansu
. Mimo, że Grecy i Rzymianie gardzili egipskimi bogami, uważali ich za dziwnych i prymitywnych (Anubis był nazywany przez Greków "Szczekaczem"), był czasami łączony z
Syriuszem
na niebie i
Cerberem
w
Hadesie
.
Referencje
- ↑
The Gods of Ancient Egypt - Anubis
- ↑ 2,0 2,1 2,2 The complete gods and goddesses of ancient Egypt. London: Thames & Hudson, 2003, ss. 188–190. .
- ↑ Charles Freeman, The Legacy of Ancient Egypt, Facts on File, Inc. 1997. p.91
- ↑
Ancient Egypt: the Mythology - Anubis
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Freeman, op. cit., p.91
- ↑
Hermanubis
- ↑
Hermanubis | English | Dictionary & Translation by Babylon