Brzoskwinia zwyczajna
Brzoskwinia zwyczajna | Gatunek leczniczy |
Odmiana ozdobna `Bonanza` Brzoskwinia zwyczajna (Prunus persica (L.) Batsch) –
gatunek
drzewa
należący do rodziny
różowatych
. Prawdopodobnie pochodzi z środkowych i północno-wschodnich
Chin
, obecnie nie rośnie dziko, występuje tylko jako
roślina uprawna
[2]. Morfologia- Pokrój
-
Drzewo
o wysokości do 6 m, żyjące do 30 lat.
-
Pień
-
Kora
ciemnobrunatnoszara, nieraz u dołu prawie
czarna
, podłużnie spękana.
-
Liście
- Lancetowate, faliście ząbkowane, błyszczące.
-
Kwiaty
-
Różowe
, pięciokrotne, o licznych słupkach i pręcikach, samopłodne. Kwitnie w kwietniu, przed pojawieniem się liści.
-
Owoce
-
Pestkowiec
o masie 100-200 g, omszonej skórce,
żółtej
z
czerwonym
rumieńcem. Dojrzewa w zależności od odmiany od lipca do października[3].
Systematyka i zmienność Zastosowanie-
Drzewo owocowe
. W
Chinach
była już uprawiana 4000 lat temu. Do krajów śródziemnomorskich w Europie sprowadzono ją już ponad 1000 lat temu[5]. W
Polsce
liczniej pojawiła się w
VIII wieku
, chociaż pestki jej znajdowano w wykopaliskach sprzed naszej ery.
-
Roślina lecznicza
-
Surowiec zielarski
: owoc.
- Działanie: polecane w dietach odchudzających. Z uwagi na działanie zasadotwórcze i moczopędne, stosowane przy chorobach reumatycznych i schorzeniach układu moczowego. Działa uspokajająco.
Bor
podnosi poziom
estrogenu
, przez co przeciwdziała
osteoporozie
.
-
Sztuka kulinarna
: Owoce są bardzo smaczne i zawierają węglowodany, związki
magnezu
,
fosforu
i
potasu
, prowitaminę A,
witaminę C
i witaminy z grupy B. Najczęściej jada się owoce surowe, można dodać do
ciast
, przetworzyć na
kompot
,
dżem
, ususzyć.
- Z pestek wyrabia się jasnożółty, dosyć rzadki
olej
, o delikatnym zapachu
migdałów
. Zawiera ponad 64% kwasu olejowego, 26% kwasu linolowego, 5,5% kwasu palmitynowego, 2,9% kwasu stearynowego. Olej stosuje się jako bazę do
masażu
.
- Niektóre
kultywary
są uprawiane jako rośliny ozdobne, np. `Alba Plena` o półpełnych kwiatach, `Klara Meyer` o również półpełnych kwiatach brzoskwiniowego koloru, `Magnifica` o ciemnorózowych i pełnych kwiatach, `Versicolor` o półpełnych białych lub bladoróżowych kwiatach z czerwonymi paskami[5].
UprawaWymaga słonecznych miejsc. Nadaje się do
stref 5-10
[5]. W Polsce nie jest całkowicie mrozoodporna – w surowe zimy w zimniejszych rejonach kraju może przemarzać, często też przemarzają wiosną pąki kwiatowe. Drzewo należy często przycinać. Choroby- Kędzierzawość liści brzoskwini. Najgroźniejsza i do tego bardzo pospolita choroba brzoskwini wywołana przez grzyba. Objawia się zniekształceniem liści – pofałdowaniem zwijaniem się, grubieniem. Zmiany są tak widoczne, że nie sposób ich nie zauważyć. Zaatakowane liście żółkną, a potem czerwienieją, rozwija się na nich białoszary nalot
grzybni
. Pod koniec czerwca obumierają. Jedynym skutecznym sposobem ochrony jest opryskiwanie drzew środkami grzybobójczymi (np. Miedzianem lub Syllitem). Opryskiwanie musi być bardzo dokładne i przeprowadzone w okresie bezlistnym – jesienią po opadnięciu liści i wiosną przed rozwojem pąków[6].
Ciekawostki- W
Japonii
pestkami brzoskwini polerowano drewno.
- Kwiat brzoskwini jest stanowym kwiatem
Delaware
, stanowym
owocem
stanu
Karolina Południowa
.
Georgia
jest znana pod przydomkiem "Stan brzoskwiniowy".
- W Chinach brzoskwinie otaczano czcią i traktowano jak relikwię. Rysunki tych owoców zdobiły ściany świątyń. Jednak samo drzewo nie cieszyło się dobrą sławą. Uważano je za przeklęte przez bogów. Nikt nie odważył się go ściąć, a spróchniały ze starości pień palono, a popioły wrzucano do morza.
Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2010-01-23].
- ↑
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-03-26].
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. .
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając:
Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski
. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. .
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
- ↑ Marek Grabowski: Choroby drzew owocowych. Kraków: Wyd. Plantpress, 1999. .
Inne hasła zawierające informacje o "Brzoskwinia zwyczajna":
Murawa bliźniczkowa
...
Ziołorośla
...
Orzysz (jezioro)
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Tygodnik Powszechny
...
Zwyczajna forma rytu rzymskiego
...
Rozesłanie (liturgia)
...
Paweł VI
...
Pobrzeże Kaszubskie
...
Pojezierze Kaszubskie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Brzoskwinia zwyczajna":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
Rośliny użytkowe (plansza 20)
...
105. Metabolizm: odżywianie się autotrofów cz.2 (plansza 15)
...
|