 Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
Jerzy Węgierski
Jerzy WęgierskiJerzy Julian Węgierski (ur.
13 lutego
1915
we
Lwowie
) - polski uczony, pisarz i wojskowy, emerytowany profesor Wydziału Budownictwa Lądowego
Politechniki Krakowskiej
, wykładowca
Politechniki Śląskiej
i
Politechniki Warszawskiej
. Żołnierz
ZWZ
i
AK
, uczestnik
powstania lwowskiego w ramach Akcji Burza
. Wieloletni więzień syberyjskich
łagrów
. Autor dziewięciu książek i wielu artykułów naukowych i wspomnień z dziejów Lwowa w II wojnie światowej i historii ZWZ-AK-NIE Obszaru Nr 3 (Lwów). Uczeń IV Gimnazjum im. Jana Długosza (matura w 1932 roku), absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej
Politechniki Lwowskiej
z 1938 roku, asystent tej uczelni w latach 1937-38. Ewakuowany do Lwowa z Zakopanego, gdzie pracował tuż przed wojną, był we wrześniu 1939 roku podczas obrony Lwowa w Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa. Podczas pierwszej okupacji sowieckiej krótki czas pracował jako asystent w Lwowskim Instytucie Politechnicznym, skąd został usunięty. Następnie pracował jako majster, a później geodeta przy budowie drogi
Przemyśl
-
Lwów
-
Złoczów
. Podczas okupacji hitlerowskiej pracował na budowie tej drogi jako inspektor nadzoru, później zaś jako inżynier w Urzędzie Budowy Dróg. Od sierpnia
1942
roku członek
AK
, organizował i dowodził rejonem wiejskim IV (
Winniki
) Dzielnicy Wschodniej Inspektoratu Lwów-miasto. Od kwietnia 1944 roku organizował 2 pluton oddziału leśnego
14 Pułku Ułanów Armii Krajowej
na terenie podlwowskiego
przysiółka
Druga Wólka. Na czele tego oddziału, rozbudowanego do szwadronu, brał udział w
akcji Burza
w dniach
22
-
27 lipca
1944
r., osłaniając walczące we Lwowie oddziały sowieckie i AK przed znajdującymi się na przedpolu Lwowa oddziałami niemieckimi. Podczas drugiej okupacji sowieckiej, od sierpnia 1944 roku pracował jako inżynier we Lwowie przy odbudowie lotniska i mostów. Po zejściu do podziemia był w organizacji "
NIE
" oficerem informacyjnym dzielnicy wschodniej. Zdradzony, został aresztowany przez
NKWD
14 lutego
1945
. Po ciężkim śledztwie w więzieniu przy ul. Łąckiego (był torturowany - od tamtego czasu nie słyszy na jedno ucho), został we wrześniu 1945 skazany na 10 lat
łagrów
. Od 1949 roku na terenie
ZSRR
powstały specjalne łagry przeznaczone dla więźniów politycznych, tzw. Specłagry. Regulamin w nich był mniej surowy, niż w obozach katorżniczych, ale ostrzejszy niż w zwykłych. Węgierski przebywał w
obozach koncentracyjnych
na środkowym Uralu. Trafił do miejscowości
Spassk
. Z obozu wywożono codziennie dwa samochody trupów. Jemu udało się przeżyć. We wrześniu 1949 roku przeniesiono go do łagru w
Ekibastuzie
. Tam Jerzy Węgierski poznał
Aleksandra Sołżenicyna
. Po latach Sołżenicyn uwiecznił postać Węgierskiego w
Archipelagu Gułag
.[1] Węgierski mieszkał w łagrze z przyszłym noblistą w jednym baraku. Pracowali w tej samej brygadzie.[2]. Po buncie w obozie w Ekibastuzie- Węgierski znalazł się w więzieniu i w karnym obozie w
Dżezkazganie
w
Kazachstanie
- do
1954
roku. Administracyjnie skazany na dożywotne zesłanie, w ramach repatriacji powrócił do PRL w końcu
1955
roku, wraz ze zwolnioną tymczasem matką. Po powrocie z zesłania do Polski pracował w latach 1956-1967 jako generalny projektant w Biurze Projektów Przemysłu Węglowego w Gliwicach, później w Instytucie Urbanistyki i Architektury w Katowicach, oraz w latach 1968-1982 w PKP w Katowicach. Uzyskał stopień doktora nauk technicznych (1964), w
1973
roku habilitował się na
Politechnice Krakowskiej
, w
1976
roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego. Wykładał na
Politechnice Śląskiej
i
Warszawskiej
oraz - po przejściu na emeryturę - na Politechnice Krakowskiej. Ma czworo dzieci, mieszka w Katowicach. Przypisy- ↑ W dziele Sołżenicyna nazwisko Jerzego Węgierskiego jest wymienione dwukrotnie. Pierwszy raz, gdy autor opisuje osoby, które W świecie ludzi zniwelowanych, pozbawionych cech własnych osobowości, zachowały pełnię ognia wewnętrznego.[...]Zdarzyło się, że chciałeś na budowie zmierzyć, ile właściwie muru przybyło. Biegniesz więc do dziesiętnika, też zeka - żeby poprosić o składaną miarkę. Miarki tej dziesiętnik pilnuje jak oka w głowie, a nie zna cię przecież z twarzy, brygad tu wiele. A jednak ten skarb ci ufnie powierza (jak na obóz - to po prostu idiotyzm!). A kiedy mu tę miarkę zwracasz, jeszcze ci pięknie podziękuje. Jak też takie dziwadło może być dziesiętnikiem w obozie? Mówi z akcentem. Ach, okazuje się, że to Polak, nazywa się Jerzy Węgierski. Jeszcze o nim usłyszymy.
- ↑ Jest człowiekiem, o którym nienawykły do pochwał Sołżenicyn pisał, opisując strajk głodowy więźniów. Sytuacja była bardzo trudna, ponieważ z każdym dniem ubywało strajkujących. Z walki o swoje prawa rezygnowali kolejno mieszkańcy baraku. W końcu jedynym człowiekiem zdecydowanym na kontynuację głodówki był Węgierski. Sołżenicyn napisał: I tu zrozumiałem, co to jest polska duma - i na czym polega sekret polskich powstań, tak pełnych zapamiętania [...]. Gdybyśmy wszyscy byli tak dumni i nieustępliwi - to jaki tyran by się ostał? [...] Polak, inżynier Jerzy Węgierski [...] odsiadywał ostatni, dziesiąty rok swojej kary. Nawet gdy był kierownikiem robót, nikt nie słyszał od niego złego słowa. Był zawsze cichy, uprzejmy i wyrozumiały. A teraz - twarz mu się zmieniła. Z gniewem, pogardą i męką odwrócił oczy od tego żebraczego orszaku, wyprostował się i krzyknął ze złością, donośnie: "Brygadzisto! Mnie proszę na kolację nie budzić! Ja nie pójdę!"
Wdrapał się na górne nary, odwrócił się do ściany - i nie wstał. Myśmy w nocy poszli jeść - a ten nie wstał! Nie dostawał paczek, był zupełnie sam, nigdy nie bywał syty - nie wstał. Para unosząca się nad gorącą kaszą nie mogła mu przesłonić obrazu bezcielesnej Wolności.
Bibliografia-
Anne Applebaum
Gułag, Warszawa 2005,
-
Aleksander Sołżenicyn
,
Archipelag Gułag
, wyd. polskie Warszawa 1990,
- Jerzy Węgierski, Armia Krajowa na południowych i wschodnich przedpolach Lwowa, Kraków 1994, wyd. Platan
- Jerzy Węgierski, Bardzo różne życie: we Lwowie, w sowieckich łagrach, na Śląsku, Katowice 2003,
- Jerzy Węgierski, Grzegorz Mazur, Konspiracja lwowska 1939-1944: słownik biograficzny, Katowice 1997,
- Jerzy Węgierski, Komendy Lwowskiego Obszaru i okręgu Armii Krajowej: 1941-1944, Kraków 1997, wyd. Platan, ("X")
- Jerzy Węgierski, Lwowska konspiracja narodowa i katolicka : 1939-1946, Kraków 1994, wyd. Platan, ("X")
- Jerzy Węgierski, Bolesław Tomaszewski, Lwowskie AK, Warszawa 1984
- Jerzy Węgierski, Lwowskie oddziały leśne "Warta" na Rzeszowszczyźnie 1944-1945, Kraków 1998, wyd.Platan,
- Jerzy Węgierski, Lwów pod okupacją sowiecką 1939-1941, Warszawa 1991, Editions Spotkania,
Fragmenty w wersji elektronicznej: Początek wojny niemiecko-sowieckiej –czerwiec-lipiec 1941
[1]
, okupacja sowiecka, początki konspiracji we Lwowie 1939
[2]
- Jerzy Węgierski, Obsada osobowa dowództw Lwowskiego Obszaru SZP-ZWZ-AK-NIE w latach 1939-1945, Kraków 2000, wyd.Platan,
- Jerzy Węgierski, W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, Wydawnictwo Pax,
- Jerzy Węgierski, Bolesław Tomaszewski, Zarys historii lwowskiego obszaru ZWZ-AK Warszawa 1983 Wyd. Przedświt (niezależne)
- Jerzy Węgierski, Przeciw okupacji sowieckiej Żołnierze wyklęci na kresach południowo-wschodnich. Wersja elektroniczna:
[3]
-
Grzegorz Mazur
, Jerzy Skwara, Jerzy Węgierski, Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939- 5 II 1946, Katowice 2007, Wyd. Unia Katowice, ;
Liczne publikacje w:
Zeszyty Historyczne WiN-u
Linki
Inne hasła zawierające informacje o "Jerzy Węgierski":
Nadciśnienie tętnicze
...
1484
...
1499
...
Pogrom w Kownie
...
1398
...
1749
...
1884
...
1679
...
Stanisław Konarski
...
1986
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Jerzy Węgierski":
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3)
...
222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 16)
...
218a Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 16)
...
|
