|
synestezja
synestezja - (gr. synaísthesis - równoczesne postrzeganie od sýn - razem` i aísthesis - poznanie poprzez zmysły). W psychologii stan lub zdolność, w której doświadczenia jednego zmysłu (np. wzroku) wywołują również doświadczenia, charakterystyczne dla innych zmysłów. Na przykład odbieranie niskich dźwięków wywołuje wrażenie miękkości, barwa niebieska odczuwana jest jako chłodna, obraz litery lub cyfry budzi skojarzenia kolorystyczne itp.
Istnieją dwie teorie tłumaczące owo zjawisko. Jedna mówi, że istnieje więcej połączeń synaptycznych pomiędzy neuronami przenoszącymi "zmysłowe informacje", a druga - że ilość połączeń synaptycznych jest taka sama, a mieszanie się odbieranych doświadczeń wynika z tego iż zachwiana jest równowaga pomiędzy hamowaniem i wyciszaniem docierających impulsów w mózgu.
W literaturze - środek stylistyczny polegający na przypisywaniu jakiemuś zmysłowi wrażeń odbieranych innym zmysłem. Szczególne znaczenie miała w literaturze symbolizmu, w korespondencji sztuk.
Barwne słyszenie
Stosunkowo najczęściej spotykane jest "barwne słyszenie", które polega na tym, że dźwięki lub współbrzmienia wywołują wrażenia barwne, bądź barwy - dźwięki. Synestetami byli m.in.: Nikołaj Rimski-Korsakow, Solomon Szereszewski, Vladimir Nabokov, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Franciszek Liszt, Olivier Messiaen a są Marta Ptaszyńska, Chris Urbanowicz i John Mayer.
Skojarzenia dźwięków lub tonacji z barwami z zasady są jednak różne. Oto przykładowe skojarzenia - rosyjskiego kompozytora z przełomu XIX i XX wieku Mikołaja Rimskiego-Korsakowa:
-
C-dur: biały
-
G-dur: brązowozłoty, jasny
-
D-dur: żółty, słoneczny
-
A-dur: jasnoróżowy
-
E-dur: szafirowy, błyszczący
-
H-dur: granatowy, ponury
-
Fis-dur: szarozielony
-
Des-dur: mroczny, gorący
-
As-dur: siwofioletowy
-
Es-dur: mroczny, błękitnoszary
-
F-dur: zielony
Wbrew wieloletniemu przekonaniu o tym, że Skriabin obdarzony był zdolnością "barwnego słyszenia", nie ma na to dowodu.
Inne hasła zawierające informacje o "synestezja":
Środki stylistyczne
tautologiczny
eufemizm
eufonia
glosolalia
gradacja
groteska
homonimy
hiperbola
Instrumentacja głoskowa
inwersja
inwokacja
ironia
kolokwializm
kontrast
lipogram
metafora
(inaczej przenośnia)
metonimia
neologizm
oksymoron
onomatopeja
(wyrazy dźwiękonaśladowcze)ożywienie, zobacz animizacja
paradoks
parafraza
paralelizm składniowy
parenteza
paronomazja
personifikacja
peryfraza
pleonazm
polisyndeton
porównanie
porównanie homeryckie
powtórzenie
przenośnia, zobacz metafora
przerzutnia
pytanie retoryczne
retrospekcja
rym
rytm
synonim
synekdocha
synestezja
symbol
tropy
uosobienie
wulgaryzm
wykrzyknienie
zdrobnienie
zgrubienie
złożenie
związek frazeologiczny
Zobacz też
figura retoryczna
kompozycja otwarta
...
Kategoria:Środki stylistyczne
...
Dietyloamid kwasu lizergowego
puls
, nadprodukcja śliny,
szczękościsk
, pocenie się, rozszerzenie źrenic,
bezsenność
,
parestezje
,
drgawki
i
synestezja
. Zażywający LSD wymieniają też odrętwienie, roztrzęsienie, osłabienie i mdłości. LSD często ...
synestezja
align=justify>
synestezja - (gr. synaísthesis - równoczesne postrzeganie od sýn - razem` i ...
Inne lekcje zawierające informacje o "synestezja":
Motyw powrotu w literaturze i filmie (plansza 21)
...
|
