Sprawa Palestyny w ONZ – artykuł dotyczy historii działań
Organizacji Narodów Zjednoczonych
w
Palestynie
. Obejmuje całość tematu dotyczącego państwa
Izrael
,
konfliktu izraelsko-arabskiego
i
narodu palestyńskiego
.
Mandat Palestyny
Po zakończeniu
II wojny światowej
na skutek wzmożonego osadnictwa
Żydów
w
Palestynie
nasiliły się walki pomiędzy
Żydami
a
Arabami
. Skala starć powoli przybierała rozmiary
wojny domowej
.
Rząd
brytyjski
zdawał sobie sprawę, że sytuacja w
Mandacie Palestyny
wymyka się spod kontroli, dlatego
2 kwietnia
1947
roku oficjalnie przekazał sprawę
Palestyny
do
Organizacji Narodów Zjednoczonych
.
UNSCOP
13 maja
1947
roku
Organizacja Narodów Zjednoczonych
powołała specjalną komisję
UNSCOP
do zbadania sprawy w składzie:
Australia
,
Czechosłowacja
,
Gwatemala
,
Holandia
,
Indie
,
Iran
,
Jugosławia
,
Kanada
,
Peru
,
Szwecja
i
Urugwaj
.
1 września
1947
roku komisja
UNSCOP
opublikowała swój raport. Zalecono zakończenie
brytyjskiego mandatu nad Palestyną
i utworzenie dwóch państw: żydowskiego oraz arabskiego.
8 września
1947
roku na swoim dorocznym spotkaniu zebrało się Zgromadzenie Ogólne ONZ, które przyjęło raport Komisji
UNSCOP
w sprawie Palestyny.
Rezolucja nr 181
Głosowanie Rezolucji nr 181 ONZ – 29 listopada 1947 r.
29 listopada
1947
roku
Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych
przyjęło Rezolucję nr 181.
Była to decyzja w sprawie podziału
Palestyny
. Głosowanie:
- 33 państwa poparły projekt rezolucji (58%):
Australia
,
Belgia
,
Boliwia
,
Brazylia
,
Białoruś
,
Kanada
,
Kostaryka
,
Czechosłowacja
,
Dania
,
Dominikana
,
Ekwador
,
Francja
,
Gwatemala
,
Haiti
,
Islandia
,
Liberia
,
Luksemburg
,
Holandia
,
Nowa Zelandia
,
Nikaragua
,
Norwegia
,
Panama
,
Paragwaj
,
Peru
,
Filipiny
,
Polska
,
Szwecja
,
RPA
,
Ukraina
,
USA
,
ZSRR
,
Urugwaj
,
Wenezuela
.
- 13 państw głosowało przeciwko (23%):
Afganistan
,
Kuba
,
Egipt
,
Grecja
,
Indie
,
Iran
,
Irak
,
Liban
,
Pakistan
,
Arabia Saudyjska
,
Syria
,
Turcja
,
Jemen
.
- 10 państw wstrzymało się (17%):
Argentyna
,
Chile
,
Chiny
,
Kolumbia
,
Salwador
,
Etiopia
,
Honduras
,
Meksyk
,
Wielka Brytania
,
Jugosławia
.
- 1 państwo było nieobecne (2%):
Tajlandia
W myśl Rezolucji:
- państwo żydowskie miało liczyć 14 257
km²
powierzchni i 935 tys. mieszkańców;
- państwo arabskie miało liczyć 11 664 km² powierzchni i 814 tys. mieszkańców.
Jednakże państwo żydowskie miało składać się z trzech kawałków, o trudnych do obrony granicach. Poza jego granicami miała być także ważne miejsce dla
judaizmu
–
Jerozolima
.
Podczas głosowanie nad rezolucją wszyscy najbliżsi sąsiedzi
brytyjskiego mandatu nad Palestyną
sprzeciwili się tej decyzji, jednak została ona przyjęta większością głosów. Pomimo to
Żydzi
przyjęli postanowienie
ONZ
, natomiast Arabowie odrzucili doprowadzając do wybuchu
wojny domowej w Palestynie
.
Tekst Rezolucji
Izrael
14 maja
1948
roku o godzinie 16.00,
Dawid Ben Gurion
odczytał na posiedzeniu Rady Ludowej (Mozet HaAm) w
Tel Awiwie
Deklarację Niepodległości
, głoszącą o ustanowieniu
Państwa
Izrael
.
Wojna o Niepodległość 1948-1949
Pierwsza wojna
izraelsko
-
arabska
wybuchła
15 maja
1948
roku, następnego dnia po wygaśnięciu brytyjskiego mandatu. Na terytorium państwa żydowskiego w
Palestynie
wkroczyły oddziały wojsk
egipskich
,
irackich
,
syryjskich
i
transjordańskich
,
libańskich
.
Państwa arabskie nie uznając decyzji
ONZ
o podziale
Palestyny
, pragnęły zniszczyć nowo powstałe państwo żydowskie. Oficjalnym powodem ich wkroczenia była obrona cywilnej ludności arabskiej przed działalnością bojówek żydowskich.
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
Trygve Lie
powiedział, że jest to "pierwsza zbrojna agresja na świecie od czasu końca wojny (II wojny światowej)".
Rezolucja ONZ nr 50
29 maja
1948
z inicjatywy
Brytyjczyków
Rada Bezpieczeństwa ONZ
przyjęła Rezolucję nr 50 wzywającą do zaprzestania walk w
Palestynie
.
Rezolucja nakazywała wszystkim walczącym stronom wprowadzenie
zawieszenia broni
, które miało obowiązywać od
11 czerwca
1948
przez 28 dni. W tym czasie do
Palestyny
miał przyjechać mediator Organizacji Narodów Zjednoczonych, który nawiąże rozmowy ze wszystkimi stronami, w celu znalezienia pokojowego rozwiązania konfliktu.
Na czas obowiązywania
zawieszenia broni
ogłoszono
embargo
na
eksport
i
import
wszelkiej
broni
do
Palestyny
,
Egiptu
,
Iraku
,
Libanu
,
Arabii Saudyjskiej
,
Syrii
,
Transjordanii
i
Jemenu
. Warunki przestrzegania zawieszenia broni i embarga na dostawy broni mieli nadzorować obserwatorzy wojskowi, specjalnie wysłani w tym celu do
Palestyny
.
Rezolucja wzywała wszystkie zaangażowane w konflikt państwa, by zrobiły wszystko co w ich mocy, by zapewnić bezpieczeństwo świętym miejscom położonym na obszarze kontrolowanym przez ich wojska, ze szczególnym podkreśleniem szczególnego znaczenia
Jerozolimy
. Wszystkie państwa powinny zapewnić swobodny dostęp do świętych miejsc wszystkim wyznawcom innych religii.
Rezolucja postanawiała, że w przypadku złamania warunków
zawieszenia broni
Rada Bezpieczeństwa ONZ
ponownie rozważy sprawę w zgodzie z Kartą Narodów Zjednoczonych.
Pierwszy rozejm
11 czerwca
1948
roku w
Palestynie
zaczął obowiązywać
rozejm
narzucony przez
Radę Bezpieczeństwa ONZ
. Warunki
zawieszenia broni
oraz przestrzeganie
embarga
na dostawy broni nadzorował mediator Organizacji Narodów Zjednoczonych hrabia
Folke Bernadotte
, który wraz z oficerami
belgijskimi
,
francuskimi
,
szwedzkimi
i
amerykańskimi
przybył do
Palestyny
. Wojskowi stanowili korpus międzynarodowych sił nadzorujących rozejm
UNTSO
(United Nations Truce Supervision Organization). Ich zadaniem było nadzorowania przestrzegania warunków rozejmu i niedopuszczenie do wzmocnienia pozycji wojskowych w rejonie walk.
27 czerwca
1948
hrabia
Folke Bernadotte
przedstawił wstępne propozycje rozwiązania konfliktu na
Bliskim Wschodzie
[1].
W myśl projektu
Folke Bernadotte
,
Palestyna
miała stać się unią arabsko-żydowską, z zachowaniem granic dwóch odrębnych państw – żydowskiego i arabskiego.
- Do terytoriów arabskich miała zostać dołączona część
pustyni Negew
.
- Do terytoriów żydowskich miała zostać dołączona część
Galilei
.
-
Jerozolima
miała pozostać na arabskich terenach, z zachowaniem praw mniejszości żydowskiej i zapewnieniem prawa dostępu do miejsc świętych dla wszystkich religii.
- Sprawa
Jaffy
miała zostać wyjaśniona w przyszłości, na drodze negocjacji.
- Zaplanowano utworzenie w wolnego portu w
Hajfie
, w skład którego weszłyby tereny portu handlowego i rafinerii.
- Zaplanowano utworzenie w wolnego lotniska w
Lod
.
Równocześnie miała być powstrzymana dalsza
żydowska
imigracja
do
Palestyny
, a
arabscy
uchodźcy mogliby swobodnie powrócić do swoich domów.
Wspólne rozmowy nie powiodły się, gdyż
Arabowie
nie zgodzili się na przyjęcie propozycji
Folke Bernadotte
i zażądali zmniejszenia terenów będących w posiadaniu
Żydów
.
Drugi rozejm
18 lipca
1948
roku w
Palestynie
zaczął obowiązywać drugi
rozejm
narzucony przez
Radę Bezpieczeństwa ONZ
. Rozejm obowiązywał do
15 października
1948
(przez 89 dni).
Warunki
zawieszenia broni
oraz przestrzeganie
embarga
na dostawy broni nadzorował Mediator Organizacji Narodów Zjednoczonych hrabia
Folke Bernadotte
.
3 sierpnia
1948
zostały zapoczątkowane poufne rozmowy
izraelsko
-
transjordańskie
w
Paryżu
.
Izrael
oczekiwał uznania państwa żydowskiego, zgadzając się przy tym na zmiany terytorialne, tzn. był gotów zaakceptować zdobycze transjordańskie w zamian za utworzenie korytarza łączącego
Jerozolimę
z wybrzeżem. Największa przeszkoda w rozmowach pojawiła się przy temacie powrotu do domów uchodźców arabskich, na co strona izraelska nie wyrażała zgody.
16 września
1948
hrabia
Folke Bernadotte
przedstawił drugi projekt rozwiązania konfliktu na
Bliskim Wschodzie
[2]. Projekt zawierał 7 głównych punktów:
- Do
Palestyny
musi powrócić pokój. W tym celu każda realna propozycja musi być rozważona, aby mogły powrócić normalne kontakty pomiędzy
Arabami
a
Żydami
.
-
Żydowskie
państwo
nazwane
Izrael
istnieje w
Palestynie
i nie ma żadnych uzasadnionych powodów dla przypuszczania, że ten stan może się zmienić.
- Granice tego nowego państwa w muszą być ustalone na drodze międzypaństwowych porozumień albo, w przypadku ich niepowodzenia, przez
Organizację Narodów Zjednoczonych
.
- Przy wytyczaniu granic należy się trzymać zasady geograficznej jednorodności i integracji, sprawiedliwie i jednakowo dla terenów żydowskich i arabskich. Plan nowych granic powinien zostać opracowany do
29 listopada
1948
i podlegać rygorystycznym kontrolom.
- Powinno być zagwarantowano prawo powrotu dla wszystkich tych ludzi, którzy z powodu wojny musieli opuścić swoje domy. To prawo powinno być skuteczne, z zapewnieniem odpowiedniego odszkodowania dla wszystkich tych, którzy zdecydują się nie wracać.
-
Jerozolima
wymaga zawarcia odrębnego porozumienia, które zagwarantuje bezpieczeństwo intersów wszystkich stron.
- Międzynarodowa odpowiedzialność powinna być wyrażona poprzez udzielenie miedzynarodowych gwarancji, w celu rozwiania wzajemnych nieufności, szczególnie w związku z bezpieczeństwem granic i przestrzeganiem praw człowieka.
Następnie propozycja przedstawiała konkretne propozycje[3]:
- Obecnie obowiązujący niejasny rozejm powinien być zastąpiony oficjalnym pokojem, albo minimum zawieszeniem broni.
- Wobec braku porozumienia pomiędzy Arabami i Żydami, granice między arabskimi i żydowskimi terenami powinna wyznaczyć
Organizacja Narodów Zjednoczonych
.
-
Pustynia Negew
powinna być uznana jako arabskie terytorium.
- Granica powinna przebiegać od Faluja na północny wschód do
Ramli
i
Lod
(oba miasta powinny być na arabskim terenie).
-
Galilea
powinna być uznana jako żydowskie terytorium.
-
Hajfa
powinna być ogłoszona otwartym portem,
Lod
powinno być ogłoszone otwartym lotniskiem.
-
Jerozolima
powinna być traktowana oddzielnie i powinna znajdować się pod skuteczną kontrolą sił
Organizacji Narodów Zjednoczonych
, z zapewnieniem maksymalnej lokalnej niezależności dla arabskiej i żydowskiej gminy istniejącej w mieście. Powinno być zapewnione pełne bezpieczeństwo dla świętych miejsc z możliwością swobodnego dostępu i sprawowania praktyk religijnych.
-
Organizacja Narodów Zjednoczonych
powinna utworzyć komisję rozjemczą dla sprawy
Palestyny
.
- Prawo powrotu arabskich uchodźców do swoich domów położonych na terenach żydowskich powinno być potwierdzone przez
Organizację Narodów Zjednoczonych
, z podaniem możliwie jak naszybszej daty realizacji. Powinny być potwierdzone prawa odpowiednich odszkodowań za pozostawioną własność dla tych, którzy postanowią nie wracać. Proces repatriacji, przesiedleń i rehabilitacji powinien być nadzorowany i wspierany przez komisję rozjemczą
Organizacji Narodów Zjednoczonych
.
Projekt
Folke Bernadotte
został odrzucony przez obie strony konfliktu.
17 września
1948
hrabia
Folke Bernadotte
został zamordowany przez dwóch członków radykalnej żydowskiej organizacji
Lehi
.
Nowym Mediatorem
Organizacji Narodów Zjednoczonych
w
Palestynie
został
amerykański
dyplomata
Ralph Bunche
.
Trzeci rozejm
22 października
1948
roku w
Palestynie
zaczął obowiązywać trzeci
rozejm
narzucony przez
Radę Bezpieczeństwa ONZ
. Rozejm obowiązywał do
28 października
1948
(przez 6 dni).
Warunki
zawieszenia broni
oraz przestrzeganie
embarga
na dostawy broni nadzorował Mediator Organizacji Narodów Zjednoczonych
amerykański
dyplomata
Ralph Bunche
.
Rezolucja nr 194
11 grudnia
1948
roku
Zgromadzenie Ogólne ONZ
przegłosowało Rezolucję nr 194. Podczas głosowania przeciw były wszystkie państwa członkowskie
Ligii Arabskiej
(
Egipt
,
Irak
,
Liban
,
Arabia Saudyjska
,
Syria
i
Jemen
)[4].
Rezolucja wzywała do natychmiastowego zakończenia walk w
Palestynie
. Wśród 15 artykułów Rezolucji, znajdowały się punkty wzywające do demilitaryzacji
Jerozolimy
i przekazania miasta pod kontrolę międzynarodowych sił pokojowych
UNTSO
, które zapewniłyby ochronę i wolny dostęp do wszystkich świętych miejsc. Wezwano także do umożliwienia wszystkich wojennym uchodźcom powrotu do swoich domów lub wypłacenia odszkodowań tym, którzy zdecydują się nie wracać. Rezolucja udzieliła również pełnomocnictwa do utworzenia
Komisji Rozjemczej Narodów Zjednoczonych
[5].
Negocjacje ONZ
13 stycznia
1949
roku rozpoczęły się tajne rozmowy
izraelsko
-
arabskie
na wyspie
Rodos
. Odbywały się one pod patronatem Mediatora
Organizacji Narodów Zjednoczonych
w
Palestynie
Ralpha Bunch'a
.
Państwa arabskie pod żadnym pozorem nie zgadzały się na uznanie istnienia
państwa żydowskiego
. Nie godziły się także na żadne porozumienie kończące wojnę i odmawiały podpisania jakiegokolwiek umowy o podziale terytorium
Palestyny
.
23 marca
1949
zawarto porozumienie o
zawieszeniu broni
pomiędzy
Izraelem
a
Libanem
. W zamian za rozejm, Izrael wycofał swoje oddziały z terytorium
Libanu
[6].
24 lutego
1949
roku na wyspie
Rodos
podpisano
izraelsko
-
egipskie
porozumienie o
zawieszeniu broni
. W zamian za zakończenie walk
Izrael
zgodził się na wypuszczenie z okrążenia
egipskich
wojsk uwiezionych na
pustyni Negew
. Mogły one wycofać się na
Półwysep Synaj
. Linię zawieszenia broni wytyczono według granic państwowych z
1906
roku, przy czym
Strefa Gazy
znalazła się pod kontrolą
Egiptu
[7].
3 kwietnia
1949
zawarto
rozejmowy
układ
izraelsko
-
jordański
, na mocy którego
Izrael
zgodził się na zastąpienie w
Samarii
wojsk
irackich
jordańskim
Legionem Arabskim. W zamian za to,
Jordania
zgodziła się na utrzymanie przez
Izrael
pustyni Negew
. Nie uregulowana została sprawa
Jerozolimy
[8].
20 lipca
1949
zawarto
rozejmowy
układ
izraelsko
-
syryjski
. Ustalono linię demarkacyjną pomiędzy oboma państwami[9].
Irak
i
Arabia Saudyjska
nie wyraziły zgody na podpisanie jakiegokolwiek porozumienia o
zawieszeniu broni
z
Izraelem
.
Członkostwo w ONZ
11 maja
1949
Zgromadzenie Ogólne ONZ
przegłosowało Rezolucję nr 273 przyjmując
Izrael
jako członka
Organizacji Narodów Zjednoczonych
.
Pierwszym ambasadorem
Izraela
przy
Organizacji Narodów Zjednoczonych
został
Abba Eban
. W
1952
wybrano go na wiceprzewodniczącego
Zgromadzenia Ogólnego ONZ
.
Sprawa uchodźców palestyńskich
W grudniu
1949
Zgromadzenie Ogólne ONZ
przegłosowało Rezolucję nr 302 powołującą specjalną agencję do spraw uchodźców palestyńskich
UNRWA
.
Izrael
głosował przeciwko Rezolucji, gdyż nie wspominała ona ani słowa o ok. 1 milionie żydowskich uchodźców z państw arabskich i
Europy
, którzy również pilnie potrzebowali międzynarodowej pomocy.
Kryzys Sueski 1956
Gdy w listopadzie
1956
doszło do agresji wojsk
izraelskich
,
brytyjskich
i
francuskich
na
Egipt
,
Rada Bezpieczeństwa ONZ
za namową
Stanów Zjednoczonych
podjęła próbę wymuszenia
zawieszenia broni
. Jednak
Wielka Brytania
i
Francja
, jako stali członkowie
Radę Bezpieczeństwa ONZ
zawetowali
projekt Rezolucji.
Wówczas
Stany Zjednoczone
zaapelowały do
Zgromadzenia Ogólnego ONZ
proponując przyjęcie Rezolucji wzywającej do
zawieszenia broni
, wycofania wojsk i otwarcia
Kanału Sueskiego
dla powszechnej żeglugi. Zgromadzenie Ogólne zwołało nadzwyczajne posiedzenie i
2 listopada
1956
przyjęło Rezolucję.
Izrael
, na prośbę
Francji
i
Wielkiej Brytanii
, poprosił
Zgromadzenie Ogólne ONZ
o sprecyzowanie treści Rezolucji. Było to "granie na czas", z którego korzystały europejskie mocarstwa przygotowujące swoje siły inwazyjne do lądowania w
Egipcie
[10].
6 listopada
1956
roku na skutek silnej presji międzynarodowej zostały wstrzymane wszystkie działania wojenne w
Egipcie
.
7 listopada
1956
Zgromadzenie Ogólne ONZ
przyjęło Rezolucję nr 1001 powołującą międzynarodowe siły
UNEF
, których zadaniem było nadzorowanie
zawieszenia broni
pomiędzy
Izraelem
a
Egiptem
. Zostały one jednak wycofane pod
egipskim
naciskiem z
Półwyspu Synaj
19 maja
1967
.
Lata 1957-1967
W lutym
1959
państwa
Ligi Arabskiej
wniosły protest do
Organizacji Narodów Zjednoczonych
przeciwko wzrostowi
żydowskiej
imigracji
napływającej do
Palestyny
. Kwestię przedstawiono na forum
Zgromadzenia Ogólnego ONZ
. W odpowiedzi, ambasador
ZSRR
poinformował, że
radzieccy
Żydzi
nie będą mogli opuścić terytorium Związku Radzieckiego aby emigrować do
Palestyny
. Podobne ograniczenia na żydowską emigrację nałożyły pozostałe państwa
Bloku Wschodniego
.
Sprawa uchodźców
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
Dag Hammarskjöld
poszukując rozwiązania problemu
arabskich
uchodźców z
Palestyny
zaproponował, by osiedlać ich na stałe w tych krajach, w których aktualnie przebywają. Ich
arabskie
pochodzenie ułatwiłoby proces
asymilacji
. W owym czasie nie uznawano jeszcze
Palestyńczyków
jako odrębny
naród
.
Palestyńczycy
byli uznawani jako jedna z grup etnicznych
Arabów
, którzy zamieszkiwali ziemie
Bliskiego Wschodu
[11].
We wrześniu
1959
odbyła się sesja Rady
Ligi Arabskiej
w
Casablance
odrzucono propozycję
Sekretarza Generalnego ONZ
. Państwa
arabskie
zdecydowały się pozostawić
palestyńskich
uchodźców ze statutem bezpaństwowców, aby pozbawieni wszelkich praw stanowili formę stałego nacisku na
Izrael
, jako jeden z elementów
konfliktu izraelsko-arabskiego
.
Żegluga morska
W listopadzie
1959
przedstawiciel
Arabii Saudyjskiej
w
ONZ
zakwestionował prawo
Izraela
do korzystania z
Zatoki Akaba
. Zdaniem
Arabii Saudyjskiej
Zatoka ta stanowiła
arabskie
wody terytorialne
i dlatego
Żydzi
nie mogą z nich korzystać. Równocześnie król
Saud ibn Abd al-Aziz as-Saud
zażądał wycofania z rejonu
Zatoki Akaba
międzynarodowych sił pokojowych
UNEF
, które zapewniały bezpieczeństwo swobodnej żeglugi przez
Cieśninę Tirańską
. W tym samym momencie władze
egipskie
zatrzymały na
Kanale Sueskim
dwa statki (
duński
i
grecki
) wiozące towary
izraelskie
.
Ambasador
Izraela
przy
Organizacji Narodów Zjednoczonych
wniósł oficjalną skargę na
Egipt
na sesji
Zgromadzenia Ogólnego ONZ
. Jako
mediator
wystąpił
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
Dag Hammarskjöld
. Jednak
Egipt
oświadczył, że znajduje się w stanie
wojny
z
Izraelem
i w związku z tym ma prawo zatrzymywać
statki
i ładunki
izraelskie
, które usiłują przepłynąć przez
Kanał Sueski
.
Wojna sześciodniowa
W
1967
arabskie
armie zgromadziły się na granicach
Izraela
, przygotowując się do inwazji i zniszczenia państwa
żydowskiego
w
Palestynie
.
Wycofanie sił UNEF
16 maja
1967
szef sztabu
egipskiej
armii generał Mohammed Fawzy zażądał wycofania międzynarodowych sił pokojowych
UNEF
z
Półwyspu Synaj
. Fawzy napisał w liście do dowódcy sił UNEF: "Do twojej wiadomości, wydałem rozkaz wszystkim siłom zbrojnym Egiptu być gotowym do działań przeciwko Izraelowi, który może przeprowadzić agresywne działania przeciwko jakiemukolwiek państwu arabskiemu. Z powodu tego rozkazu nasze wojsko już jest skoncentrowane na Synaju na naszej wschodniej granicy. Przez wzgląd na bezpieczeństwo wojsk ONZ, które stacjonują wzdłuż naszych granic, proszę abyś wydał rozkaz natychmiastowego ich wycofania[12]". Dowódca sił
UNEF
generał Indar Jit Rikhye odpowiedział, że musi poczekać na decyzję
sekretarza generalnego ONZ
.
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
Sithu U Thant
podjął próbę negocjacji z
Egiptem
, a następnie
18 maja
zaproponował
Izraelowi
przegrupowanie międzynarodowych sił pokojowych UNEF na terytorium
Izraela
, by mogły one nadal wypełniać swoją misję
rozjemczą
na granicy
izraelsko
-
egipskiej
. Wobec odmowy
Izraela
,
18 maja
1967
Sithu U Thant
wyraził zgodę na ewakuację sił UNEF z
Półwyspu Synaj
i ze
Strefy Gazy
[13].
Wojna sześciodniowa
rozpoczęła się
5 czerwca
1967
.
Stanowisko ONZ
8 czerwca
1967
Rada Bezpieczeństwa ONZ
wezwała wszystkie walczące strony do
wstrzymania ognia
.
Izrael
,
Egipt
i
Jordania
wyraziły gotowość do podporządkowania się
zawieszeniu broni
, które zaczęło obowiązywać od godziny 23,30, dnia
8 czerwca
. Do
10 czerwca
trwały jeszcze walki na froncie
izraelsko
-
syryjskim
[14].
Rezolucja nr 242
22 listopada
1967
Rada Bezpieczeństwa ONZ
wystosowała Rezolucję nr 242, wzywającą do "utworzenia sprawiedliwego i trwałego pokoju na Bliskim Wschodzie", który miał być osiągnięty poprzez przyjęcie następujących zasad:
- wycofanie izraelskich wojsk z terenów zajętych w
wojnie sześciodniowej
,
- wycofaniu wszystkich żądań sprzed wojny oraz
- poszanowaniu praw wszystkich państw regionu do bezpiecznego istnienia w swoich granicach.
Najważniejszą cechą charakterystyczną Rezolucji była formuła "ziemia za pokój", domagająca się izraelskiego wycofania z zajętych terenów w zamian za pokój z sąsiadami.
23 listopada
1967
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
U Thant
upoważnił
szwedzkiego
dyplomatę Gunnar Jarringa by jako specjalny wysłannik
ONZ
nadzorował wprowadzenie Rezolucji 242 w życie. Jarring umieścił swoją główną kwaterę na
wyspie Cypr
i rozpoczął konsultacje z
Izraelem
,
Egiptem
,
Jordanią
i
Libanem
.
Syria
odmówiła udziału w jakichkolwiek konsultacjach w sprawie porozumienia z
Izraelem
.
Konsultacje prowadzone przez Gunnar Jarringa były niezwykle trudne.
Izrael
nalegał na rozpoczęcie bezpośrednich rozmów pokojowych z państwami
arabskimi
twierdząc, że żadne ustępstwa terytorialne nie mogą być uczynione zanim nie powstanie perspektywa trwałego pokoju. Natomiast państwa
arabskie
popierane przez
Związek Radziecki
utrzymywały, że bezpośrednie rozmowy z
Izraelem
mogą rozpocząć się dopiero po wycofaniu jego wojsk z zajętych terenów. Impas doprowadził do zerwania konsultacji przez państwa arabskie.
Przypisy
- ↑ Bernadotte, Folke. To Jerusalem, Hodder & Stoughton, 1951, str. 129-131; Pełen raport na stronie:
[1]
- ↑ Bernadotte, Folke. To Jerusalem, str. 238-239; Pełen raport na stronie:
[2]
- ↑ To Jerusalem, str. 239-241; Pełen raport na stronie:
[3]
- ↑
Opublikowane dokumenty ONZ
- ↑
Tekst Rezolucji nr 194
- ↑
Tekst porozumienia izraelsko-libańskiego
- ↑
Tekst porozumienia izraelsko-egipskiego
- ↑
Tekst porozumienia izraelsko-jordańskiego
- ↑
Tekst porozumienia izraelsko-syryjskiego
- ↑
Z Magazine, 2 kwietnia 2003
- ↑ Król Jordanii Husajn, mówiąc o Jordańczykach i Palestyńczykach, powiedział 10 października 1977 r. w wywiadzie dla telewizji egipskiej: "Te dwa narody są w rzeczywistości jednym narodem. To dowiedziony fakt." Husajn uważał, że Jordania jest ziemią Palestyńczyków. Warto dodać, że Jordania zajmuje 77% terenów Mandatu Palestyny, a Izrael zaledwie 22% obiecanej w Deklaracji Balfoura Żydom ziemi.
- ↑ Indar Jit Rikhye (1980). The Sinai Blunder. London: Routledge. str. 16-19.
- ↑ U Thant w swoich wspomnieniach opisuje jak spotkał się ze stałym przedstawicielem Izraela przy ONZ, ambasadorem Gideon Rafaelem (18 maja 1967) i zapytał go, "wobec oficjalnej prośby Zjednoczonej Republiki Arabskiej o wycofanie sił UNEF, czy rząd Izraela pozwoliłby na przejście UNEF na izraelską stronę granicy..." Ambasador odmówił, oświadczając, że taka propozycja jest "całkowicie nie do przyjęcia" do jego rządu. U Thant później oświadczył, że gdyby tylko Izrael zgodził się na przejście sił UNEF na jego stronę granicy "wówczas bieg historii mógł być inny. Mogłyby zwyciężyć taktowne wysiłki by zapobiec katastrofie; można było zapobiec wojnie." (Thant 1978:223)
- ↑ Arthur S. Lall (1970). The UN and the Middle East Crisis, 1967. Columbia University Press. .