Lozanna na mapie
Dufoura
z połowy XIX w.
Lozanna (
fr.
,
niem.
Lausanne;
wł.
,
retorom.
Losanna) -
miasto
we
francuskojęzycznej
części
Szwajcarii
, położone nad brzegiem
Jeziora Genewskiego
(fr.: Lac Léman), około 60 km na północny wschód od
Genewy
. Stolica
kantonu
Vaud
. Ludność: 129 tys. (2007). Leży w samym środku regionu słynącego z produkcji
wina
.
Historia
Miasto położone jest na stoku opadającym ku jezioru, o mocno urozmaiconej powierzchni. Dawne Cité było usytuowane na wyniosłym wzgórzu i zupełnie odwrócone od jeziora, od którego oddziela je głęboka dolina potoku Flon. Wykopaliska archeologiczne wykazały, że miejsce to było zamieszkane przez człowieka już w
neolicie
. Na pd.-zach. od Cité, na terenie dzisiejszej dzielnicy Vidy, istniała osada
celtycka
, która wkrótce stała się jednym z 12 miast
Helwetów
, znanym pod nazwą Lausonne. Po zwycięstwie nad Helwetami pod
Bibracte
w
58 p.n.e.
Rzymianie
zbudowali na tym miejscu obóz wojskowy, który nazwali Lausanna. Miastem, które powstało z niego, władali od połowy
V w.
Burgundowie
, po czym weszło ono w skład państwa
Franków
. Po podziale państwa frankońskiego w
843
r. wybrzeża Jeziora Genewskiego weszły w skład Królestwa Italii z Lotaryngią króla
Lotara
. Od
888
r. Lozanna należała do
królestwa Burgundii
(Arelatu), od
1033
r. w ramach Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Po upadku królestwa Burgundii w
XIII w.
miastem władali rezydujący w zamku Chillon hrabiowie
sabaudzcy
, a od
1416
r. -
książęta sabaudzcy
.
Pod koniec
VI w.
powstaje w Lozannie biskupstwo, a biskup Lozanny staje się jednym z największych panów feudalnych ówczesnej Szwajcarii. W średniowieczu wysokie znaczenie religijne miasta idzie w parze z jego pozycją polityczną i ekonomiczną. W tym czasie Lozanna rozrasta się o dzielnice skupione wokół placów: Place du Bourg, Place de la Palud, Place de St-Pierre, Place de St-François, Place de St-Laurent, w których skupiał się handel i działalność rzemieślnicza. W XIII w. w mieście lokują się klasztory wielu zakonów. Ukończona zostaje (rozpoczęta w
1173
r.) budowa katedry - szczytowego osiągnięcia tzw.
gotyku burgundzkiego
. Jej poświęceniu w
1275
r. przez biskupa Wilhelma de Champvent towarzyszyła msza dziękczynna, odprawiona przez papieża
Grzegorza X
.
W 1529 r. do Lozanny przybywa pochodzący z
Delfinatu
jeden z najwybitniejszych humanistów francuskich tamtych czasów i jednocześnie zwolennik
Reformacji
,
Wilhelm Farel
. W
1536
Lozannę, a później cały obecny kanton
Vaud
zajmuje zbrojnie
Berno
, które już wcześniej przyjęło Reformację. Kościoły katolickie, z wyjątkiem katedry i kościoła pod wezwaniem Św. Franciszka, ulegają likwidacji.
W
1803
r. Lozanna została stolicą nowo utworzonego szwajcarskiego kantonu Vaud.
W okresie
I wojny światowej
Lozanna była jednym z ośrodków, wokół których grupowała się polska emigracja polityczna. 15 sierpnia
1917
r. z inicjatywy przebywającego tu wówczas
Romana Dmowskiego
został w Lozannie założony
Komitet Narodowy Polski
.
W latach
1922
-
1923
obradująca w tym mieście konferencja międzynarodowa opracowała
traktat pokojowy z Turcją
.
Swoją siedzibę ma tam
Międzynarodowy Komitet Olimpijski
. Mieści się tam również
Muzeum Olimpijskie
.
29 marca 1937 w Lozannie w sanatorium Clinique du Signal zmarł
Karol Szymanowski
.
Edukacja
Muzea
- Cabinet des Médailles cantonal
- Collection de l'Art brut (Kolekcja Art Brut)
- Espace Arlaud
- Espace des Inventions (Centrum naukowe dla dzieci)
- Fondation de l'Hermitage (Fundacja Pustelnia)
- Fondation Claude Verdan - Musée de la main (Muzeum dłoni)
- Fondation du vivarium de Lausanne
- Forum d'architectures de Lausanne
- Forum de l'Hôtel de Ville (Forum ratuszowe)
- Musée cantonal d'Archéologie et d'Histoire (Kantonalne muzeum archeologiczne i historyczne)
- Musée cantonal des Beaux-Arts (Kantonalne muzeum sztuk pięknych)
- Musée de design et d'arts appliqués contemporains, mu.dac
- Musée de l'Elysée (Muzeum Elysée)
- Musée cantonal de Géologie (Kantonalne muzeum geologiczne)
- Musée Historique de Lausanne (Lozańskie muzeum historyczne)
- Musée et jardins botaniques cantonaux (Muzeum kantonalne i ogród botaniczny)
-
Musée Olympique Lausanne
(Muzeum olimpijskie)
- Musée de Pully (Muzeum Pully)
- Musée romain de Lausanne-Vidy (Muzeum rzymskie Lausanne-Vidy)
- Musée de la Villa romaine de Pully (Muzeum rzymskie Pully)
- Musée cantonal de Zoologie (Kantonalne muzeum zoologiczne)
- Roseraie de la Vallée de la Jeunesse (Rosarium)
- Etablissement horticole de la Bourdonnette - serres de la Ville
Zobacz też
Linki zewnętrzne