Góry Dynarskie
Góry DynarskiePrzełęcz Valbona w Albanii Góry Dynarskie lub Alpy Dynarskie (
serb.
,
czarnog.
i
chorw.
Dinarsko gorje,
alb.
Alpet Dinaride,
boś.
Dinarske Planine i
słoweń.
Dinarsko gorstvo) –
łańcuch górski
na
Półwyspie Bałkańskim
, wzdłuż wschodniego wybrzeża
Morza Adriatyckiego
, w
Bośni i Hercegowinie
,
Chorwacji
,
Słowenii
,
Serbii
,
Kosowie
,
Czarnogórze
i
Albanii
. Najwyższym szczytem jest
Maja e Jezercës
(2694 m) w
Górach Północnoalbańskich
. Nazwa "Góry Dynarskie" pochodzi od pasma
Dinara
(najwyższy szczyt –
Veliki Troglav
– 1913 m) na granicy Chorwacji i Bośni. Góry te, choć czasami nazywane są Alpami Dynarskimi, nie stanowią części
Alp
. Największe miasta położone w Górach Dynarskich to stolica Bośni i Hercegowiny –
Sarajewo
oraz
Split
– drugie co do wielkości miasto Chorwacji. Najwyższym regionem pasma są Góry Północnoalbańskie (Prokletije). Region ten posiada trzy szczyty, które przekraczają wysokość 2600 metrów. Leży na pograniczy Czarnogóry i Albanii. Alpy Dynarskie są największym rejonem górskim w
Europie
po
Kaukazie
, Alpach i
Górach Skandynawskich
. Ciągną się od
Alp Julijskich
na północy do gór
Szar Płanina
i
Korab
na południu. Górskie tereny ciągną się dalej na południe do gór
Pindos
w
Grecji
, przez
Peloponez
,
Kretę
,
Rodos
aż do gór
Taurus
w południowej
Turcji
. Geologia
Góry zostały sfałdowane w
orogenezie alpejskiej
. Strefa zachodnia zbudowana głównie z
wapieni mezozoicznych
i
eoceńskich
, zdominowana jest przez rozległe
płaskowyże
. Część wschodnia – z
paleozoicznych
i
mezozoicznych
skał osadowych
, tj.
łupków ilastych
,
piaskowców
,
wapieni
oraz częściowo
zmetamorfizowanych
, poprzecinanych
intruzjami
głównie
granitoidów
. PrzyrodaFlora Przyroda całym obszarze jest bardzo zróżnicowana. Istnieją trzy strefy roślinne: nadmorska, górska i kontynentalna. Roślinność na wybrzeżu jest uboga, rosnąca na skałach. Jest to jednak spowodowane nie tylko przez warunki atmosferyczne, ale głównie w skutek długotrwałego wypasu kóz i owiec. W strefie górskiej dominują obszary trawiaste, rzadziej lesiste, bogato reprezentowana jest flora alpejska, między innymi:
szarotka alpejska
,
skalnica
i
dzwonek
. Część kontynentalna obfituje w
lasy bukowe
i
sosnowe
. Rosną tam też
jodły
i
świerki
. Fauna Fauna również jest dość zróżnicowana. Znajduje się tu duża liczba gatunków endemicznych. Na obszarach górskich żyją
niedźwiedzie
,
wilki
i
lisy
. Prawie wszędzie można zobaczyć
jelenie
i
kozice
lub
dzikie świnie
. Występują tu także
węże
,
jaszczurki
itp. Przyroda Różnorodność typów krajobrazu, flory i fauny zaowocowała powstaniem licznych parków narodowych: Park Narodowy Thethi, Park Narodowy Valbona (oba w Albanii), Park Narodowy Una,
Park Narodowy Sutjeska
, Park Narodowy Kozara (wszystkie w Bośni i Hercegowinie),
Park Narodowy Risnjak
,
Park Narodowy Jezior Plitwickich
, Park Narodowy Pakelnica,
Park Narodowy Welebitu Północnego
,
Park Narodowy Krka
,
Park Narodowy Mljet
,
Park Narodowy Kornati
(wszystkie w Chorwacji),
Park Narodowy Durmitor
, Park Narodowy Biogradska gora, Park Narodowy Jeziora Skadar,
Park Narodowy Lovćen
oraz Park Narodowy Tara (wszystkie w Czarnogórze). GeografiaPasmo zaczyna się na północy, u podnóża
Alp Julijskich
, od których jest oddzielone doliną rzeki
Socza
i jej dopływu, Idrijca. Góry Dynarskie ciągną się z północnego zachodu na południowy wschód przez około 700 km, wzdłuż wybrzeża Morza Adriatyckiego i doliny
Sawy
. Góry te są terenem wyniesionym wysoko ponad dwie depresje –
Kotlinę Panońską
na północnym wschodzie oraz basen Adriatyku. Wschodni kraniec pasma wyznaczają rzeki
Drin
–
Pećka Bistrica
–
Wielka Morawa
. Północna część gór jest węższa (ok. 35 km) i relatywnie niższa (1200–1800 m wysokości). W pobliżu
Dubrownika
rozciąga się na 250 km, tutaj też znajdują się najwyższe szczyty. Nad Adriatykiem góry opadają stromo do morza, natomiast śródlądowe stoki stopniowo opadają do Kotliny Panońskiej. Zewnętrzną część gór stanowi
wybrzeże dalmatyńskie
. PodziałGóry Dynarskie dzielą się na trzy główne części: - Część północno-zachodnia (masyw i najwyższy szczyt):
- Część południowo-wschodnia:
-
Prokletije/Góry Północnoalbańskie
–
Maja e Jezercës
– 2694 m,
-
Visitor
–
Visitor
– 2210 m,
-
Durmitor
–
Bobotov Kuk
– 2523 m,
-
Komovi
–
Kom Kučki
– 2487 m,
-
Mokra gora
–
Hajla
– 2403 m,
-
Bioć/Maglić/Volujak/Vlasulja
–
Veliki Vitao
– 2396 m,
-
Sinjajevina
–
Babji Zub
– 2277 m,
-
Ljubišnja
–
Dernjačista
– 2238 m,
-
Moračke planine
–
Kapa Moračka
– 2227 m,
-
Prenj
–
Zelena Glava
– 2155 m,
-
Bjelasica
–
Crna Glava
– 2139 m,
-
Treskavica
–
Djokin Toranj
– 2088 m,
-
Bjelašnica
–
Bjelašnica
– 2067 m,
-
Lelija
–
Velika Lelija
– 2032 m,
-
Zelengora
–
Bregoč
– 2029 m,
-
Visočica
–
Džamija
– 1965 m,
-
Prekornica
–
Kula
– 1926 m.
Oprócz trzech wyżej wymienionych części w Górach Dynarskich wyróżnia się jeszcze sześć podgrup: - Pasmo Vranicy:
-
Vranica
–
Nadkrstac
– 2112 m,
- Zec – Smiljeva kosa – 1872 m,
- Bitovnja – Lisin – 1744 m,
-
Vlašič
–
Paljenik
– 1943 m,
- Petrova Gora – 507 m,
- Zrinjska Gora – 616 m.
- Góry Fliszowe:
- Pasmo Podrinje:
- Gučevo – 779 m,
- Boranja – 881 m,
- Medvednik – 1247 m,
- Jablanik – Jablanik – 1275 m.
- Pasmo Šumadija:
- Rudnik – 1132 m,
- Avala
- Gledičke planine – 922 m.
- Pasmo Stari Vlah i Raška:
-
Jahorina
–
Ogoreljica
– 1916 m,
-
Trebevič
–
Trebevič
– 1629 m,
-
Igman
–
Crni Vrh
– 1506 m,
- Romanija – 1652 m
- Tara – Zborište – 1544 m,
-
Zlatibor
–
Tornik
– 1496 m,
-
Zlatar
–
Krstaca
– 1755 m,
-
Golija
–
Jankov Kamen
– 1833 m,
- Radočelo – Krivača – 1643 m,
- Giljevo – Mačkovac – 1617 m,
- Čemerno – Smrdljuč – 1579 m,
- Mučanj – Klekov Vrh – 1532 m,
- Javor – Vasilin Vrh – 1519 m.
- Pasmo Nadmorskie:
Bibliografia
Inne hasła zawierające informacje o "Góry Dynarskie":
Wag
...
Trzcina cukrowa
...
Tampere
...
Uznam
...
Jura
...
Zugspitze
...
Michałowice (powiat jeleniogórski)
...
Teatr Nasz
...
Flins
...
Sedmídolí
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Góry Dynarskie":
19 Sygnały na drodze. Hierarchia sygnałów i znaków (plansza 17)
...
23 Pierwsza pomoc (plansza 7)
...
211a Rzeczpospolita na arenie międzynarodowej w dwudziestoleciu międzywojennym (plansza 9)
...
|