Jaskier ostry
Jaskier ostry | Gatunek trujący |
Jaskier ostry (Ranunculus acris
L.
) – rośliny z
rodziny
jaskrowatych
(Ranunculaceae). Gatunek wybitnie kosmopolityczny, zasiedlający Europę, Afrykę płn. i Azję, spotykany również w Ameryce (na
Grenlandii
i
Alasce
)[2]. W Polsce gatunek bardzo pospolity na całym obszarze[3]. Morfologia- Pokrój
-
Roślina wieloletnia
o
wysokości
30-90 cm. Wczesną wiosną tworzy rozetę liści odziomkowych, a następnie rozgałęzioną łodygę kwiatonośną, gołą lub owłosioną. Gatunek nie wytwarzający rozłogów jak inne gatunki należące do rodzaju.
-
Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona i owłosiona przylegającymi, miękkimi
włoskami
.
-
Liście
- Odziomkowe na długich ogonkach, pocięte na długie, ząbkowane łatki. Liście łodygowe o mniejszej ilości łatek i mniejsze.
-
Kwiaty
-
Żółte
,
promieniste
. Żółtawozielony kielich złożony z 5 działek, korona z 5 błyszczących płatków, liczne pręciki i słupki ułożone w linii spiralnej.
- Część podziemna
-
Kłącze
, z którego wyrastają grube korzenie.
-
Owoc
- Niepękające
mieszki
z krótkim dzióbkiem, zawierające pojedyncze nasiona.
Ranunculus acris cv. Multiplex Biologia i ekologia
Bylina
,
hemikryptofit
.
Kwiaty przedsłupne
. Pręciki dojrzewają stopniowo, poczynając od zewnętrznych. Gdy zaczną dojrzewać pręciki wewnętrzne, ich nitki wydłużają się i wyginają do środka, tak, że ich pyłek wysypuje się na znamiona słupków. Dzięki takim mechanizmom roślina zabezpiecza się z początku przed
samozapyleniem
, preferując
zapylenie krzyżowe
, gdyby jednak do niego nie doszło, wówczas zapewnia sobie możliwość samozapylenia. Kwitnie w
maju
, sporadycznie do
lipca
.Siedlisko:
łąki
i
lasy
, zarośla. Na wielu łąkach, zwłaszcza podmokłych występuje tak masowo, że w okresie kwitnienia nadaje łące żółty kolor.
Roślina trująca
: Jak wszystkie jaskry zawiera ranunkulinę i jest trujący. Bydło nie zjada go. W sianie traci własności trujące[4]. Zastosowanie-
Roślina lecznicza
: Wywar z liści był w ludowej medycynie używany przeciw wypryskom skórnym
-
Roślina ozdobna
. Odmiana R. acris 'Multiplex' opisana po raz pierwszy w
zielniku
z 1480 r. W przeciwieństwie do gatunku dorasta tylko do ok. 60 cm. Tworzy kuliste
pełne kwiaty
, pozbawione pręcików i słupka, które przekształciły się w płatki korony, dlatego nie zawiązuje nasion. Również
kultywar
`Flore Plena` ma pełne, złotożółte kwiaty[5] . Rozmnażanie tylko wegetatywne przez podział starszych kęp. Kwiaty cięte trwałe dzięki kolejno rozwijającym się pąkom na rozgałęzieniach bocznych.
ZmiennośćTworzy
mieszańce
z
jaskrem kosmatym
i
j. rozłogowym
[3] - Ze względu na duży
areał
występowania gatunek bardzo zmienny. W literaturze botanicznej odnotowano ok. 15 podgatunków i odmian botanicznych. W Polsce występują:
- Ranunculus acris subsp. acris.
Gatunek charakterystyczny
dla Cl. Molinio-Arrhenatheretea[6]
- Ranunculus acris subsp. friesianus (Jordan) Rouy et Fouc.
- Ranunculus acris subsp. strigulosus Schur = R. steveni Andrz. Gatunek charakterystyczny dla O. Arrhenatheretalia[6].
Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
- ↑
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-01-25].
- ↑ 3,0 3,1 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑ F. Činčura, V. Feráková, J. Májovský, L. Šomšak, J. Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 90. .
- ↑ zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
- ↑ 6,0 6,1 Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
Inne hasła zawierające informacje o "Jaskier ostry":
Nadciśnienie tętnicze
...
Linköping
...
Nowa Anglia
...
Zawał mięśnia sercowego
...
Ziołorośla
...
Czeski Grzbiet
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Chrystian III Oldenburg
...
Kąt
...
Pol Pot
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Jaskier ostry":
005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 12)
e height=380 width=770 >
Okrytozalążkowe dwuliścienne
Jaskier ostry
Jaskrowe (Ranunculidae) są głównie roślinami zielnymi, dostosowanymi do klimatu chłodnego ...
Średniowiecze (plansza 11)
...
045 Unie Polski w XIV i XV w. (plansza 13)
...
|