kartki
kartki - w gospodarkach, w których obowiązuje reglamentacja towarów, nazwa bonów bądź kuponów uprawniających do zakupu określonych towarów. Stosowana praktycznie we wszystkich krajach Europy w czasie trwania i tuż po II wojnie światowej (najczęściej na zakup żywności i paliwa), ale w większości krajów wkrótce wycofane.
W Polsce kartki wprowadzono ponownie w lipcu 1976 – na zakup cukru, najpierw drukowane z licznymi zabezpieczeniami, niemal jak banknoty, później coraz bardziej uproszczone.
Od roku 1981, wobec coraz wyraźniejszych niedoborów na rynku, wprowadzano coraz więcej ograniczeń i poszerzano zakres reglamentacji. Najpierw pojawiło się mięso na kartki, potem masło, kasza, ryż, mąka, następnie olej, mydło, proszki do prania, słodycze, papierosy, alkohol itd. Reglamentację benzyny realizowano nieco inaczej: najpierw stacje benzynowe miały obowiązek podczas każdego tankowania wbijać stosowny stempel w dowodach opłaty składki ubezpieczeniowej pojazdu, potem zaczęto wydawać odpowiednie karty do stemplowania, wreszcie "standardowe" kartki z wycinanymi kuponami.
W szczytowym okresie reglamentacji w PRL jako dowody zakupu stosowano również np. książeczki zdrowia dziecka, w których sklepy zobowiązane były wstemplowywać każdy zakup waty, pieluch, mleka w proszku, masła itp., albo np. pokwitowania z punktów skupu makulatury, uprawniające do zakupu papieru toaletowego w relacji 1 rolka za kilogram makulatury.
Były jeszcze specjalne kartki na benzynę z wypisywaną uznaniowo ilością tankowanego paliwa (w odróżnieniu od wydawanych przez PZU dla wszystkich posiadaczy samochodów i motocykli – był problem z motorowerami, które nie były ubezpieczane). Był to rodzaj wyróżnienia (w gestii dyrektorów większych przedsiębiorstw) i dla ówczesnych prominentów, a także jedna z form "sklepów za żółtymi firankami". Sprawa się skończyła po wykryciu wielu nadużyć (potem ponadreglamentowaną benzynę można było tankować tylko na stacjach w jednostkach wojskowych i milicyjnych na specjalne zezwolenia, które dostawali bardzo nieliczni). Dla służb mundurowych były swoiste "Karty kontroli przedmiotów zaopatrzenia mundurowego", za które można było kupić także trudno dostępne tekstylia (np. bieliznę, skarpetki, koszule, rękawiczki) i buty (niekoniecznie mundurowe).
Kartki na artykuły codziennego użytku w Polsce ostatecznie wycofał rząd Mieczysława Rakowskiego. Ostatnim towarem reglamentowanym było mięso – kartki obowiązywały do końca lipca 1989 r., jednakże w ostatnich miesiącach legalnie dostępne było tzw. mięso z uboju gospodarczego, w praktyce nieznacznie tylko droższe od mięsa reglamentowanego.
Należy wyraźnie podkreślić, że kartki upoważniały do zakupu towarów, tzn. za towary płaciło się normalnymi pieniędzmi; kartki nie zastępowały środków płatniczych. Czym innym były funkcjonujące w PRL bony dolarowe, stanowiące zastępczy środek płatniczy równowartości dolara amerykańskiego.
System kartkowy obecnie obowiązuje jeszcze na Kubie i w Korei Północnej.
Inne hasła zawierające informacje o "kartki":
Kartka pocztowa
do krótkiej
korespondencji
, często wysyłana nieopakowana w
kopertę
. Zazwyczaj jedna ze stron
kartki
pocztowej podzielona jest na dwa pola: lewe, przeznaczone na treść korespondencji ...
Stocznia Gdańska
podsłuch rozmów telefonicznych i cenzurę przesyłek pocztowych, ograniczono możliwość poruszania się, wprowadzono kartki na żywność. Na ulice wprowadzono wojsko i oddziały ZOMO. Stoczniowcy gdańscy, ...
1988
lutego
– Rada Państwa ratyfikowała
konwencję wiedeńską o ruchu drogowym
.
marzec
– zniesiono kartki na czekoladę i wyroby czekoladowe.
1 marca
– w
Jeleniej Górze
odbyła ...
Edward Gierek
zamordowanego przez funkcjonariuszy
SB
.Od 1976 rozpoczęło się
reglamentowanie
sprzedaży cukru (wprowadzono tzw.
kartki na cukier
). Jednocześnie występowały coraz większe problemy z zakupem innych towarów, ...
Wejherowo
...
Elipsa
tak, by powstał trójkąt. Elipsa zostanie nakreślona poprzez przesuwanie rysika po powierzchni kartki przy zachowaniu napięcia sznurka.Aby nakreślić elipsę wpisaną w dany
prostokąt
, styczną ...
1989
Zdarzenia astronomiczne6 Nagrody Nobla7 Zobacz też8 Święta ruchome Wydarzenia w Polsce
1 stycznia
zniesiono kartki na benzynę, talony na samochody, kwity na węgiel; utrzymano kartki na ...
Powstanie w Kronsztadzie
handel nie spełniał swojego zadania, przez co tworzył się czarny rynek. Przydzielane kartki żywnościowe wystarczały na parę dni normalnego odżywiania.Problemy zaopatrzeniowe Piotrogrodu zaostrzyły się ...
Bolesław Prus
...
Wykład
prezentację komputerową, albo też demonstrować nagrania audiowizualne. Wykładowca może też rozdawać słuchaczom kartki (tzw. handout) ze streszczeniem swojego wykładu, z tabelami, wykresami, czy innego ...
Inne lekcje zawierające informacje o "kartki":
234. Polska droga do demokracji (plansza 17)
...
ICE BREAKERS zajęcia integracyjne (plansza 1)
całej grupy za pomocą gier oraz zabaw w języku angielskim
4. Pomoce:
- kartki, długopisy, drobne nagrody (każde z ćwiczeń można następnie ocenić przyznając nagrody).
Tok ...
konspekt zajęć terenowych (plansza 2)
Y: pogadanka, ćwiczenia praktyczne, obserwacja
MATERIAŁY: kartki, klej, linijki, woreczki do zbierania liści, karty pracy, metry
FORMY: grupowa, ...
|