Wcześniej, w 1895 roku ukazują się dwa ważne zbiory krótszych form narracyjnych, takich, jak nowela, opowiadanie, szkic: „Rozdziobią nas kruki, wrony” oraz „Opowiadania”. Kolejny okres twórczości zaczyna się w 1899 roku, kiedy to powstają wielkie jego powieści: „Ludzie bezdomni”, później „Popioły”, „Wierna rzeka”.
Po klęsce rewolucji w 1905 roku pisarz spędza trzy lata w Paryżu, w 1912 roku osiedla się w Zakopanem, sześć lat później – w 1918, kiedy Polska odzyskuje niepodległość, przenosi się do Warszawy. Tutaj w uznaniu wybitnych zasług otrzymuje mieszkanie na Zamku Królewskim.
