Islamiści dostrzegają, że świat islamu ponosi klęski w rywalizacji z Zachodem pod względem politycznym, militarnym i gospodarczym. Przyczynę takiego stanu rzeczy upatrują w odchodzeniu muzułmanów od nauki Mahometa. Dlatego jedyną szansą na przywrócenie światu islamskiemu dawnej potęgi jest, ich zdaniem, powrót do pierwotnego islamu i jego zasad.
Pełny powrót do tradycji jest możliwy tylko w państwie islamskim, które opiera się na prawie szariatu regulującym wszystkie aspekty życia społecznego i prywatnego.
Powrót do tradycji wymaga także odrzucenia zachodnich wzorców kulturowych i wartości, które będąc nie do pogodzenia z zasadami islamu, stają się przyczyną negatywnych zjawisk społecznych. Dlatego islamiści, zwalczają je wszelkimi możliwymi sposobami, uciekając się także do terroru.
Obecnie islamizm jest ideologią wielu ugrupowań terrorystycznych (zob. lekcja 35).
Szacuje się, że z tą ideologią utożsamia się 10% wszystkich muzułmanów.