Wulkanizm jest to ogół procesów związanych z przemieszczaniem się magmy z głębokich warstw Ziemi ku jej powierzchni. Kresem tej wędrówki jest erupcja czyli wylew lawy lub wybuchy gazów wynoszących fragmenty ciekłej lawy i rozkruszone skały podłoża.
Kiedy magma wypłynie na powierzchnię nosi nazwę lawy.
Wulkan powstaje w miejscach spękań skorupy ziemskiej, przez które na powierzchnię wydobywa się roztopiona lawa, gazy wulkaniczne, popioły i bomby wulkaniczne. Podczas gwałtownej erupcji (wybuchu) wulkanu lawa zostaje rozpylona i przemienia się w popiół wulkaniczny. Bardzo lepka lawa zastygając tworzy różnej wielkości bryły zwane bombami wulkanicznymi. Wypływająca lawa i opadające popioły wulkaniczne usypują stożek wulkaniczny.
Na lądach wulkany mają zwykle postać stożka, na którego wierzchołku występuje owalne, wklęsłe obniżenie zwane kraterem.
Najniższą temperaturę na Ziemi odnotowano na Antarktydzie 21 lipca 1983 roku w okolicy radzieckiej stacji badawczej , było 89,2 stopnia Celsjusza poniżej zera.