Order Orła Białego
Order Orła BiałegoOrder Orła Białego | | Awers |
Awers orderu | | Awers |
Awers gwiazdy orderowej | | Awers |
Baretka | Ustanowiono |
1 listopada
1705
| Wielkość | 70 x 70 mm (order) 80 x 80 mm (gwiazda) |
Kollana
królewska Orderu Orła Białego, własność króla Augusta II Mocnego przed
1730
Herb Stanisława Augusta Poniatowskiego z kollaną Orderu Orła Białego Order Orła Białego – najstarsze i najwyższe
odznaczenie państwowe
Rzeczypospolitej Polskiej
, nadawane za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, położone zarówno w czasie pokoju jak i w czasie wojny. Nie dzieli się na klasy. Nadawany jest najwybitniejszym Polakom oraz najwyższym rangą przedstawicielom państw obcych. Order Orła Białego noszony jest na wstędze błękitnej przewieszonej przez lewe ramię do prawego boku. Gwiazdę Orderu, niegdyś haftowaną, nosi się na lewej piersi. HistoriaOrder został ustanowiony
1 listopada
1705
[1] przez
króla
Augusta II
na
zamku
w
Tykocinie
, małym mieście na
Podlasiu
, położonym nad rzeką
Narew
, gdzie bywali królowie,
magnaci
i
książęta polscy
. Otrzymywali go w czasie
I Rzeczypospolitej
głównie magnaci, którzy wsparli króla w
wolnej elekcji
:
Karol Stanisław Radziwiłł
,
Hieronim Lubomirski
,
Michał Kazimierz Ogiński
,
Ignacy Krasicki
,
Stanisław Kostka Potocki
,
Stanisław Małachowski
, ale także
ataman
Iwan Mazepa
. W czasach
Augusta III
stracił nieco renomę, gdyż minister
Henryk Brühl
masowo go sprzedawał. Za panowania
Stanisława Augusta Poniatowskiego
Order Orła Białego nadano na rozkaz
cesarzowej
Katarzyny II
wielu
Rosjanom
, w tym wszystkim jej faworytom z
Potiomkinem
na czele. Order przestał być nadawany po
III rozbiorze
Polski. Ponownie został ustanowiony w
1807
jako najwyższe odznaczenie
Księstwa Warszawskiego
i później kongresowego
Królestwa Polskiego
. Po upadku
powstania listopadowego
w
1831
wraz z
Orderem Świętego Stanisława
i
Orderem Virtuti Militari
został zniesiony jako order
Królestwa Polskiego
.
Ukazem
cara został ustanowiony
Cesarski i Królewski Order Orła Białego
[2] Order ten był nadawany przez
carów
w latach
1831
-
1917
(do upadku caratu). Ustanowienie oznaczenia
Imperium Rosyjskiego
przejmującego elementy orderu
Królestwa Polskiego
było jedną z represji po powstaniu listopadowym, gdy wbrew
traktatowi wiedeńskiemu
car uznał Królestwo Polskie za terytorium podbite, a nie odrębne państwo związane jedynie
unią personalną
z Rosją. Z tego względu nie jest w tej formie i w tym okresie traktowany jako kontynuacja polskiego orderu rycerskiego. Został odnowiony przez
Sejm
Rzeczypospolitej
ustawą z dnia
4 lutego
1921
jako najwyższe odznaczenie państwowe. Otrzymał wówczas także nowy wygląd. W okresie międzywojennym nadany został 24 obywatelom polskim i 87 cudzoziemcom (w tym 33 monarchom i
prezydentom
, 10
premierom
, 12 członkom rodzin panujących, 15
ministrom
). Po
II wojnie światowej
order nadawany był rzadko i tylko przez
rząd RP na uchodźstwie
(otrzymali go np.
Tadeusz Tomaszewski
,
Eustachy Sapieha
,
Michał Tokarzewski-Karaszewicz
i kard.
Carlo Chiarlo
), choć oficjalnie w
PRL
nigdy tego odznaczenia nie zniesiono. Dekret
PKWN
z
22 grudnia
1944
o orderach, odznaczeniach oraz medalach wymieniał Order Orła Białego jako jedno z odznaczeń państwowych, nadawanych przez Prezydium
KRN
, lecz nie był on nadawany, a w
1949
jako najwyższe odznaczenie zastąpił go
Order Budowniczych Polski Ludowej
. Ustawa z 17 lutego
1960
o orderach i odznaczeniach już nie wymieniała Orderu Orła Białego.
23 grudnia
1992
został restytuowany ustawą z dnia
16 października
1992
r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. Nr 90, poz. 490 ze zmianami). Order obecnie nadawany jest przez
Prezydenta RP
. Pierwszymi osobami, które otrzymały go po
1989
, z rąk prezydenta
Lecha Wałęsy
, byli
Jan Paweł II
i król Szwecji
Karol XVI Gustaw
(w
1993
, ale papież odebrał swój order dopiero
22 maja
1995
w czasie pielgrzymki do kraju).
20 maja
2008
Gimnazjum Nr 28 we Wrocławiu dostało imię Kawalerów Orderu Orła Białego. To jedyna szkoła w Polsce nosząca takie imię. Zmiany insygniówPoczątkowo miał formę owalnego
medalu
czerwonego koloru z jasnobłękitną wstęgą oraz hasłem Pro Fide, Lege et Rege (
łac.
Za wiarę, prawo i króla). Na oznakach przyznawanych monarchom słowo rege zmieniano na grege (łac. trzodę). Królowi polskiemu przysługiwał przywilej noszenia insygniów orderowych, którymi był wysadzany szlachetnymi kamieniami krzyż zawieszony na łańcuchu Orderu Orła Białego. Monarchowie z dynastii
Wettynów
, August II Mocny i jego syn
August III Sas
mieli poza tym cały zestaw klejnotów, który nazywano garniturem orderowym. W
1709
order dla wszystkich kawalerów otrzymał formę
krzyża maltańskiego
. Do
1713
noszony był na szyi z dodatkową gwiazdą. August III w stroju orderowym Orderu Orła Białego | Łańcuch Orderu Orła Białego króla Stanisława II Augusta Poniatowskiego | Krzyż Orderu Orła Białego (według wzoru z 1713 r.) | Gwiazda Orderu w XVIII w. | Wizerunek Orderu Orła Białego na kolumnie zamku w
Pillnitz
| Order Orła Białego z
1780
| | Gwiazda Orderu Orła Białego (wzór
1921
) |
Okres międzywojennyPo restytucji orderu w 1921 roku zmieniono jego hasło na Za Ojczyznę i Naród. Na nowy wygląd orderu złożyły się złoty
krzyż maltański
z białą emaliowaną obwódką i złotymi promieniami między ramionami, dalej biały, emaliowany i ukoronowany orzeł z rozpostartymi skrzydłami z głową w prawo (
heraldycznie
) na krzyżu. Order nosi się na gładkiej, jasno błękitnej szarfie z lewego ramienia na prawy bok. Gwiazda jest ośmioramienna z prostymi ramionami. Na niej osadzony jest złoty, maltański krzyż emaliowany na czerwono z białą emaliowaną obwódką i złotymi promieniami pomiędzy ramionami. Nowe hasło zostało wypisane na ramionach krzyża. Na centralnym dysku emaliowanym na biało znajduje się monogram RP (Rzeczpospolita Polska) otoczony emaliowanym zielono wieńcem. W okresie międzywojennym nadany został 24 obywatelom polskim i 87 cudzoziemcom (w tym 33 monarchom i prezydentom, 10 premierom, 12 członkom rodzin panujących, 15 ministrom). Opis oznaki od 1992Obecnie oznaką Orderu Orła Białego jest
krzyż maltański
, równoramienny, złocony, o wymiarach 70 x 70 mm, zakończony na rogach ramion kulkami. Ramiona krzyża pokryte są czerwoną emalią z białymi brzegami w złoconym obramowaniu. Między ramionami krzyża umieszczone są pęki złoconych promieni. W środku krzyża biało emaliowany orzeł według wzoru określonego w ustawie z dnia 1 sierpnia
1919
o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, ze złoconymi żyłkami, koroną, dziobem i szponami. Na odwrotnej stronie ramiona krzyża są złocone z biało emaliowanym obramowaniem i wypukłym napisem: ZA OJCZYZNĘ I NARÓD. W środku krzyża na okrągłej biało emaliowanej tarczy w otoku ze złoconych liści dębowych pokrytych zieloną emalią umieszczony jest złocony monogram: RP. Krzyż zawieszony jest na błękitnej wielkiej wstędze szerokości 100 mm i noszony z lewego ramienia na prawy bok. Oznaką Orderu jest ponadto gwiazda orderowa srebrzona o średnicy 80 mm z ośmiu pęków promieni. Na gwieździe umieszczony jest złocony krzyż Orderu, o wymiarach 50 x 50 mm, lecz bez orła i bez kulek na rogach ramion. Między ramionami krzyża złociste płomyki, na ramionach krzyża złocony napis: ZA OJCZYZNĘ I NARÓD. W środku krzyża na okrągłej, biało emaliowanej tarczy w otoku ze złoconych liści dębowych pokrytych zieloną emalią umieszczony jest złocony monogram "RP". Pierwszym Kawalerem Orderu Orła Białego po jego restytucji został w roku
1993
Jan Paweł II
. Kapituła Orderu Orła BiałegoNa straży honoru Orderu stoi
Kapituła
Orderu Orła Białego, jej członkowie powoływani są przez
prezydenta RP
na pięć lat spośród osób, które zostały odznaczone tym Orderem. Kapitułę tworzą: Wielki Mistrz Orderu i pięciu członków Kapituły. Zgodnie z ustawą o orderach i odznaczeniach prezydent RP, z tytułu wyboru na ten urząd, staje się Kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczy Kapitule. Kapituła wybiera ze swego grona Kanclerza Orderu i Sekretarza Kapituły. Łańcuch (
kollana
) Orderu Orła Białego pochodzący z czasów panowania króla
Stanisława Augusta Poniatowskiego
oraz miecz orderowy jako klejnoty Rzeczypospolitej przechowuje się w kaplicy
Zamku Królewskiego w Warszawie
. Obecnie w skład kapituły wchodzą:
Bronisław Komorowski
(Prezydent RP),
Wiesław Chrzanowski
,
Bogusław Nizieński
,
Andrzej Gwiazda
i
Jan Olszewski
. Problemy ze składem Kapituły w latach 2005-2009Order prezydenta Lecha Kaczyńskiego wyeksponowany podczas jego pogrzebu w Krakowie. - Pod koniec
2005
, po wyborze
Lecha Kaczyńskiego
, z funkcji kanclerza kapituły ustąpiła prof.
Barbara Skarga
, która poczuła się urażona jego wypowiedzią, że od prezydenta Kwaśniewskiego najwyższe odznaczenia, co niestety, tyczy się też Orderu Orła Białego, dostają ludzie zasłużeni. Są rzeczywiście zasłużeni – ale dla PRL. Prof. Skarga była deportowana na Syberię w
1944
, skąd powróciła dopiero w
1955
. W odpowiedzi na jej rezygnację, prezydent-elekt
Lech Kaczyński
stwierdził : Jestem pełen szacunku dla filozoficznego dorobku pani profesor, ale uważam, że niczym nie obraziłem kapituły. Mam po prostu inny stosunek do prawdy. Prawdę wolno mówić, chyba że tu się różnimy z prof. Skargą?
- W tym kontekście prezydent przywołał odznaczenie wśród 25 odznaczonych przez Aleksandra Kwaśniewskiego
Włodzimierza Reczka
, który w czasach stalinowskich był posłem na Sejm (1945-1956), przez wiele lat członkiem KC
PZPR
[3]. Uhonorowanie go tym orderem wzbudziło ogromne kontrowersje. Kapituła Orderu była przeciw, ale według jej członków, została postawiona przed faktem dokonanym. O Włodzimierzu Reczku z całą pewnością można powiedzieć, że tworzył Polskę Ludową , A czymże on się zasłużył dla III RP, że dostał tak wysokie odznaczenie? Tym, że był działaczem sportowym? Zapewniam, że mam inne niż prezydent Aleksander Kwaśniewski wyobrażenie, kto powinien dostać Order Orła Białego, i będę je realizował. – powiedział
Prezydent RP
. Przypomniał również, że Reczek razem z
Józefem Cyrankiewiczem
i
Lucjanem Motyką
doprowadził do wchłonięcia
PPS
przez
PPR
w ramach
PZPR
[4].
Kawalerowie i Damy Orderu Orła Białego (lista niepełna)
Daty postanowień o nadaniu, faktyczne nadania mogą być późniejsze Odznaczeni w latach 1705-1831 obywatele polscy, poddani Księstwa Warszawskiego i
Królestwa Polskiego (kongresowego)
-
Tomasz Aleksandrowicz
,
1779
-
Józef Ankwicz
,
1784
- Stanisław Ankwicz,
1780
- Michał Bernowicz,
1792
-
Franciszek Bieliński
,
1785
- Michał Bieliński
-
Piotr Bieliński
,
1791
-
Stanisław Kostka Bieliński
,
1785
- Antoni Bielski,
1782
-
Paweł Biernacki
,
1790
-
Józef Bierzyński
,
1791
-
Ignacy Błeszyński
,
1792
-
Tadeusz Błociszewski
,
- Konstanty Bniński,
1778
- Łukasz Bniński,
1791
-
Kazimierz Bogatko
,
1791
- Jan Borch,
1768
- Michał Borch (wojewoda bełski),
1789
- Felicjan Borsza-Drzewiecki,
1791
- Aleksander Borzęcki,
1774
- Onufry Bromirski,
1793
-
Alojzy Fryderyk von Brühl
1761
-
Adam Brzostowski
,
1758
- Aleksander Brzostowski
-
Michał Hieronim Brzostowski
,
1791
-
Franciszek Ksawery Branicki
,
1766
-
Jan Klemens Branicki
1726
- Piotr Branicki
-
Stanisław Breza
,
1809
-
Tadeusz Burzyński
,
1769
-
Arnold Byszewski
,
1790
-
Ignacy Cetner
,
1762
- Józef Chłapowski,
1787
-
Józef Chrapowicki
,
1785
-
Jan Mikołaj Chodkiewicz
,
1774
-
Franciszek Ksawery Chomiński
- Michał Chomiński,
1789
- Krzysztof Cieszkowski,
1789
-
Józef Chrapowicki
,
1787
- Mikołaj Chrapowicki,
1792
-
Kasper Cieciszowski
,
1786
- Feliks Szczęsny Czacki,
1757
-
Franciszek Czacki
,
1780
-
Tadeusz Czacki
,
1792
-
Celestyn Czaplic
,
1775
-
Jan Ansgary Czapski
,
1732
-
Michał Czapski
,
1758
- Antoni Czarnecki,
1791
- Franciszek Czarnecki,
1792
- Jan Antoni Czarnecki,
1763
-
Adam Jerzy Czartoryski
,
1815
-
Adam Kazimierz Czartoryski
,
1764
-
August Aleksander Czartoryski
,
1730
-
Józef Klemens Czartoryski
,
1767
-
Kazimierz Czartoryski
1730
-
Michał Fryderyk Czartoryski
1726
-
Stanisław Kostka Czartoryski
-
Teodor Kazimierz Czartoryski
1742
-
Jan Henryk Dąbrowski
,
1815
- Antoni Dąmbski,
1740
- Jan Chrzciciel Dąmbski,
1785
- Kazimierz Dąmbski,
1757
- Paweł Dąmbski,
1759
-
Stanisław Dąmbski
,
1785
-
Augustyn Deboli
,
1787
-
Ignacy Dembiński
,
1791
-
Antoni Dembowski
,
1748
- Stefan Dembowski,
1780
-
Stanisław Ernest Denhoff
- Antoni Derszniak,
1792
- Franciszek Drucki-Lubecki,
1792
-
Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
,
1816
-
Jakub Dunin
- Franciszek Dunin-Jundziłł,
1792
-
Augustyn Działyński
,
1755
-
Ignacy Działyński
,
1791
-
Ksawery Działyński
,
1791
-
Szymon Dzierzbicki
,
1777
-
Antoni Dzieduszycki
,
1789
-
Antoni Dziekoński
,
1787
- Adam Felkerzamb,
1789
- Franciszek Firlej-Konarski,
1742
-
Jan Jerzy Flemming
,
1744
- Ludwik Fundament-Karśnicki,
1789
-
Stefan Garczyński
,
1751
-
Stanisław Gadomski
,
1786
- Maciej Garnisz,
1783
- Krzysztof Gedrojc,
1792
- Stefan Gedrojc,
1775
-
Antoni Giełgud
,
1777
-
Ignacy Giełgud
,
1792
-
Michał Giełgud
,
1791
- Józef Gliszczyński,
1792
- Bernard Gojski,
1740
-
Augustyn Gorzeński
,
1794
-
Tymoteusz Gorzeński
,
1781
- Walenty Gozimirski,
1789
- Feliks Górski
- Jan Michał Götzendorf-Grabowski,
1741
-
Jan Jerzy Grabowski
,
1780
-
Michał Grabowski
,
1792
-
Zygmunt Grabowski
,
1792
-
Stefan Grabowski
1830
- Michał Granowski
- Franciszek Grocholski,
1778
- Jan Grocholski,
1792
-
Marcin Grocholski
,
1777
- Michał Grodzicki,
1787
- Rafał Gurowski,
1783
- Melchior Gurowski,
1751
-
Ludwik Gutakowski
,
1792
- Franciszek Halka-Ledóchowski,
1777
-
Maurycy Hauke
,
1829
- Jan August Hilzen,
1754
- Józef Jerzy Hilzen,
1762
-
Kajetan Hryniewiecki
,
1780
-
Stefan Humiecki
,
1730
-
Franciszek Stanisław Hutten-Czapski
,
1762
-
Józef Hutten-Czapski
,
1760
- Michał Hutten-Czapski,
1758
- August Iliński,
1792
-
Janusz Stanisław Iliński
,
1791
-
Antoni Jabłonowski
,
1761
-
Stanisław Jabłonowski
,
1790
-
Stanisław Wincenty Jabłonowski
,
1740
- Mikołaj Jaroszyński,
1792
- Józef Karsza
-
Franciszek Ksawery Kęszycki
,
1775
- August Kicki
- Onufry Kicki,
1789
- Józef Kociełł
- Tadeusz Kociełł,
1791
-
Michał Kochanowski
,
1812
-
Hugo Kołłątaj
,
1791
- Józef Komorowski,
1787
-
Antoni Kossakowski
,
1791
-
Józef Kossakowski
,
1781
-
Józef Dominik Kossakowski
,
1795
-
Michał Kossakowski
,
1784
-
Szymon Kossakowski
-
Adam Krasiński
,
1758
-
Kazimierz Krasiński
,
1763
- Ksawery Franciszek Kossecki
-
Antoni Kossowski
,
1790
-
Roch Kossowski
,
1774
- Ignacy Kościelski,
1791
-
Tadeusz Kozłowski
- Jan Chryzostom Krajewski
-
Ignacy Krasicki
,
1784
- Franciszek Salezy Krasicki,
1791
-
Wincenty Krasiński
,
1829
- Jakub Kretkowski,
1782
- Maciej Koźmiński,
1740
- Franciszek Krzycki,
1789
- Michał Krzyżanowski
- Franciszek Kunicki,
1793
- Jan Placyd Kurdwanowski,
1779
- Franciszek Kwilecki,
1789
- Jan Kwilecki,
1787
- Adam Kwilecki,
1786
- Antoni Lanckoroński,
1780
-
Maciej Lanckoroński
,
1763
- Adam Lasocki,
1787
- Antoni Lasocki,
1781
- Józef Lasecki,
1759
- Tadeusz Lipski,
1781
-
Aleksander Lubomirski
,
1787
-
Antoni Benedykt Lubomirski
-
Hieronim Augustyn Lubomirski
,
1705
-
Jerzy Aleksander Lubomirski
,
1730
-
Jerzy Dominik Lubomirski
-
Jerzy Ignacy Lubomirski
,
1730
-
Józef Lubomirski
,
1751
-
Józef Aleksander Lubomirski
,
1791
-
Michał Lubomirski
,
1790
-
Stanisław Lubomirski
,
1756
-
Teodor Hieronim Lubomirski
,
1760
- Walenty Łaźniński,
1787
- Jan Nikodem Łopaciński,
1792
- Mikołaj Łopaciński,
1776
-
Michał Łopot
,
1787
-
Feliks Antoni Łoś
,
1779
- Henryk Łoś,
1779
- Michał Łoś,
1757
-
Feliks Łubieński
,
1791
-
Jan Paweł Łuszczewski
,
1809
-
Stanisław Małachowski
,
1782
-
Tadeusz Matuszewicz
,
1812
-
Kajetan Miączyński
,
1785
-
Michał Jerzy Wandalin Mniszech
,
1735
-
Stanisław Mokronowski
,
1815
-
Tadeusz Antoni Mostowski
,
1815
- Leon Moszyński,
1736
-
Adam Naruszewicz
,
1783
-
Grzegorz Antoni Ogiński
,
1705
-
Michał Kleofas Ogiński
,
1789
-
Adam Poniński
-
Ignacy Potocki
,
1778
-
Stanisław Kostka Potocki
,
1791
-
Stanisław Szczęsny Potocki
,
1775
-
Andrzej Poniatowski
1766
-
Józef Poniatowski
,
1787
-
Kazimierz Poniatowski
1744
-
Michał Jerzy Poniatowski
,
1764
-
Stanisław Poniatowski
,
1726
-
Stanisław August Poniatowski
,
1756
-
Adam Prażmowski
-
Antoni Henryk Radziwiłł
,
1815
-
Dominik Hieronim Radziwiłł
,
1811
-
Hieronim Wincenty Radziwiłł
-
Jerzy Radziwiłł (wojewoda nowogródzki)
,
1750
-
Józef Mikołaj Radziwiłł
,
1777
-
Karol Stanisław Radziwiłł
,
1705
-
Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku
,
1757
-
Maciej Radziwiłł
,
1788
-
Michał Hieronim Radziwiłł
-
Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko
,
1727
-
Udalryk Krzysztof Radziwiłł
,
1762
-
Aleksander Różniecki
,
1829
-
Seweryn Rzewuski
,
1775
-
Wacław Rzewuski
,
1735
-
Aleksander Michał Sapieha
,
1753
-
Aleksander Paweł Sapieha
,
1715
-
Ignacy Sapieha
,
1748
-
Jan Fryderyk Sapieha
,
1730
-
Józef Franciszek Sapieha
,
1717
-
Karol Józef Sapieha
,
1744
-
Kazimierz Leon Sapieha
,
1735
-
Kazimierz Nestor Sapieha
,
1779
-
Michał Antoni Sapieha
1744
-
Michał Józef Sapieha
,
1727
-
Michał Ksawery Sapieha
,
1759
-
Piotr Paweł Sapieha
,
1744
- Kajetan Szafraniec-Bystrzanowski,
1791
-
Mikołaj Radziwiłł
-
Stanisław Radziwiłł (1722-1787)
,
1757
-
Ignacy Raczyński
,
1809
-
Karol Sierakowski
,
1815
-
Ignacy Sobolewski
,
1812
-
Józef Sołtyk
,
1786
-
Stanisław Staszic
,
1816
-
Teodor Szydłowski
,
1780
- Antoni Światopełk-Czetwertyński,
1791
- Jan Światopełk-Czetwertyński,
1789
-
Jan Tarło
,
1736
-
Antoni Tyzenhaus
,
1711
-
Bazyli Walicki
,
1775
-
Tomasz Wawrzecki
,
1791
-
Józef Wielhorski
,
1815
-
Michał Wiśniowiecki
,
1705
-
Jan Paweł Woronicz
,
1829
-
Józef Wybicki
,
1807
-
Jan Jakub Zamoyski
,
1768
-
Stanisław Kostka Zamoyski
,
1812
-
Adam Małachowski
,
1757
-
Józef Zajączek
,
1815
-
Ignacy Wyssogota Zakrzewski
,
1792
Odznaczeni w latach 1705-1831 cudzoziemcy-
Elżbieta Romanowa
-
Heinrich von Brühl
,
1731
- Pierre Antoine Daru,
1807
- Wasilij Engelhard,
1775
- Fryderyk August Wettin,
1751
-
Fryderyk IV
, król Danii
1730
- Teodor Glebow,
1776
-
Ferdynand Kettler
,
1731
-
Michaił Kreczetnikow
,
1776
-
Dymitr Kuruta
,
1818
- Piotr Matlew,
1793
-
Iwan Mazepa
,
1705
- Karol Nesselrode,
1816
-
Mikołaj Nowosilcow
,
1816
-
Aleksander Mienszykow
,
1705
-
Burkhard Christoph Münnich
,
1735
-
Grigorij Potiomkin
,
1776
-
Katarzyna II Wielka
,
1775
-
Anikita Repnin
,
1705
-
Nikołaj Repnin
-
Piotr I Wielki
,
1713
-
Piotr III Romanow
-
Cyryl Razumowski
,
1748
- Ludwik Ernest Saxe-Gotha-Altenburg,
1738
-
Otto Magnus von Stackelberg
,
1773
-
Aleksander Suworow
-
Iwan Szuwałow
,
1754
- Karl von Thurn und Taxis,
1750
-
Aleksander Tormasow
,
1792
-
Karol Chrystian Józef Wettin
,
1755
- Maksymilian Wettin,
1762
- Nikołaj Zagrażskij,
1776
Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej-
Władysław Anders
, 11 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Leszek Balcerowicz
, 11 listopada
2005
-
Oswald Balzer
,
1921
-
Kazimierz Bartel
,
1932
-
Władysław Bartoszewski
, 1 grudnia
1995
-
Józef Beck
, 9 października
1938
-
Adam Bień
, 3 maja
1994
-
Adolf Bniński
, 29 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Tadeusz Bór-Komorowski
, 11 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Stanisław Broniewski
, 3 maja
1995
-
Zbigniew Brzeziński
, 1 grudnia
1995
-
Stanisław Brzóska
, 23 maja
2008
(pośmiertnie)
-
Stanisław Car
,
1939
(pośmiertnie)
-
Wiesław Chrzanowski
, 3 maja
2005
-
Andrzej Ciechanowiecki
, 15 sierpnia
1998
-
Łukasz Ciepliński
, 3 maja
2007
(pośmiertnie)
-
Edmund Dalbor
,
1921
-
Andrzej Maria Deskur
, 12 października
2006
-
Kajetan Dzierżykraj-Morawski
, 11 listopada
1996
(pośmiertnie)
-
Marek Edelman
, 14 kwietnia
1998
-
Jan Ekier
, 21 października
2010
-
Emil Fieldorf
, 30 lipca
2006
(pośmiertnie)
-
Bronisław Geremek
, 11 listopada
2002
-
Jerzy Giedroyć
,
1994
(odmówił przyjęcia)
-
Aleksander Gieysztor
, 3 maja
1994
-
Józef Glemp
, 21 grudnia
2009
-
Henryk Mikołaj Górecki
, 21 października
2010
-
Władysław Grabski
, 12 kwietnia
1924
-
Henryk Gulbinowicz
, 17 października
2008
-
Andrzej Gwiazda
, 3 maja
2006
-
Józef Haller
,
1921
-
Zbigniew Herbert
, 3 maja
2007
(pośmiertnie)[9]
-
Gustaw Herling-Grudziński
, 5 czerwca
1998
-
August Hlond
,
1932
-
Gustaw Holoubek
, 12 marca
2008
(pośmiertnie)
-
Jan Stanisław Jankowski
, 29 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Jan Paweł II
, 3 maja
1993
(pierwszy kawaler orderu po jego reaktywacji w 1992)
-
Ryszard Kaczorowski
, 19 lipca
1989
(z urzędu)
-
Lech Kaczyński
, 23 grudnia
2005
(z urzędu)
-
Aleksander Kakowski
,
1925
-
Franciszek Kamiński
, 3 maja
1996
-
Michał Karaszewicz-Tokarzewski
, 23 maja
1964
-
Jan Karski
, 3 maja
1995
-
Jerzy Kłoczowski
, 11 listopada
2004
-
Leszek Kołakowski
, 11 listopada
1997
-
Bronisław Komorowski
, 6 sierpnia
2010
(z urzędu)
-
Stefan Korboński
, 29 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Wojciech Korfanty
, 21 czerwca
1997
(pośmiertnie)
-
Jan Kułakowski
, 3 maja
2002
-
Jacek Kuroń
, 6 marca
1998
-
Aleksander Kwaśniewski
, 23 grudnia
1995
(z urzędu)
-
Eugeniusz Kwiatkowski
, 11 listopada
1996
(pośmiertnie)
-
Wincenty Kwieciński
,
15 sierpnia
2008
(pośmiertnie)
-
Gerard Labuda
,
8 października
2010
(pośmiertnie)
-
Stanisław Lem
, 12 września
1996
-
Herman Lieberman
,
1941
(pośmiertnie)
-
Jan Józef Lipski
, 23 września
2006
(pośmiertnie)
-
Witold Lutosławski
, 19 stycznia
1994
-
Zygmunt Łoziński
,
1921
-
Stanisław Maczek
,
1994
-
Kazimierz Majdański
, 11 listopada 2006
-
Tadeusz Mazowiecki
, 1 grudnia
1995
-
Czesław Miłosz
, 3 maja
1994
-
Karol Modzelewski
, 6 marca
1998
-
Zofia Morawska
, 3 maja
1994
-
Kazimierz Morawski
,
1921
-
Ignacy Mościcki
,
1926
(z urzędu)
-
Gabriel Narutowicz
, grudzień
1922
(z urzędu)
-
Franciszek Niepokólczycki
,
15 sierpnia
2008
(pośmiertnie)
-
Bogusław Nizieński
, 25 sierpnia
2008
-
Jan Nowak-Jeziorański
, 3 maja
1994
-
Leopold Okulicki
, 11 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Jan Olszewski
, 3 maja
2009
-
Stanisław Ostrowski
,
1972
(z urzędu)
-
Antoni Osuchowski
,
1921
-
Ignacy Jan Paderewski
, 11 lipca
1921
-
Krzysztof Penderecki
, 11 listopada
2005
-
Tadeusz Pełczyński
, 11 listopada
1996
(pośmiertnie)
-
Jan Piekałkiewicz
, 29 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Bronisław Pieracki
, 17 czerwca
1934
(pośmiertnie)
-
Witold Pilecki
, 30 lipca
2006
(pośmiertnie)
-
Józef Piłsudski
,
1921
(z urzędu)
-
Jerzy Popiełuszko
,
13 października
2009
(pośmiertnie)[10]
-
Kazimierz Pużak
, 11 listopada
1996
(pośmiertnie)
-
Władysław Raczkiewicz
,
1939
(z urzędu)
-
Edward Raczyński
,
1979
(z urzędu)
-
Cyryl Ratajski
, 29 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Włodzimierz Reczek
, 27 lutego
1996
-
Zbigniew Religa
, 18 listopada
2008
-
Stefan Rowecki
, 11 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Władysław Rubin
, 10 października
1990
(ostatnie nadanie Orderu przez Prezydenta RP na Uchodźstwie)
-
Edward Rydz-Śmigły
,
1938
-
Jan Rzepecki
, 11 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Kazimierz Sabbat
,
1986
(z urzędu)
-
Henryk Samsonowicz
, 22 października
2010
-
Adam Stefan Sapieha
,
1936
-
Eustachy Sapieha
, 7 sierpnia
1959
-
Irena Sendlerowa
, 10 listopada
2003
-
Władysław Sikorski
,
1943
(pośmiertnie)
-
Barbara Skarga
, 3 maja
1995
-
Jan Skorobohaty-Jakubowski
, 29 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Ignacy Skorupka
, 15 sierpnia
2010
(pośmiertnie)
-
Krzysztof Skubiszewski
, 7 grudnia
1999
-
Walery Sławek
,
1935
-
Henryk Sławik
,
2010
[11] (pośmiertnie)
-
Kazimierz Sosnkowski
, 11 listopada
1995
(pośmiertnie)
-
Stefan Starzyński
, 28 marca
2010
(pośmiertnie)
-
Andrzej Stelmachowski
, 15 kwietnia
2009
(pośmiertnie)
-
Stanisław Stomma
, 3 maja
1994
-
Stefan Stuligrosz
, 10 października
2010
-
Stefan Swieżawski
, 3 maja
1997
-
Edward Śmigły-Rydz
,
1936
-
Józef Tischner
, 14 września
1999
-
Ignacy Tokarczuk
, 3 maja
2006
-
Tadeusz Tomaszewski
,
1950
-
Wojciech Trąmpczyński
,
1921
-
Jerzy Turowicz
, 3 maja
1994
-
Anna Walentynowicz
, 3 maja
2006
-
Lech Wałęsa
, 23 grudnia
1992
(z urzędu)
-
Bolesław Wierzbiański
, 23 września
1999
-
Wincenty Witos
,
1921
(order utracił w
1932
, przywrócony w
1939
)
-
Stanisław Wojciechowski
,
1922
(z urzędu)
-
Stefan Wyszyński
, 3 maja
1994
(pośmiertnie)
-
August Zaleski
,
1947
(z urzędu)
-
Jan Tomasz Zamoyski
, 3 maja
1995
-
Elżbieta Zawacka
, 1 grudnia
1995
-
Zygmunt Zieliński
,
1921
-
Mira Zimińska-Sygietyńska
,
1996
-
Tadeusz Żenczykowski
, 1 grudnia
1996
Cudzoziemcy-
król Abdullah
, 25 czerwca
2007
-
Valdas Adamkus
,
1999
-
cesarz Akihito
,
2002
-
król Albert I
,
1921
-
król Albert II
,
1999
-
król Amanullah
,
1928
-
król Jan Karol I
,
2001
-
Borys III
-
Carlo Chiarlo
, 20 lutego
1951
-
Karl Dedecius
, 3 maja
2003
-
Elżbieta II
, 25 marca
1996
-
Oscar Luigi Scalfaro
,
1996
-
Ferdynand Foch
,
1921
-
Gustaw V
-
Haakon VII
,
1930
-
Tarja Halonen
,
2001
-
Harald V
,
1995
-
Jacques Chirac
, 12 września
1996
-
Edward Fenech Adami
, 23 stycznia
2009
-
Ivan Gašparovič
, 21 lutego
2009
[12]
-
Karol XVI Gustaw
, 22 września
1993
-
Václav Havel
,
1993
-
Hirohito
,
1922
-
Joseph Joffre
,
1921
-
Wiktor Juszczenko
, 2005
-
Lane Kirkland
, 17 sierpnia
1999
(pośmiertnie)
-
Vaclav Klaus
, 10 lipca
2007
-
Leonid Kuczma
,
1997
-
Helmut Kohl
, 20 października
1998
-
Mauno Koivisto
, 25 października
1993
-
Johan Laidoner
,
1938
-
Henri Le Rond
-
Albert Lebrun
-
Małgorzata II
-
cesarzowa Michiko
,
2002
-
Alexandre Millerand
-
Bohdan Osadczuk
-
Konstantin Päts
,
1934
-
Philippe Petain
,
1921
-
Raymond Poincaré
-
Achille Ratti
, 25 stycznia
1922
-
Ronald Reagan
, 10 lipca
2007
(pośmiertnie)
-
Lauri Relander
-
Reza Szach Pahlawi
,
1927
-
cesarz Yoshihito
,
1923
-
Benito Mussolini
,
1923
-
Hajle Sellasje
,
1930
-
Per Svinhufvud
,
1935
-
Thomas Woodrow Wilson
,
1922
-
Alexandre Millerand
,
1921
-
Gaston Doumergue
,
1924
-
Albert Lebrun
,
1932
-
Tomasz Masaryk
,
1925
-
kardynał Pietro Gasparri
-
Wiktor Emanuel III
Żyjący Polacy, Damy oraz Kawalerowie Orderu Orła Białego-
Leszek Balcerowicz
, 11 listopada
2005
-
Władysław Bartoszewski
, 1 grudnia
1995
-
Zbigniew Brzeziński
, 1 grudnia
1995
-
Wiesław Chrzanowski
, 3 maja
2005
-
Andrzej Ciechanowiecki
, 15 sierpnia
1998
-
Andrzej Maria Deskur
, 12 października
2006
-
Jan Ekier
, 21 października
2010
-
Józef Glemp
, 21 grudnia
2009
-
Henryk Mikołaj Górecki
, 21 października
2010
-
Henryk Gulbinowicz
, 17 października
2008
-
Andrzej Gwiazda
, 3 maja
2006
-
Jerzy Kłoczowski
, 11 listopada
2004
-
Bronisław Komorowski
, 6 sierpnia
2010
(z urzędu)
-
Jan Kułakowski
, 3 maja
2002
-
Aleksander Kwaśniewski
, 23 grudnia
1995
(z urzędu)
-
Tadeusz Mazowiecki
, 1 grudnia
1995
-
Karol Modzelewski
, 6 marca
1998
-
Bogusław Nizieński
, 25 sierpnia 2008
-
Jan Olszewski
, 3 maja
2009
-
Krzysztof Penderecki
, 11 listopada
2005
-
Henryk Samsonowicz
, 22 października
2010
-
Stefan Stuligrosz
, 10 października
2010
-
Ignacy Tokarczuk
, 3 maja
2006
-
Lech Wałęsa
, 23 grudnia
1992
(z urzędu)
Zobacz teżPrzypisy- ↑ Pierwszy Order Orła Białego nadał August II Mocny hetmanowi
Iwanowi Mazepie
już
22 października
1703
roku, order został w 1705 ustanowiony pod pozorem odnowienia. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 137.
- ↑
Статут Императорского и Царского ордена Белого Орла
- ↑
Prof. Skarga rezygnuje z kapituły Orderu Orła Białego
- ↑ tamże
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3
Witryna Prezydent.pl "Kapituły Orderów"
Dostęp 14.10.2009
- ↑ Informacja sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta
Macieja Łopińskiego
. Mazowiecki przestał być członkiem Kapituły nie na podstawie decyzji prezydenta
Lecha Kaczyńskiego
ale z mocy prawa.
- ↑
Geremek nie złoży kolejnych oświadczeń - - Wywiady - Opinie w RMF24
- ↑
Abp Ignacy Tokarczuk nie jest już członkiem Kapituły Orderu Orła Białego
. Prezydent.pl, 5 lutego 2009. [dostęp 2009-10-17].
- ↑ Wdowa po Zbigniewie Herbercie odmówiła w 1998 przyjęcia orderu z rąk prezydenta
Aleksandra Kwaśniewskiego
(30 lipca 1998), ponowne wręczenie dokonane zostało przez Lecha Kaczyńskiego
3 maja
2007
-
[1]
- ↑
Order Orła Białego dla Księdza Jerzego Popiełuszki
. prezydent.pl, 2009-10-19. [dostęp 19 października 2009].
- ↑
Ordery dla zapomnianych bohaterów Polski i Węgier / Ordery i odznaczenia / Aktywność / Prezydent RP Lech Kaczyński
- ↑
Prezydenci Polski i Słowacji odznaczeni orderami obu państw
. rp.pl, 2009-02-21. [dostęp 21 lutego 2009].
Bibliografia- "Za Ojczyznę i Naród. 300 lat Orderu Orła Białego", ARX REGIA Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego w Warszawie, Warszawa 2005 ()
- Wanda Bigoszewska "Polskie ordery i odznaczenia", Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989 ()
-
Stefan Oberleitner
"Polskie ordery odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990", Wydawnictwo "Kanion", Zielona Góra 1992 ()
- Zbigniew Puchalski "Dzieje polskich znaków zaszczytnych", Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998 ()
- Zbigniew Puchalski, Ireneusz J. Wojciechowski "Ordery i odznaczenia polskie i ich kawalerowie", Krajowa Agencja Wydawnicza RSW "Prasa-Książka-Ruch", Warszawa 1987 ()
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Order Orła Białego":
Wag
...
Nadciśnienie tętnicze
...
1972
...
Zygmunt III Waza
...
Adam Naruszewicz
...
Ludwik XVIII
...
Aleksandr Suworow
...
Tomasz Wawrzecki
Tomasz WawrzeckiTomasz WawrzeckiRolaRolaData urodzenia
7 marca
1759
Data śmierci
5 sierpnia
1816
Rodzina
WawrzeccyOdznaczeniaOrder Orła BiałegoOrder Świętego StanisławaTomasz Wawrzecki herbu
Rola
(ur.
7 marca
1759
...
Płucnica
...
Stanisław Małachowski
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Order Orła Białego":
11 LISTOPADA (plansza 1)
...
W restauracji (plansza 16)
...
006. Grzyby (plansza 21)
...
|