ELF (
ang.
Extremely Low Frequency – skrajnie niska częstotliwość) – zakres
fal radiowych
o
częstotliwości
3–30
Hz
i
długości fali
10–100 tys.
km
, wykorzystywana przez
Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych
oraz
Marynarkę Wojenną Rosji
do
łączności
z zanurzonymi
okrętami podwodnymi
.
Ze względu na duże
przewodnictwo elektryczne
wody morskiej
przekazywanie
okrętom podwodnym
informacji za pomocą
fal elektromagnetycznych
jest utrudnione. Najgłębiej docierającymi sygnałami są właśnie fale radiowe o niskiej częstotliwości. Niewielka szerokość pasma dostępna przy użyciu ELF uniemożliwia podział na kanały transmisyjne i wykorzystanie przekazu do przesyłania złożonych informacji. Zazwyczaj ELF stosuje się do zasygnalizowania zanurzonemu okrętowi konieczności przejścia na głębokość peryskopową lub wynurzenia w celu nawiązania transmisji na wyższych częstotliwościach.
Ośrodek badawczy Chequamegon National Forest w stanie
Wisconsin
w
USA
Jednym z problemów związanych z nadawaniem na zakresie częstotliwości ELF jest rozmiar
anteny
. W początkowym etapie prac nad systemem łączności z użyciem częstotliwości 30
Hz
, wyliczenia wskazywały, że konieczne będzie użycie macierzy antenowej o łącznej długości przewodów wynoszącej 96000
kilometrów
[1].
USA
utrzymywało 2 ośrodki nadawcze, Chequamegon National Forest w stanie
Wisconsin
(antena o długości 45 km) oraz the Escanaba State Forest w
Michigan
(antena o długości 90 km)[1]. W obu stacjach jako anteny nadawczej używano linii przesyłowych wysokiego napięcia. Z uwagi na niską sprawność anten w tym pasmie nadajniki muszą dostarczać duże ilości
energii
. W roku
1984
do nawiązania łączności zastosowano antenę ciągnioną przez łódź przy korzystaniu z mocy nadawczej równej 2,2
MW
[1]. Oba ośrodki zlikwidowano we wrześniu
2004
roku.
Możliwy wpływ ELF na środowisko naturalne wzbudzał obawy – w
1984
zawieszono pracę nad budową systemu nadawczego, aby zbadać ekologiczne aspekty technologii. Na badania przeznaczono 25 milionów
dolarów
, aby ostatecznie stwierdzić, że efekty działania anten ELF są bardzo podobne do efektów tworzonych przez zwykłe linie wysokiego napięcia.
Nadajniki
pracujące na częstotliwości 20 Hz są również spotykane w urządzeniach stosowanych do kontroli
rurociągów
.
Radioamatorzy
nagrywają sygnały ELF odbierane przy wykorzystaniu własnoręcznie wykonanych anten, aby odtworzyć je w przyspieszeniu. Pozwala to „usłyszeć” naturalne
fluktuacje
pola magnetycznego
Ziemi
.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Z kraju i ze świata – Łączność z obiektami podwodnymi. „
Radioelektronik
”, s. 1 (grudzień 1984). Andrzej Sowiński (redaktor naczelny).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Nadajniki ELF w serwisie
Google Earth
: