Anna, księżna de Montpensier
Anna Maria Ludwika d'Orléans (
fr.
Anne Marie Louise d'Orléans de Montpensier) (ur.
29 maja
1627
w
Luwrze
, zm.
3 kwietnia
1693
w
Palais du Luxembourg
), księżna de Montpensier, znana jako
La Grande Mademoiselle
, autorka pamiętników z okresu panowania
Ludwika XIV
, córka
Gastona Burbona
,
księcia Orleanu
, i
Marii
, księżnej de Montpensier, córki księcia
Henryka de Montpensier
.
Jako wnuczka króla (jej dziadkiem był
Henryk IV Burbon
) i dziedziczka rozległych włości odziedziczonych po swojej matce (która zmarła rodząc Annę) księżne de Montpensier była jedną z najlepszych partii we Francji i miała nadzieję na małżeństwo z wysoko postawioną osobą. Miała zamiar poślubić nawet
księcia Walii
Karola Stuarta
, ale na to małżeństwo, podobnie jak i na inne, zgody nie wyraził król Ludwik XIV, zresztą cioteczny brat księżnej.
Kiedy w
1650
r. rozpoczęła się druga
Fronda
, zwana "Frondą książąt", księżna de Montpensier, podobnie jak jej ojciec, znalazła się w gronie sympatyków Frondy. Nie tylko sprawowała nominalne dowództwo nad jedną z książęcych armii, ale także brała udział w oblężeniu
Orleanu
. Musiała jednak wycofać się do
Paryża
, gdzie umocniła się w
Bastylii
.
2 lipca
1652
r. po porażce książąt pod Faubourg Saint Antoine, księżna udzieliła w Bastylii schronienia
księciu Condé
i niedobitkom jego armii. Później przeniosła się do Hôtel de Ville i wzięła na siebie rolę pośredniczki w rokowaniach między książętami a rojalistami.
Anna Maria Ludwika Orleańska
Anna zyskała w tym czasie silną pozycję na arenie politycznej, jednak utrzymała się tam tylko przez kilka miesięcy. Jej postawa podczas Frondy nie została jednak zapomniana przez Ludwika XIV. Księżna popadła rychło w niełaskę i wycofała się do swoich rodowych posiadłości. Dopiero w
1657
r. pojawiła się ponownie na dworze.
Księżna zbliżała się do czterdziestki i straciła nadzieję na zamążpójście. Wtedy poznała jednak Gaskończyka Antoine'a Nompara de Caumont, późniejszego markiza de Puyguilhem i księcia de Lauzun, w którym szybko się zakochała. W
1670
r., po długich namowach, Ludwik XIV dał Annie zgodę na to małżeństwo. Wkrótce jednak Lauzun został na rozkaz króla uwięziony w twierdzy
Pignerol
, gdzie spędził 10 lat. Dopiero po tym czasie król uległ Annie, która za uwolnienie ukochanego przekazała nieślubnemu synowi Ludwika,
księciu Maine
, niemałą część swoich włości. W
1681
r. Lauzun odzyskał wolność i wkrótce zawarł z Anną potajemny ślub. Małżeństwo to nie było jednak szczęśliwe. Lauzun tyranizował żonę i często ją upokarzał. Anna w końcu opuściła męża i nawet leżąc na łożu śmierci odmówiła spotkania z nim.
Po rozstaniu z Lauzunem zamieszkała w Pałacu Luksemburskim, gdzie pozostała aż do śmierci. Ostatnie lata życia poświęciła religijnym obowiązkom oraz pisaniu swoich pamiętników, które zaczęła pisać 30 lat wcześniej. Zostały one wydane w
1729
r. i są ciekawym źródłem do epoki Ludwika XIV, chociaż mało obiektywnym i bardzo egocentrycznym.
Ponieważ Anna była bezdzietna jej rozległe posiadłości przypadłyby jej odległym kuzynom. Ostatecznie, po śmierci Anny, która zmarła w
1693
r., jej włości przypadły
księciu orleańskiemu
Filipowi I
, a dokładniej jego żonie,
Elżbiecie Charlotcie
, która była potomkinią Charlotty de Bourbon-Montpensier, siostry księcia
Franciszka de Montpensier
, pradziadka Anny.
Anna została pochowana w
bazylice Saint-Denis
.
Bibliografia
- Simone Bertière, Les Femmes du Roi-Soleil, Éditions de Fallois,
1998
,
- Christian Bouyer, La grande Mademoiselle. Anne Marie Louise d'Orleans, duchesse de Montpensier, wyd. Albin, Paryż
1986
,