Kornikowate, korniki (Scolytinae) – podrodzina
chrząszczy
z rodziny
ryjkowcowatych
, wcześniej klasyfikowana jako rodzina Scolytidae, syn. Ipidae.
Występowanie: na całym świecie do granicy zasięgu drzew. Niektóre gatunki mają tendencję do masowego pojawiania się i wyrządzania olbrzymich szkód w drzewostanach.
Opis
Przedstawiciele rodziny to małe od 0,6 mm do 13 mm owady walcowatego kształtu ciała, koloru brunatnego, szarego lub czarnego. Czułki kończą się zwykle zwartą buławką. Korniki żywią się łykiem i miazgą, drewnem lub hodowanym przez siebie grzybem. Niektóre odżywiają się tkankami roślin zielnych i nasionami (np. palm, kawy).
Większość korników żyje pod korą lub w drewnie drzew, gdzie wygryzają zawiłe systemy chodników.
Owady dorosłe żyją pod korą drzew, a beznogie mocno zgięte larwy niszczą
łyko
czyli tkankę przewodzącą drzew drążąc w nim chodniki. Po układzie tych chodników można rozpoznać jakiego gatunku larwy go wydrążyły. Od komory godowej (zwykle w korze, drążona przez samca) samica wygryza chodnik macierzysty (jeden lub kilka), w którego zagłębieniach (nyżach) znosi po jednym jaju. Wyklute larwy drążą dalsze mniejsze chodniki zwane larwalnymi, coraz szersze wraz ze wzrostem larw. Na ich końcu tworzą kolebki poczwarkowe, z których z kolei wygryzają się na zewnątrz dorosłe korniki.
Zwalczanie
pułapka feromonowa na korniki
Wiele gatunków korników jest groźnymi szkodnikami lasów. Pospolity w Polsce
kornik drukarz
, atakuje świerk, rzadko sosnę i modrzew.
Kornik sześciozębny
(jego długość to od 6 do 8 mm w Europie i pn. Azji) i
cetyniec większy
żerują głównie na sośnie. Jodłowiec krzywozębny jest długości ok. 2,7–3,2 mm i żyje w Europie (z wyjątkiem pn.) — na jodle.
Skuteczną walkę z kornikowatymi jest wycinanie i okorowywanie zaatakowanych drzew, a następnie spalenie zdjętej kory. Z ok. 4000 poznanych gatunków ponad 100 występuje w Polsce.
Sytematyka (wybór)
- Coccotrypes
- Cryphalus
- Crypturgus
- Dendroctonus
- Dryocoetes
- Ernoporicus
- Ernoporus
- Hylastes
- Hylurgus
- Ips
- Lymantor
- Orthotomicus
- Pityokteines
- Pityokteines vorontzovi - jodłowiec Woroncowa
- Pityophthorus
- Pityophthorus pityographus - bruzdkowiec zachodni
- Scolytus
- Taphrocoetes
- Taphrorychus
- Taphrorychus bicolor - roztoczek bukowiec
- Thamnurgus
- Tomicus
- Xylocleptes
- Xyloterus
Zobacz też