Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną. Prawo konstytucyjne
Prawo konstytucyjnePrawo konstytucyjne (dawniej: Prawo polityczne, Prawo państwowe[1]) to zespół
norm prawnych
określających
ustrojowe
zasady funkcjonowania
państwa
, treść i sposoby zagwarantowania
praw człowieka
i
obywatela
oraz zaspokajania potrzeb społecznych, sposób
tworzenia prawa
, hierarchię
źródeł prawa
a także kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy organami władzy państwowej. Źródła prawa konstytucyjnegoPodstawowym aktem prawnym określającym ustrój państwa jest
konstytucja
, jej postanowienia znajdują rozwinięcie w szeregu
ustaw
. Najczęściej konstytucja ma postać jednego aktu prawnego, może mieć też kształt kilku aktów tej samej rangi (stan taki istniał w Polsce od września
1992
r. do wejścia w życie obecnej Konstytucji z
1997
r.). Wyjątkiem jest ustrój
Wielkiej Brytanii
, w której porządku prawnym, brak jest jednolitego aktu tej rangi, zaś treść konstytucji można wywieść z szeregu aktów prawnych powstałych na przestrzeni wieków (np.
Wielkiej Karty Swobód
z
1215
r.,
Act of Settlement
z
1701
r.). W demokratycznym
państwie prawa
przyjmuje się wymóg zgodności wszystkich aktów prawnych z konstytucją ("Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej"[2]. Jest to wynikiem przyjętej hierarchii aktów prawnych, zgodnie z którą każda ustawa musi być zgodna z konstytucją (zasada konstytucyjności, zaś każde rozporządzenie wykonawcze nie może być sprzeczne z ustawą i konstytucją (zasada legalności). Do oceny zgodności aktów prawnych z normami wyższego rzędu powołany jest
Trybunał Konstytucyjny
. Podstawowymi
źródłami prawa
stanowionego
(zwanych inaczej
aktami prawotwórczymi
) w
Polsce
są, enumeratywnie wymienione w
Konstytucji
, następujące
akty normatywne
:
Uchwały
Rady Ministrów
oraz
zarządzenia
Prezesa Rady Ministrów
są w świetle Konstytucji traktowane jako
źródła prawa
wewnętrznego. Aby ustalić treść
norm prawnych
należy
zastosować
odpowiednie
reguły interpretacyjne
prawa
. Od źródeł prawa należy odróżnić akty stosowania prawa, które mają charakter konkretno-indywidualny i są nimi np.
wyroki sądowe
w konkretnych
sprawach
lub
decyzje administracyjne
. Zasady naczelne Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 1997 r. Zasada państwa jako dobra wspólnegoArt. 1 -
Rzeczpospolita Polska
jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.
Zasada demokratycznego państwa prawnegoArt. 2 - Rzeczpospolita Polska jest
demokratycznym państwem
prawnym, urzeczywistniającym zasady
sprawiedliwości społecznej
.
Zasada państwa unitarnegoArt. 3 - Rzeczpospolita Polska jest
państwem jednolitym
.
Zasada suwerenności naroduArt. 4 ust. 1 -
Naród
sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.
Art. 4 ust. 2 -
Władza
zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
Co znaczy tyle, że
suwerenną
władzę
sprawuje
lud
(albo Naród), piastując tę władzę poprzez fakt, że władza należy i pochodzi od Narodu, czyli, że władza może określać sposób postępowania wszystkich podległych
podmiotów
jedynie przy
legitymizacji
Narodu[]. Zasada konstytucjonalizmuArt. 8 ust. 1 - Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 8 ust. 2 - Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.
Oznacza to, że właśnie konstytucja stoi najwyżej w systemie źródeł prawa, czyli jest najważniejszym aktem prawnym. Zasada podziału władzArt. 10 ust. 1 - Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze
władzy ustawodawczej
,
władzy wykonawczej
i
władzy sądowniczej
.
Art. 10 ust. 2 - Władzę ustawodawczą sprawują
Sejm
i
Senat
, władzę wykonawczą
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
i
Rada Ministrów
, a władzę sądowniczą
sądy
i
trybunały
.
Dziś mówimy o poliformizmie władz a nie o
trójpodziale
. Zasada pluralizmu politycznegoArt. 11 ust. 1 - Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.
Art. 11 ust. 2 - Finansowanie partii politycznych jest jawne.
Art. 13 - Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swych programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu,
faszyzmu
i
komunizmu
, a także tych, których program zakłada
nienawiść rasową
i
narodowościową
, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.
Zasada społeczeństwa obywatelskiegoArt. 12 - Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania
związków zawodowych
, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.
Zasada decentralizacji i samorząduArt. 15 ust. 1 - Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej.
Zasada społecznej gospodarki rynkowejArt. 20 -
Społeczna gospodarka rynkowa
oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Przypisy- ↑ Stanisław Sagan, Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2001
- ↑ Art. 8 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (
Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483
)
Bibliografia- Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków 2004.
- Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2004.
- Boć J., Konstytucje Rzeczypospolitej Polskiej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
- Garlicki L., Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2003.
- Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2004.
- Kruk M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z komentarzem, Warszawa 1997.
- Ludwikowski R. R., Prawo konstytucyjne porównawcze, Toruń 2000.
- Rost A., Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego, Poznań 2005.
- Sagan S., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2000.
-
Sarnecki P.
, Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 2005.
- Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 1997.
- Skrzydło W., Polskie prawo konstytucyjne, Lublin 2004.
- Winczorek P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 1997.
- Witkowski Z., Prawo konstytucyjne, Toruń 2006.
Inne hasła zawierające informacje o "Prawo konstytucyjne":
Biskup
...
Mieszko II Lambert
...
Adwentyzm
...
Linz
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Cena
...
Stanisław Narutowicz
...
Jonas Basanavičius
...
Sejm grodzieński (1793)
...
Wittenberga
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Prawo konstytucyjne":
Zasady zgodnego z prawem wykorzystywania komputera (plansza 4)
...
02c Pojęcia podstawowe - część 3 (plansza 14)
...
15 Holowanie (plansza 6)
...
|