Vrútky
Vrútky
Vrútky –
miasto
na
Słowacji
, w
Kraju żylińskim
, w
powiecie Martin
, liczy 7 300 mieszkańców (
2006
). PołożeniePołożone są w północnej części
Kotliny Turczańskiej
, u ujścia
Turca
do
Wagu
, na wysokości 384 m n.p.m. HistoriaTeren dzisiejszych Vrútek był zamieszkany już w okresie
kultury puchowskiej
. W okresie najazdu tatarskiego w latach
1241
-
1242
w ochronie
zamku Zniev
zasłużyli się również mieszkańcy Vrútek, za co 15 z nich ( w tym Ruttkay'owie) zostało podniesionych przez króla
Belę IV
do stanu szlacheckiego i obdarowanych ziemią w Kotlinie Turczańskiej. Jako wieś Vrútky wspominane były już w
1255
r. Już przed rokiem
1332
miały własną parafię z kościołem p. w. św.
Jana Chrzciciela
, zbudowanym ok.
1285
r. Rozwijały się powoli jako wieś należąca do drobnej szlachty Vrútockých-Ruttkay'ów (
słow.
zemianska obec). Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem i flisactwem na Wagu. Impulsem do szybszego rozwoju stała się budowa w latach
1870
-
1875
Kolei Koszycko-Bogumińskiej
i łączącej się z nią właśnie we Vrutkach Kolei Zwoleńskiej. We wsi, oprócz ruchliwego węzła kolejowego z licznymi bocznicami i parowozownią, powstały warsztaty naprawcze taboru kolejowego oraz kolejarska szkoła zawodowa. Z tego względu miejscowość była jednym z najstarszych i najaktywniejszych ośrodków ruchu robotniczego. Już w
1881
r. robotnicy z tutejszych warsztatów kolejowych wzięli udział w w II zjeździe Powszechnej Partii Robotniczej Węgier. Walcząc o swe prawa, brali udział m.in. w strajku
1902
r. W okresie kryzysu czechosłowackiego ruchu socjaldemokratycznego w grudniu
1920
r. miał tu miejsce wielki strajk generalny miejscowych robotników i kolejarzy. Po powstaniu pierwszej republiki czechosłowackiej i
Komunistycznej Partii Czechosłowacji
(
1921
r.) wychodziło tu kilka tytułów komunistycznych i socjalistycznych czasopism (Pravda chudoby, Hlas ľudu, Proletárka, Spartakus). W latach
1922
-
1924
działał tu jeden ze współzałożycieli KPCz, późniejszy prezydent
Czechosłowacji
,
Klement Gottwald
. W latach
1949
-
1954
Vrútky po raz pierwszy były połączone z
Martinem
w jedną jednostkę administracyjną. Obie miejscowości ponownie połączono w
1971
r. (pod nazwą Martin-Vrútky). Po wyborach
1990
r. Vrútky uzyskały ponownie samodzielność i prawa miejskie. Zabytki- kościół katolicki pw. św. Jana Chrzciciela, neogotycki, zbudowany w
1905
r., wzniesiony na miejscu starszego, gotyckiego kościółka z ii połowy XIII w.;
- kościół ewangelicki, neogotycki, z
1903
r.;
- budynek dawnej drukarni "Bratstvo", po II wojnie muzeum
Klementa Gottwalda
;
Bibliografia- Adamec Vladimír, Jedličková Nora: Slovensko. Turistický lexikon, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratysława 1991, ;
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľka Fatra, seria Turistický sprievodca ČSSR č. 3, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratysława 1980;
- Vavrík Bartolomej a kolektív: Turiec. Turistický sprievodca, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratysława 1986;
Inne hasła zawierające informacje o "Vrútky":
Wag
...
Turiec (dopływ Wagu)
...
Vrútky
Na mapach:
49°06'42″N 18°55'06″E / 49.11167, 18.91833
Vrútky
Państwo
Słowacja
kraj
żyliński
Burmistrz
Miroslav Mazúr
Powierzchnia
18,66
km²
Położenie49° 6' 42 ''
N
18° 55' 06''
E
Wysokość384
m
n.p.m.
Ludność (2006)•
liczba ludności
•
gęstość
7300391 ...
Kotlina Turczańska
...
Ignacy Blaschke
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Vrútky":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|