Po 1517 r. rozpoczęta przez Marcina Lutrareforma doprowadziła do powstania religii reformowanych i wykształcenia nowych struktur państwowych w krajach, gdzie większością wiernych zaczęli być protestanci. Była jedną z największych reformacji kulturalnych. Reforma dotyczyła zasad wiary i organizacji liturgii, m.in. uznawane były tylko dwa sakramenty pod dwiema postaciami (chrzest i komunia), a w liturgii – głośne czytanie Biblii i śpiewanie psalmów. Luter, wraz z Filipem Melanchtonem, przetłumaczył Biblię na język niemiecki. Jego teoria, że Kościół jest dla wszystkich wierzących, przyciągnęła rzesze wiernych chcących powrotu do ewangelicznej czystości Kościoła. Doszło do powstania państw protestanckich, gdyż poglądy Lutra głosiły podporządkowanie Kościoła państwu. Jego teorie sprawdzały się w Rzeszy, Niderlandach, Francji, Szwajcarii i Anglii.