W latach między 1300/1200 a 450 p.n.e. ziemie polskie były zamieszkiwane przez ludność kultury łużyckiej wywodzącej się z kultur naddunajskich, które swoimi wpływami objęły okolice rzeki Wag na Słowacji, Saksonię, południowe Łużyce i północne Morawy. Kultura łużycka z Moraw przeniknęła na Górny i Środkowy Śląsk, a potem w dorzecze dolnego Dunajca, dolnej Nidy i górnej Wisły. Część osad łużyckich miała charakter sezonowy, a część trwały, które z czasem przekształciły się w grody plemienne.
Pchła może cały rok czekać w bezruchu, by na odgłos kroków (ludzkich lub zwierzęcych) natychmiast wyrwać się z odrętwienia i wskoczyć na potencjalnego żywiciela.