Szacuje się, że łączna liczba poległych wojowników uczestniczących we wszystkich wyprawach krzyżowych wynosiła więcej niż połowę z ponad miliona uczestników. Ostateczna klęska spowodowała zmniejszenie autorytetupapieża i Kościoła, a wyprawy wielu rycerzy doprowadziły do ruiny (płacili za transport – głównie morski – i żywność), natomiast za pośrednictwem w handlu między państwem krzyżowców a Europąwzbogaciły się niektóre miasta (zwłaszcza włoskie, np. Genua i Wenecja). Nastąpiły także zmiany w trybie życia mieszkańców Europy, ponieważ poprzez handel itp. kontaktowali się z innymi kulturami Wschodu.
Pchła może cały rok czekać w bezruchu, by na odgłos kroków (ludzkich lub zwierzęcych) natychmiast wyrwać się z odrętwienia i wskoczyć na potencjalnego żywiciela.