Wyżyna Olkuska jest płaskowyżem o wysokości 400-502 m, rozciętym głębokimi dolinami. Płaskowyż ograniczają strome krawędzie pochodzenia denudacyjnego i tektonicznego. Budują go wapienie górnej jury, pod którymi leżą wapienie triasowe i dolomity. Powierzchnia jest wyrównana lub lekko falista, nad którą dominują pojedyncze skałki o stromych ścianach, często z jaskiniami. Najpiękniejsza krajobrazowo jest Dolina Prądnika i jej okolice. Niektóre obszary wyżyny pokrywają lasy.