Przemiany demograficzne, społeczne i gospodarcze na świecie w XIX w.
Nacjonalizm
Pod koniec
XIX w.
ugrupowania nacjonalistyczne miały silny wpływ na
politykę większości państw europejskich, z czego największą popularność znalazły w
Niemczech i we
Francji. Przy pomocy
służby wojskowej i
edukacji starano się ujednolicić
kulturowo narody. Za cel postawiono wynaradawianie mniejszości narodowych, a w
szkołach i podczas służby wojskowej młodzi ludzie przyswajali język i kulturę dominującego narodu, co z czasem przyczyniało się do zatracania ich własnej
świadomości narodowej. Starano się przeprowadzać akcje
kolonizacyjne na terenach zamieszkałych przez
mniejszości narodowe.
Nacjonalizmowi dużych narodów sprzeciwiały się nacjonalizmy mniejszości narodowych. Mniejszości
bojkotowały próbujących się osiedlać wśród nich obcym ludziom, którzy ulegali wynarodowieniu. Bojkotowi ulegały także starcia w dziedzinie
ekonomii, np. sprzeciwiano się
importowi towarów, by chronić narodowy
przemysł. Wynaradawianie mniejszości przyniosło z czasem negatywne skutki, gdyż powodowało to u mniejszości chęć ochrony własnej kultury, uzyskanie
autonomii lub nawet własnego państwa.