Handel zagraniczny jest efektem międzynarodowego podziału pracy, który przejawia się w występowaniu trwałych stosunków wymiennych między poszczególnymi krajami.
Czynniki wpływające na strukturę gospodarczą poszczególnych krajów i tym samym określających ich miejsce w międzynarodowym podziale pracy dzieli się na wewnętrzne i zewnętrzne.
Czynniki wewnętrzne wiążą się ze specyficznymi właściwościami gospodarki konkretnych krajów (np. warunki naturalne, postęp techniczny, czynniki systemowe i pozaekonomiczne).
Czynniki zewnętrzne stanowią efekt rozwoju międzynarodowego podziału pracy, wynikający z przekształceń strukturalnych w gospodarce światowej jako całości (hierarchia celów, potencjał poszczególnych krajów itp.).