Ruchy wody morskiej
Oprócz poziomych, powierzchniowych ruchów wody morskiej istnieją ruchy pionowe. Wznoszenie się mas wody ku powierzchni określa się
angielskim terminem
upwelling, a ruchy wody skierowane w dół
downwelling. Przyczyny tych stosunkowo niedawno poznanych ruchów wody są różnorodne. Część z nich wywołana jest
prądami wiatrowymi.
Prąd morski, docierając do wybrzeży, usuwa powierzchniową warstwę wody, a na jej miejsce napływa woda z głębin. Wówczas mamy do czynienia z upwellingiem przybrzeżnym.
Podobna sytuacja ma miejsce w strefie otwartego
oceanu w szerokościach
równikowych. Wymuszone
pasatami prądy Północnorównikowy i
Południoworównikowy usuwają wierzchnią warstwę wody, której ubytek jest równoważony przez napływające wody podpowierzchniowe. Jest to
upwelling równikowy. Wody z głębin są zwykle zasobne w
substancje mineralne i w miejscach, w których występuje upwelling, bujnie rozwija się życie i tworzą się bogate
łowiska.