 Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
Cisa
Cisa - (węg. Tisza, ukr. Тиса - Tysa, słow. i rum. Tisa, serb. Тиса - Tisa, niem. Theiß) - rzeka w środkowej Europie, lewostronny dopływ Dunaju. Długość - 966 km (201 km na Ukrainie, 597 km na Węgrzech, 168 km w Serbii; przed regulacją - 1419 km), powierzchnia zlewni - 157.218 km², średni przepływ u ujścia - 776 m³/s.
Geografia
Cisa jest najdłuższym dopływem Dunaju, tworzy też największą subzlewnię zlewni Dunaju. Pod względem przepływu jest drugim co do wielkości dopływem Dunaju - po Sawie. Dorzecze Cisy obejmuje terytoria pięciu państw, w jego obrębie mieszka ponad 14 mln ludzi. Największe miasta w zlewni Cisy to Użhorod na Ukrainie, Preszów i Koszyce w Słowacji, Tîrgu Mureş, Kluż, Satu Mare, Baia Mare, Oradea, Hunedoara, Arad i Timişoara w Rumunii, Miskolc, Nyíregyháza, Debreczyn, Kecskemét, Békéscsaba, Hódmezövásárhely i Szeged na Węgrzech, Subotica i Zrenjanin w Serbii. Największym miastem, przez które Cisa przepływa, jest Szeged.
Niemal na całej swej długości, z wyjątkiem odcinka źródłowego, Cisa jest typową rzeką nizinną. Spadek jest bardzo niewielki, zaledwie kilka centymetrów na kilometr, wobec czego nurt rzeki jest powolny. Do czasu regulacji w XIX wieku Cisa tworzyła bardzo szeroką terasę zalewową, podmokłą, pełną meandrów, starorzeczy i nadrzecznych wydm, po której płynęła siecią odnóg i kanałów. Rzeka nie miała wówczas właściwie stałego koryta - podczas kolejnych wezbrań nurt przemieszczał się swobodnie po terasie zalewowej. Podczas powodzi rzeka zalewała do 2 mln hektarów gruntów. Obecnie na większości swego biegu Cisa jest uregulowana i ujęta w wały przeciwpowodziowe.
Reżim rzeczny Cisy jest podobny do reżimu Dunaju. Wezbrania występują wczesną wiosną - wywołane topnieniem śniegów w Karpatach - i wczesnym latem, wywołane deszczami. Na górnej Cisie występuje niekiedy trzecie maksimum opadowe w październiku. O ile drugie wezbranie nie powodowało powodzi, to pierwsze wezbranie spotykało się z równoczesnym wezbraniem Dunaju. Wezbrany Dunaj nie mógł przyjąć wód Cisy, która gwałtownie przybierała, wywołując katastrofalne powodzie (taki charakter miała powódź w 1879, która zniszczyła Szeged). Na Cisie nie występują natomiast wezbrania wywołane przez zatory lodowe, ponieważ pokrywa lodowa znika wcześniej w jej dolnym biegu. Charakterystyczne dla Cisy są duże wahania stanu wody między niżówką a wezbraniami. U ujścia różnica jest jedenastokrotna (371 m³/s do 3.867 m³/s), w Szolnok - 53-krotna, a w Vásárosnamény - 84-krotna.
Większość wód Cisy pochodzi z Karpat Wschodnich i Wyżyny Transylwańskiej, poza tym Cisa odwadnia pewne części Karpat Zachodnich i Południowych. Największe dopływy Cisy to Samosz, Bodrog, Sajó, Zagyva, Keresz i Marusza. Każdy z nich ma własny rozbudowany system rzeczny.
Cisa jest stale żeglowna od ujścia do Dombrád, a okresowo - aż do Vásárosnamény. Żegluga jest jednak niemożliwa podczas powodzi i niżówek. Liczne kanały żeglugowe łączą Cisę z Dunajem i z Berettyó. Oprócz tego wody Cisy są szeroko wykorzystywane do nawadniania, w związku z czym Cisa jest osią rozległego systemu irygacyjnego.
Inne hasła zawierające informacje o "Cisa":
Nizina Zakarpacka
...
Wielka wędrówka ludów
...
Puszta
...
Huculi
...
Cis pospolity
10 (150) (październik 2003). Kluczbork: www.rejent.com.pl. ↑ 4,0 4,1 Rafał Jaworski.
Krótka historia Cisa (nie)pospolitego
. „
Mówią Wieki
”. 9/2010. 608. [dostęp 2010-10-13]. ↑
Bystrzyca
(
pol.
). Gmina Wleń ...
Preszów
...
Bory Tucholskie
Strugą
Utworzony 26.03.1982r na pow. 17,19 ha jako leśny rezerwat przyrody. Obejmuje stanowiska
Cisa pospolitego
, pochodne z samosiewów i z nasadzeń z XIX wieku.
Cisy Staropolskie
...
Nowy Sad
...
Sawa (rzeka)
...
Pogórze Bukowskie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Cisa":
032 Najazdy mongolskie w XIII w. (plansza 13)
...
137. Choroby nowotworowe człowieka i ich profilaktyka (plansza 19)
wrzeciona podziałowego dzielących się komórek. Taksol otrzymuje się z kory oraz igieł Cisa krótkolistnego (występują w Europie, Azji, Ameryce Północnej i północno-zachodniej Afryce). Jednak ...
|
