Poltergeist (z
niem.
"hałaśliwy
duch
", od poltern - łomotać, trzaskać i Geist - duch), to termin z zakresu tzw.
zjawisk paranormalnych
, zespół zjawisk polegających na rzekomym generowaniu różnego rodzaju dźwięków - od trzasków, gwizdów, szurania, najczęściej niewiadomego pochodzenia (bez możliwości wskazania źródła dźwięku) oraz innych efektów, wśród których można jakoby obserwować samoczynne przesuwanie się lub pojawianie przedmiotów, spadanie, podnoszenie się i inne efekty. Efekty te mogą występować oddzielnie, lub łącznie.
Określa się je czasem dodatkowymi nazwami:
aport
, asport i innymi. Poltergeisty i ich zachowania można jakoby zaobserwować między innymi w starych domach, na strychach i w piwnicach. Zamieszkują one często szuflady i półki a czasem dziury za regałami.
Stanowisko naukowe
Środowiska naukowe odrzucają twierdzenia o realności zjawisk poltergeist. Należy zaliczać je do
pseudonauki
, ponieważ nie istnieją żadne
naukowe
dowody na istnienie tego typu zjawisk. Uważa się, że są one wynikiem halucynacji lub wyobraźni osób podatnych lub o specyficznej konstrukcji psychicznej.
Stanowisko osób przekonanych o rzeczywistości zjawisk paranormalnych
Zdaniem osób przekonanych o rzeczywistości tego zjawiska, poltergeist występuje jedynie w obecności jednej osoby, która jest świadkiem wyżej wymienionych incydentów. Osoba taka zazwyczaj jest dzieckiem, najczęściej dziewczynka w okresie dojrzewania (wiek ok. 10-17 lat), która w wyniku swego nastawienia emocjonalnego nieświadomie wpływa na otaczające ją środowisko. Zjawisko to podobno może trwać nawet kilka miesięcy. Takie osoby mają zdolności
psychokinetyczne
.
Przedstawiane przez zwolenników zjawisk paranormalnych jest co najmniej kilkadziesiąt przypadków zdarzeń określanych nazwą "poltergeist", kilka takich zdarzeń zostało zarejestrowanych na mediach elektronicznych (materiały foto, wideo); w żadnym wypadku nie istnieje dowód rzetelności rejestracji, ani też żaden dowód jej nieprawdziwości.
Ciekawostki
Większą popularność zjawisku poltergeista przyniósł amerykański film z 1982 roku w reżyserii
Tobe Hoopera
, wg scenariusza
Stevena Spielberga
pod tytułem
Duch
(tytuł oryginalny Poltergeist). Zjawisko to zostało wykorzystane w powieści
Olgi Tokarczuk
pt. "E.E".
Poltergeist jako mutant występuje w grze
S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla
. Można go także spotkać w
Heroes of Might and Magic V: Dzikie Hordy
jako jednostkę trzeciego poziomu w zamku Nekropolis, oraz w grze
F.E.A.R.: First Encounter Assault Recon
jako widma atakujące głównego bohatera gry.
Wyrażenie występuje również w książkach J.K.Rowling, w których występuje Duch Irytek Poltergeist.
Poltergeist występuje też w anime np.
Ghost Hunt
czy Toaru Kagaku no Railgun.
Pojawia się na jednej z kart przygód w grze planszowej Talizman: Magia i Miecz.
Linki zewnętrzne