Przekrojowy schemat silnika średnioprężnego z obiegiem dwusuwowym:
1. gruszka żarowa
2. cylinder
3. tłok
4. skrzynia korbowa
Wczesny ciągnik Lanz Bulldog z silnikiem średnioprężnym, z charakterystyczną wystającą z przodu gruszką żarową.
Silnik średnioprężny (znany też pod nazwą silnik o zapłonie żarowym, rzadziej "silnik żarowy") —
silnik spalinowy
, konstrukcyjnie historyczny, w którym zapłon paliwa następuje w nagrzanej
gruszce żarowej
. Autorem pierwszego takiego silnika oraz patentu na niego jest
Herbert Akroyd Stuart
.
Nazwa silnik średnioprężny jest związana ze
stopniem sprężania
tego silnika, który jest wyższy niż w silnikach iskrowych (stąd niemożliwe jest jego zasilanie przy użyciu benzyny), a jednocześnie zbyt niski, jak na
silnik wysokoprężny
, co praktycznie uniemożliwia uzyskanie
samozapłonu
oleju napędowego
w wyniku zbyt niskiej temperatury sprężonego w cylindrze powietrza.
Z tego powodu silniki te były (z reguły) zasilane
naftą
. Silniki tej konstrukcji mogły pracować w obiegu dwusuwowym (jak na załączonym rysunku) lub czterosuwowym. W pierwszym przypadku głowica nie zawierała zaworów, a ładunek był dostarczany do skrzyni korbowej i przepłukanie cylindra było poprzeczne. Stosowano tłok z deflektorem, nie stosowano znanego z późniejszych konstrukcji przepłukiwania zwrotnego. Jednak przy niskich obrotach pracy silnika było to rozwiązanie wystarczające. W obiegu czterosuwowym były dwa
zawory
w
głowicy
, dodatkowo wyposażone w
odprężnik
dla ułatwienia rozruchu.
Silniki były najbardziej rozpowszechnione przez firmę Lanz Buldog - głównie do napędu
ciągników rolniczych
i w wersji stacjonarnej - do napędu maszyn rolniczych (np.
młockarnia
).
Silniki średnioprężne cechują się zaletami takimi jak:
- bardzo duża prostota budowy.
- niewrażliwość na czystość paliwa.
- duża trwałość.
Posiadają też i wady takie jak:
- bardzo duży ciężar jednostkowy (niskie
wysilenie silnika
).
- złą szybkobieżnością (bardzo leniwa reakcja na "dodanie gazu").
- niskie obroty pracy (nie więcej niż 1000 rpm, a zwykle nie więcej niż 500-600 rpm).
- bardzo mała
moc
jednostkowa.
- dość duże jednostkowe zużycie paliwa.
- bardzo kłopotliwy rozruch, zwłaszcza zimą (niezbędna jest lampa lutownicza do podgrzania
gruszki żarowej
).
- hałaśliwa praca.
Z powodu tych wad był stosowany zasadniczo do napędu stacjonarnych urządzeń i ciągników rolniczych np.
Ursus C-45
. W ich produkcji specjalizowała się firma Lanz Bulldog.
Silnik średnioprężny należy do silników o znaczeniu historycznym, jego rola była istotna tuż po zakończeniu
II wojny światowej
, w zniszczonym działaniami wojennymi kraju, gdzie nie było dostępu do specjalistycznych narzędzi a liczyła się prostota budowy i eksploatacji.
Bibliografia
Jan Werner
Silniki spalinowe małej i średniej mocy. Wyd. II Wydawnictwa Naukowo - Techniczne Warszawa 1964 r.