Żerca, żyrzec, żyrzko – nazwa kapłana -ofiarnika u dawnych Słowian , pozostająca w bliskim związku ze słowem żertwa (ofiara)^[1].

Najpełniejsze informacje o słowiańskich kapłanach zachowały się z obszaru Połabia . Żercy zajmowali się składaniem ofiar i wyznaczaniem terminów świąt, a także rzucaniem losów, wróżeniem i kojarzeniem małżeństw ( Swaćba ). Stanowili elitę we wczesnosłowiańskim społeczeństwie i odgrywali dużą rolę polityczną, niejednokrotnie współrządząc wraz z księciem. Zgodnie z przekazami kronikarskimi nosili długie szaty i nie obcinali włosów. W okresie chrystianizacji stanowili główne ognisko oporu przeciwko nowej religii^[2].

Obok żerców u Słowian występowali także wołchwowie , pełniący funkcje szamańskie i nie odgrywający dużej roli w systemie władzy.

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Urbańczyk , Przeżytek pogaństwa: stpol. żyrzec, [w:] " Język Polski " 1948, nr 3 (maj/czerwiec), s. 68 (XXVIII)

Zobacz też

• kapłan
• szaman
• wołchw
• zaklinacz
• zamawiacz