Zróżnicowanie w ukształtowaniu powierzchni Sahary jest uzależnione od takich czynników jak budowa geologiczna, wysokość nad poziomem morza i panujące warunki klimatyczne. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do szybkości oraz intensywności procesów egzogenicznych - wietrzenie fizyczne i działalność wiatru. Wysokości bezwzględne dochodzą do 3415 m(Emi Koussi w górach Tibesti), zaś na obszarze bezodpływowej niecki Al Kattara znajduje się najniższy punkt wynoszący 134 m.p.p.m. W środkowej części Sahary prócz krystalicznych masywów górskich (Tibesti, Ahaggar, Air) występują wyżyny(np. Ennedi). Powstałe utwory są wynikiem działających dawniej w tym obszarze wulkanów, które pozostawiły po sobie również skały wylewne.
Roślina mająca największe liście dorastające do 20 metrów długości to palma Raphia farinifera (Raphia ruffia), która rośnie na wyspach Oceanu Indyjskiego.