Ignacy Loyola i powołanie Towarzystwa Jezusowego. Rozwój szkół jezuickich i działalność misyjna jezuitów
W czasie kontrreformacji, największy wpływ na kształt Kościoła i kulturę miał nowo powstały zakon jezuitów, nazwany Towarzystwem Jezusowym, którego założycielem był hiszpański oficer Ignacy Loyola. Jezuici składali dodatkowe śluby całkowitego posłuszeństwa przełożonym i papieżowi. Działania zakonu zostały podporządkowane głoszonemu przez nich hasłu: „ad maiorem Dei gloriam”, czyli „na większą chwałę Boga” - jak prowadzenie duszpasterstwa oraz działalności misyjnej i oświatowej. Na początku ich działalność skupiała się wokół prowadzenia dysput z innowiercami, na walce z reformacją, publikowaniu literatury katolickiej, na katechizacji oraz na budowie systemu szkolnictwa]. Ich nauczania docierały aż do Azji (np. Japonii i Indii), Ameryki Środkowej i Południowej, gdzie prowadzone były misje. Jezuici stworzyli Republikę Guarani (Republika Jezuicka), obejmującą tereny dzisiejszej Argentyny, Brazylii i Paragwaju, na granicy wicekrólestwa La Plata i wicekrólestwa Peru, lecz państwo upadło w 1768 r.
