Na ratunek Rzeczpospolitej. Powstanie Kościuszkowskie.
Wydany w obozie pod Połańcem uniwersał miał na celu zachęcenie chłopów do udziału w powstaniu. Na jego mocy zagwarantowano nieusuwalność z ziemi oraz zniesiono poddaństwo, pod warunkiem wywiązania się z obowiązków wobec dworu. Na czas powstania zmniejszono pańszczyznę o 25-50%, powołanych do wojska całkowicie zwolniono z jej odrabiania. Jednak treści uniwersału nie dotarły do wszystkich chłopów, a szlachta często utrudniała chłopom wstępowanie do wojska.
Pchła może cały rok czekać w bezruchu, by na odgłos kroków (ludzkich lub zwierzęcych) natychmiast wyrwać się z odrętwienia i wskoczyć na potencjalnego żywiciela.