Lekcja: "017. Byt, człowiek i społeczeństwo według św. Tomasza z Akwinu"
Istota i istnienie
Tylko jednostkowe przedmioty są substancjami, bytami samodzielnymi. Są one zawsze złożone:
Złożone są z istoty (essentia) i istnienia (existentia). Istotą każdej rzeczy jest to, co wspólne jej gatunkowi i zawarte w definicji. Istota Boga jest taka, że implikuje jego istnienie. I w tym leży zasadnicza różnica między Bogiem a stworzeniem. Stąd Bóg jeden jest bytem koniecznym (musi istnieć, bo to leży w Jego istocie) i niezależnym (istnieje z własnej natury), a stworzenie jest bytem przypadkowym i zależnym (bo istnienie nie leży w Jego naturze). Stąd też Bóg jest bytem prostym, a stworzenie - złożonym, bo składa się przynajmniej z istoty i istnienia.
Istota substancji cielesnych jest złożona z formy i materii. Forma jest podstawą tego, co w jednostkach jest gatunkowe, a materia tego, co indywidualnie różne, forma jest źródłem jedności w substancjach, materia – mnogości, jeśli zaś mnogości, to i cielesności. I w tym leży zasadnicza różnica między światem duchowym a cielesnym. Co cielesne, składa się z formy i materii, co zaś jest czysto duchowe, posiada tylko formę.
Forma jest aktem, materia tylko potencją. Bóg jest czystym aktem.
