Podstawowym źródłem
substancji mineralnych u roślin są jony związane przez
powierzchnie koloidalne cząstek gleby, tworząc tzw.
kompleks sorpcyjny. Cząstki gleby (najczęściej o ładunku ujemnym, rzadko o dodatnim) przyciągają i utrzymują na swojej powierzchni
kationy (jony o ładunku dodatnim) pierwiastków, jak np.
K+,
Mg2+,
Ca2+. Kationy te mogą być wymieniane podczas procesu wymiany jonowej, do której może dojść między roztworem glebowym a kompleksem sorpcyjnym (np. dwa kationy K
+ z kompleksu mogą być wymienione na jeden kation Ca
2+ roztworu glebowego). Dzięki temu procesowi kompleks sorpcyjny wzbogaca się w jony łatwo dostępne dla korzenia. Wymiana taka może także zachodzić bezpośrednio między korzeniem rośliny a kompleksem sorpcyjnym.