Pełzakowica (ameboza, dezynteria, czerwonka pełzakowa) jest chorobą tropikalną, którą wywołuje pełzak czerwony pasożytujący w jelicie grubym. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, poprzez połknięcie cystpierwotniaka wraz z pożywieniem. Środkami zapobiegającymi zarażenia się jest przestrzeganie higieny i np. niespożywanie nieprzegotowanej wody lub dezynfekcja urządzeń sanitarnych. W klimacie umiarkowanym choroba ta przebiega bezobjawowo. Objawami w postaci jelitowej są owrzodzenia błony śluzowej jelita, krwawe biegunki oraz bóle brzucha. Nieleczona pełzakowica (szczególnie ostra postać jelitowa) może skończyć się zgonem. W leczeniu amebozy stosuje się leki przeciwpierwotniakowe.