Gleba – biologicznie czynna wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej, będąca podłożem niezbędnym do życia roślin.
Badaniem gleb zajmuje się gleboznawstwo, a ich rozmieszczeniem przestrzennym - geografia gleb.
Przy powstawaniu gleby ważną rolę odgrywa czas trwania procesów ją kształtujących. Wśród nich wyróżnia się:
a) procesy przygotowawcze – wietrzenie powodujące rozdrabnianie tych skał, a także tworzenie się nowych minerałów, grunt staje się porowaty, charakteryzuje się przepuszczalnością wody i przewiewnością, zawiera pewne ilości wody, korzenie roślin mogą swobodnie się w nim rozwijać