Kolorem zielonym zaznaczony obszar, na którym ponad 90% ludzi posługuje się
językiem ajmara
.
Ajmara, Ajmarowie (Aymara) – lud
południowoamerykański
, należący do
keczuańskiej
rodziny językowej. Na początku naszej ery zamieszkiwał tereny
Boliwii
, z głównym ośrodkiem w
Tiahuanaco
, i w
Peru
. W okresie
II
-
V w.
stworzył na tym obszarze wysoką cywilizację (w pobliżu jeziora
Titicaca
). W
XIV w.
został podbity przez
Inków
. W okresie
konkwisty
hiszpańskiej
częściowo wyniszczony.
Dziś największe ich skupisko ostało się w rejonie jeziora
Titicaca
. Skupieni we wspólnotach, Ajmarowie trudnią się głównie
rolnictwem
,
hodowlą
i
rybołówstwem
i
rzemiosłem
. Część z nich po przeniesieniu się do miast pracuje głównie w górnictwie, budownictwie i usługach. Lud Ajmarów liczy w
Boliwii
2,1 mln, a w
Peru
300 tysięcy osób.
Religia
W ich religii kult świętych
katolickich
uległ pomieszaniu z elementami wierzeń sprzed
konkwisty
.
Duchy i herosi
U ludów Ajmara istniało wiele dobrych i złych duchów - opiekunów różnych miejsc. Do tych pierwszych należały duchy jezior i gór – Achachilowie oraz najmądrzejszy duch niebiański Ap’alani. Innym opiekuńczym duchem był Ipoqapaqa należący do grona
demonów
górskich. Uważano go za właściciela wszystkich
lam
,
alpak
i
wigoni
. Jemu składano w ofierze krew wyżej wymienionych zwierząt, aby pomógł utrzymać ich pogłowie.
Wszystkie pozostałe duchy należały do grupy złych, złośliwych, wyrządzających zniszczenie demonów. Duchy Anchanchu związane były z określonymi miejscami, zwykle z
jaskiniami
, które były źródłem chorób i śmierci oraz z
trąbami powietrznymi
i obszarami izolowanymi. Męskiemu demonowi Jipi, związanego z górą o tej samej nazwie,
Indianie
składali ofiary w wypadku przerwania ciąży lub poronienia. Gdy tak się nie stawało, duch Jipi zsyłał
grad
niszczący pola uprawne.
W życiu Ajmarów ważną rolę odgrywał wrogi męski duch gradu i lodu, Hank’o q’awani acacila. Indianie wierzyli, że duch ten mieszkał na jeziorze
Titicaca
, na wyspie Amantani. Do wrogich ludziom duchów należeli ponadto karzełkowaty Anchancho, do którego należały żyły i pokłady
złota
i
srebra
oraz przedmiotów wykonanych z tych surowców, oraz Caricari, wysłannik ducha Aucca (Auki), który miał zabijać ludzi. Aucca był duchem gór, wzywanym przez czarowników do pomocy w leczeniu.