Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną. Gadożer
GadożerKrótkie szpony gadożera, od których wzięła się jego nazwa Gadożer widziany z przodu Gadożer (krótkoszpon) (Circaetus gallicus) - duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych. WystępowanieZamieszkuje południową (Francja, Hiszpania) i środkową
Europę
, zachodnią i południową
Azję
aż po Indie oraz północno-zachodnią
Afrykę
. Przeloty w kwietniu - maju i sierpniu - październiku. Pokonuje dalekie dystanse docierając na zimowiska w okolice równika. Europejska populacja, licząca około 6 000 - 7 000 osobników, zimuje w północnej i środkowej Afryce. - W
Polsce
niegdyś liczniejszy, obecnie skrajnie nielicznie lęgowy (10-15 par, niemal wyłącznie na wschodzie kraju, np. w Puszczy Białowieskiej, Sandomierskiej i Augustowskiej, w Bieszczadach i na Bagnach Biebrzańskich)[3]. Prawdopodobnie jednak najwięcej jest ich na Lubelszczyźnie (
Puszcza Solska
). Przelotem może być spotykany jednak w całym kraju. Niegdyś był uznawany za ptak lęgowy całej Polski. W Europie Środkowej jego zasięg ogranicza się właściwie tylko do południowo-wschodniej Polski, a poza tym do Słowacji i Węgier.
Charakterystyka Cechy gatunkuBrak
dymorfizmu płciowego
, choć samica nieco większa od samca. Grzbiet brązowo-brunatny, spód jasny, niemal biały z drobnymi plamkami układającymi się w brunatne, poprzeczne pręgi. Gdy spojrzy się gadożerowi z bliska widać charakterystyczne obramowanie wokół oczu z miękkich piór, które nadają mu nieco sowi wygląd. W dodatku ma błyszczące żółtopomarańczowe tęczówki i szeroką głowę, podobnie jak u sów. Duże oczy są skierowane ku przodowi. Dziób niebiesko-czarny z sinoszarą woskówką. Nogi niebieskie, choć ciekawym aspektem jest zmiana ich koloru wraz z wiekiem. U młodych ptaków rogowe płytki na palcach i skokach są różowe, a wraz z dorastaniem stają się niebieskoszare. Dość długie i szerokie skrzydła. Wąski i równo ścięty ogon na którym widać trzy ciemne pręgi. Ciemna głowa i szyja. Młodociane mają jaśniejszy grzbiet. RozpoznawanieW porównaniu z myszołowem ma potężniejszą i masywniejszą sylwetkę, ale brakuje mu jasnej plamy na nadgarstku, choć wygląda trochę jak jego jaśniejsza forma. Okrągła głowa w stosunku do reszty ciała wydaje się być bardzo duża. Od innych ptaków drapieżnych odróżnia się spodem ciała na którym widać wyraźny rysunek ciemnego plamkowania - ciemne gardło, pierś kontrastująca z białawym brzuchem i spodnią częścią skrzydeł. Podobny trzmielojad nie zawisa w powietrzu i ma szczuplejszą głowę. W terenie trudno spotkać gadożera, gdyż jest ptakiem rzadkim, ale przy napotkaniu gadożera dość łatwo go rozpoznać. Liczenia populacji są zakłócone przez branie pod uwagę osobników młodych szukających swoich rewirów, koczujących i będących na danym terenie tylko przelotem. Wymiary średnie- Długość ciała ok. 67 cm
- Rozpiętość skrzydeł do 180 cm[4]
- Masa ok. 2 kg
BiotopRozległe, wilgotne lasy, głównie stare kompleksy sosnowe (też torfowiska, mszary i olsy), w otoczeniu których znajdują się otwarte tereny podmokłe (bagna i mokradła), gdzie poluje. Zasiedla głównie cieplejsze rejony, co wynika z diety złożonej ze zwierząt zmiennocieplnych, których liczebność jest ograniczającym czynnikiem dla populacji gadożera. Okres lęgowy GniazdoTo luźna konstrukcja, na wysokim drzewie, w sporej odległości od pnia. Gniazdo jest dobrze ukryte wśród gałęzi, choć nie osiąga dużych rozmiarów. JajaW ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając jedno białe jajo (czasem dwa). Długość jaja to około 70 mm[4]. Niewielka ilość jaj w zniesieniu wynika z wąskiej specjalizacji pokarmowej, bo u innych ptaków drapieżnych samice znoszą zwykle 3-4 jaja. Większa ilość młodych sprawiałaby większe problemy ze zdobyciem wystarczającej ilości pokarmu. Z drugiej strony jajo jest duże i ciężkie, waży ok. 150 g. - Gadożer to ptak monogamiczny, w pary łączy się tylko na okres lęgów.
Wysiadywanie i dorastanieJajo wysiadywane jest przez okres około 35-45 dni[4] przez obydwoje rodziców. Gdy rodzice przynoszą ofiarę młodym składają ją w zagłębienia gniazda. Matka mniejszym pisklętom może rozrywać pokarm na kawałki. Starsze potomstwo robi to samemu, a czasem stara się wyrywać żyjące gady czy płazy z dzioba rodzica. Pisklęta, gniazdowniki, opuszczają gniazdo dopiero po około 60-80 dniach[4], kiedy to rodzice przestają je karmić. Młode mogą być w gnieździe nawet jeszcze we wrześniu, co nie jest typowe u innych drapieżnych. Do lęgów przystępują w 3-4 roku życia. PożywienieNiemal wyłącznie
płazy
i
gady
. Poluje również na węże dochodzące do 1 metra długości, np. żmije i zaskrońce, choć nie zwraca uwagi na ich jadowitość. Chroni się przed ich jadem jedynie za pomocą gęstego upierzenia skrzydeł (razy węża kierowane są na niewrażliwe pióra), choć dzięki swej sprawnym unikom i umiejętnemu łapaniu (łamiąc kręgosłup) nie jest zwykle kąsany. Same łapy gadożera są pokryte grubą i twardą łuską rogową, co jest dodatkowym zabezpieczeniem, którego nie mają inne ptaki drapieżne. Charakterystycznym dostosowaniem są też krótkie szpony. Uzupełnienie diety mogą stanowić ssaki, ptaki i owady. Dieta jest więc bardziej wyspecjalizowana niż w przypadku np.
kani rudej
, co ogranicza jednocześnie jego występowanie i jest dość rzadkim zawężeniem preferencji pokarmowych u ptaków drapieżnych. W czasie polowania pomaga mu duża zręczność w walce z ofiarą. Zwykle węża zabija uderzając go w głowę i wbijając swe szpony w jego ciało. Gady połyka zazwyczaj w całości. Powoduje to osobliwy widok i proces u odpoczywającego osobnika, któremu powiodło się polowanie. Z dzioba gadożera może wystawać wtedy część ofiary np. ogon jaszczurki lub węża podczas gdy ich głowa jest już trawiona w żołądku. Zdobycz zwisa też z dzioba tego drapieżnika gdy przynosi swą zdobycz młodym. Do polowania zabiera się później niż inne ptaki, a nawet gdy te wracają już na odpoczynek. Wylatuje na łowy wczesnym popołudniem, bo w tej najcieplejszej porze dnia największą aktywność wykazują zmiennocieplne gady i płazy. W czasie zawisającego lotu, podobnego do myszołowów, gdy wypatruje swych ofiar opuszcza nogi. Może oddalać się nawet do 20 km od gniazda. OchronaObjęty
ochroną gatunkową ścisłą
. W
Dyrektywie Ptasiej
uznany jako skrajnie zagrożony przez skrajnie niewielką licznością populacji i przez zmiany środowiska wywoływane osuszaniem terenów podmokłych. Wymaga ochrony czynnej. Wokół gniazd gadożerów obowiązuje strefa ochronna: przez cały rok w promieniu do 200 m, a okresowo (od 1 marca do 30 września) - w promieniu do 500 m od gniazda[5]. Zobacz teżPrzypisy- ↑
Circaetus gallicus
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑
Circaetus gallicus
. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (
ang.
)
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 213. .
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Frieder Sauer: Ptaki lądowe. Świat Książki, seria: Leksykon przyrodniczy. .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną,
Dz. U. z 2004 r. Nr 220, poz. 2237
Bibliografia- Robert Jacek Dzwonkowski: Przyroda Polska. Warszawa: Mozajka, 2004. .
- Pavel Vasak: Ptaki leśne. Warszawa: Delta, 1993. .
- Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: MUZA, 2009. .
Inne hasła zawierające informacje o "Gadożer":
Sanok
...
Puszcza Augustowska
...
Beskidy
borsuk
,
niedźwiedź
,
wilk
,
ryś
,
żbik
ptaki:
sikora
,
drozd
,
dzięcioł
,
głuszec
,
bażant
ptaki drapieżne:
orlik krzykliwy
,
Gadożer
,
myszołów
,
kania
,
kruk
,
jarząbek
,
puchacz
płazy i gady:
salamandra plamista
,
kumak górski
,
żmija
, ...
Gadożer
Gadożer
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ptaki
Podgromada
Neornithes
Nadrząd
neognatyczne
Rząd
jastrzębiowe
Rodzina
jastrzębiowate
Podrodzina
Gadożery
Rodzaj
Circaetus
Gatunek
Gadożer
Nazwa systematyczna
Circaetus gallicus(
Gmelin
, 1788)Kategoria zagrożenia (
CzKGZ
)
najmniejszej troski
Zasięg występowania
obszary lęgowisk zimowiska siedliska całoroczne ...
Bielik
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Gadożer":
212. Fauna Polski (plansza 3)
mniej niż 100 osobników ( np. sokół wędrowny, orzeł przedni, orzełek włochaty, Gadożer). Liczebność ponad 10 milionów określa się jako masowe występowanie. Masowo występuje ...
|