Renifer (ren) (Rangifer tarandus) –
ssak
z rodziny
jeleniowatych
, zamieszkujący
arktyczną
tundrę
i
lasotundrę
w
Eurazji
i
Ameryce Północnej
. Dla podgatunków północnoamerykańskich stosuje się nazwę karibu.
Charakterystyka
Długość ciała samicy (łani) wynosi około 162-205 cm, a masa ciała od 60 do 170 kg. Natomiast samiec (byk) waży od 100 do 318 kg. Długość jego ciała wynosi od 180 do 214 cm. Wysokość w barkach obu płci dochodzi do 130 cm. Ma gęste uwłosienie, z długą grzywą na szyi. Wyjątkowo gęsta sierść chroni przed mrozem. Pysk również jest owłosiony, co zapewnia ochronę przed zimnem podczas żerowania w śniegu. Latem futro renów przybiera kolor szarobrązowy, zimą białawy. Nogi kończą się mocnymi, szeroko rozstawionymi
racicami
, ułatwiającymi poruszanie się po śniegu i bagnistym terenie.
U obu płci występuje okazałe
poroże
, nieco mniejsze u samic. Różni się ono od poroża innych jeleniowatych - jest półkoliście zakrzywione i zakończone rozgałęzieniami. Renifery co roku zrzucają poroże - samce na przełomie listopada i grudnia, samice i młode - późną zimą lub wczesną wiosną. Następnie tworzy się u nich nowe poroże.
Renifery potrafią długo i wytrwale biegać. Większość roku spędzają na wędrówkach, zimą schodzą na południe do zalesionych okolic, na wiosnę wracają do tundry. Samice i ich potomstwo żyją stadnie, ale dorosłe samce poza okresem
rui
prowadzą samotny tryb życia. Długość życia: do 20 lat.
Pożywienie
Renifer jest
roślinożerny
- zjada trawy, byliny i
porosty
, zwłaszcza
chrobotki
. Zimą wygrzebuje spod śniegu również pączki krzewów i jagody. Potrafi strawić zamarznięty pokarm.
Rozmnażanie
Ruja
trwa od sierpnia do listopada, kiedy to renifery wędrują na zimowiska. Po ciąży trwającej 225 - 235 dni, najczęściej na przełomie maja i czerwca, na świat przychodzi jedno młode. Przez pół roku jest karmione mlekiem matki.
Dojrzałość płciową samce osiągają w wieku 3 lat, samice - 18 miesięcy.
Podgatunki
R. tarandus groenlandicus
Podział na podgatunki jest kwestią sporną, poszczególne nazwy stanowią często synonimy bądź określają zbliżone populacje. Wyróżnić można następujące podgatunki:
- R. tarandus tarandus
- R. tarandus borealis
- R. tarandus cilindricornis
- R. tarandus furcifer
- R. tarandus lapponum
- R. tarandus typicus
- R. tarandus asiaticus
- R. tarandus lenensis
- R. tarandus pearsoni
- R. tarandus rangifer
- R. tarandus sibiricus
- R. tarandus platyrhynchos
- R. tarandus spetsbergensis
- R. tarandus spitzbergensis
- R. tarandus fennicus
- R. tarandus angustirostris
- R. tarandus buskensis
- R. tarandus chukchensis
- R. tarandus phylarchus
- R. tarandus setoni
- R. tarandus silvicola
- R. tarandus transuralensis
- R. tarandus valentinae
- R. tarandus yakutskensis
- R. tarandus dichotomus
- R. tarandus groenlandicus
- R. tarandus caribou
- R. tarandus pearyi
Ochrona
Obecnie ochroną objęty jest jeden podgatunek - karibu Peary'ego (R. tarandus pearyi).
Renifer nie jest zwierzęciem w pełni udomowionym przez człowieka, tak jak na przykład krowa czy świnia, ale wszechstronnie wykorzystywanym jako zwierzęta juczne, wierzchowe, pociągowe, dostarczające mięsa, mleka, skór i kości. Karibu, w przeciwieństwie do ich eurazjatyckich pobratymców, nie zostały nigdy udomowione.
Renifery w kulturze
Renifery miały ciągnąć sanie
św. Mikołaja
.
Przypisy