Rozkolce
RozkolceRozkolce (Muricidae) – rodzina
ślimaków
morskich. BudowaRozkolce to bardzo liczna rodzina skupiająca blisko 400 gatunków podzielonych na około 20 rodzajów. Zamieszkują one wody morskie całego świata, od równika po umiarkowaną strefę klimatyczną (głównie dzielnica Indopacyfiku i
Panamy
). Istnieje duża rozpiętość kształtów i wielkości. Muszle są przeważnie grubościenne, ze spiczastą
skrętką
. Powierzchnia zewnętrzna jest misternie pokryta kolcami, palmiastymi wyrostkami, guzami. Z reguły na powierzchni skrętki widać rozmieszczone w regularnych odstępach zgrubienia kolabralne (zgodne z kształtem linii wzrostu muszli) - ślady istnienia wcześniejszych
ujść
. W przeciwieństwie do rodziny
Ranellidae
, u których przypadają dwa takie zgrubienia na każdy skręt, rozkolce charakteryzują się obecnością co najmniej 3 zgrubień na skręcie. Ujście owalne lub w kształcie kropli, z wargami zaopatrzonymi w ząbki lub postrzępionymi. Czasami na
wardze zewnętrznej
mają wykształcony specjalny ząb służący do otwierania muszli małży.
Wrzeciono
zwykle gładkie, bez dodatkowych tworów.
Kanał syfonalny
szeroki i prawie zamknięty, długością może czasem przewyższać dwukrotnie pozostałą część
muszli
. Konchiolinowe
wieczko
jest brązowe, owalne lub w kształcie łezki, z zawiązkiem położonym blisko
syfonu
. CiekawostkiNiektóre gatunki śródziemnomorskie, jak np. Murex trunculus i Murex brandaris, produkują czerwony i fioletowy barwnik, używany w przeszłości do barwienia tkanin (tzw. purpura tyryjska). Wydzielony barwnik z początku o barwie żółtawej i zapachu rozkładającej się kapusty pod wpływem światła przybiera kolor lawendowy. Barwnik ten służy rozkolcom prawdopodobnie jako środek znieczulający, przydatny podczas polowań na
małże
i
chitony
. Noga
ślimaków
ma prosto ścięty przedni kraniec i zaokrąglony tył. Na głowie oprócz dwóch, niekiedy bardzo długich czułków z oczami u podstawy, znajduje się rozciągliwy ryjek. Rozkolce są mięsożerne. Głównym ich pożywieniem są
krewetki
,
gąbki
,
małże
, w
muszlach
których wiercą otwory, aby dostać się do środka. Sporadycznie zjadają padlinę. Są poważnymi szkodnikami hodowli
ostryg
,
omułków
i perłopławów. Żyją na piaszczystych lub mulistych dnach, między skałami i koralami
strefy litoralnej
. Niektóre rodzaje, np.
rapana
okazały się bardzo ekspansywne i po przeniesieniu przez człowieka w obce sobie akweny, szybko się tam rozmnożyły i stały się poważnym zagrożeniem dla wielu ekosystemów. GaleriaMuszlia ślimaka Chicoreus palmarosae - jednego z piękniejszych rozkolców | Zdjęcie muszli ślimaków podgrupy Nucella | Stary szkic muszli Murex pecten - "grzebienia
Wenery
" |
Bibliografia- Rafał Wąsowski, Przewodnik MUSZLE, Wyd. Multico, Warszawa 2000
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Rozkolce":
Rapana
RapanaRapana
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
mięczaki
Gromada
ślimaki
Rząd
Neogastropoda
Rodzina
Rozkolce
Rodzaj
Rapana
Nazwa systematyczna
Rapana Rapana (Rapana) – drapieżny ślimak z rodziny rozkolców.Spis treści1 ...
Stożki
...
Rozkolce
RozkolceTrzy przykładowe gatunki rozkolców, od lewej: Haustellum haustellum, Phyllonotus erythrostomus i Murec ...
Dibromoindygo
...
Purpura (barwnik)
Śródziemnym
mięczaków
z gatunków (
łac.
) Purpura haemastoma oraz Murex trunculus (szkarłatniki i Rozkolce). Jeden z najstarszych wymienianych w
źródłach historycznych
barwników. Także określenie barw ...
ślimak
leży przed sercem, muszla zamykana wieczkiem. W większości morskie (np. porcelanki, Rozkolce), niektóre słodkowodne (np. żyworódka)
tyłoskrzelne — skrzele leży za sercem, muszla ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Rozkolce":
015. Przegląd systematyczny i znaczenie mięczaków (plansza 10)
...
015. Przegląd systematyczny i znaczenie mięczaków (plansza 13)
...
|