Chorwacja
Chorwacja (Republika Chorwacji) - państwo w Europie Południowej, nad Morzem Adriatyckim, graniczy od południa z Bośnią i Hercegowiną i Czarnogórą, od wschodu z Serbią oraz Węgrami i Słowenią od północy. Od południowego zachodu posiada dostęp do Morza Adriatyckiego. Niepodległość uzyskała w 1991 roku, odłączając się od Jugosławii.
Geografia
- Całkowita długość granicy lądowej: 2197,00 km.
- Długość wybrzeża: 5790,00 km.
- Długość granic z sąsiadującymi państwami:
- Bośnia i Hercegowina – 932 km,
- Czarnogóra – 24 km,
- Serbia – 217 km,
- Słowenia – 670 km,
- Węgry – 329 km.
- Najwyższy punkt: Vrh Dinare 1830 m n.p.m. w paśmie Dinara.
- Najniższy punkt: Morze Adriatyckie 0 m.
Linia brzegowa Chorwacji
Chorwacja posiada bardzo urozmaicone, wyjątkowe w skali świata wybrzeże; ten typ wybrzeża z licznymi podłużnymi wyspami ustawionymi równolegle do linii brzegowej, został nazwany dalmatyńskim od nazwy chorwackiego wybrzeża.
Gospodarka
Gospodarka Chorwacji bazuje przede wszystkim na usługach oraz w mniejszym stopniu na przemyśle lekkim. W okresie letnim również turystyka staje się znaczącym źródłem przychodów państwa. Szacowany dochód PKB na jednego mieszkańca z zachowaniem parytety siły nabywczej w 2006 roku wyniósł 13 400 $, co stanowiło ok. 50% średniego dochodu w Unii Europejskiej, w tym samym roku.
Chorwacja jest krajem post-komunistycznym, przed rozpadem Jugosławii była drugą, po Słowenii, republiką pod względem rozwoju gospodarczego i poziomu życia mieszkańców. W późnych latach 80. rozpoczął się proces ekonomicznej transformacji i przestawienia gospodarki centralnie planowanej na wolnorynkową. Na początku procesu transformacji pozycja gospodarki chorwackiej, ze względu na jej wysoki poziom w stosunku do innych państw post-komunistycznych, była uprzywilejowana. Gospodarka kraju poważnie ucierpiała na skutek likwidacji przemysłu ciężkiego i znacznych zniszczeń wojennych, poważnym problemem była również utrata wolnego dostępu do rynków państw byłej Jugosławii.
Rolnictwo
Rolnictwo chorwackie jest stosunkowo dobrze rozwinięte, znajduje w nim zatrudnienie 2,7% ludności zawodowo czynnej, wytwarzając aż 8,2% krajowego PKB. Prawie 57% terytorium Chorwacji zajmują grunty orne, łąki i pastwiska. Daje to przeciętny wskaźnik 0,67 ha użytków rolnych na 1 mieszkańca. Najlepsze warunki dla rozwoju rolnictwa posiada Sławonia oraz Chorwacja właściwa. Produkuje się tam głównie pszenicę, kukurydzę, buraki cukrowe, słonecznik, len, konopie, tytoń, a także drzewa owocowe (śliwa). Prawie w całej Chorwacji popularna jest uprawa winorośli, przy czym najwyżej cenione są wina dalmackie. W Dalmacji i Istrii rozwija się również uprawa oliwek, figowców i drzew cytrusowych. Na obszarach nizinnych hoduje się bydło, trzodę chlewną i drób, w Górach Dynarskich, także owce, kozy, osły i muły. Na wybrzeżu rozwija się rybołówstwo i przetwórstwo rybne (głównie sardynki i tuńczyki), u wybrzeży Półwyspu Istria prowadzi się hodowlę ostryg. Poważne znaczenie gospodarcze ma eksploatacja lasów które zajmują ponad 1/3 powierzchni kraju.
Przemysł
Główną rolę w gospodarce Chorwacji odgrywa przemysł przetwórczy o zróżnicowanej strukturze gałęziowej, do najważniejszych gałęzi należą: hutnictwo żelaza (huta w Sisak) i aluminium (huty w Lozovac i Razine), przemysł stoczniowy, (skupiony w dużych portach morskich jak Rijeka, Split i Pula), oraz chemiczny i petrochemiczny (włókna sztuczne, farmaceutyki, nawozy sztuczne, środki czystości i kosmetyki), skupiony w miastach Sisak, Osijek i Split. Duże znaczenie ma także przemysł maszynowy (m.in. fabryki obrabiarek w Zagrzebiu, maszyn rolniczych w Osijek i urządzeń energetycznych w Karlovac), elektrotechniczny, cementowy (Split, płw. Istria). Przemysł włókienniczy (tekstylny i odzieżowy), skórzany i obuwniczy, ulokowany w centralnej części kraju, w Karlovacu, Zagrzebiu i Osijeku. Przemysł spożywczy, głównie winiarski, mięsny oraz przetwórstwa owocowo-warzywnego. W Zagrzebiu ponadto skupia się przemysł poligraficzny, elektroniczny i farmaceutyczny. Niezwykle istotne dla gospodarki chorwackiej jest wybrzeże Dalmacji. Rijeka odgrywa znaczącą rolę jako port tranzytowy dla towarów z Austrii i Węgier, zyskała również poważne znaczenie w świecie jako stocznia. Split, duży port morski a także centrum produkcji tworzyw sztucznych.
Produkcja energii elektrycznej jest w znacznym stopniu oparta na wyzyskiwaniu hydroenergetycznych zasobów rzek górskich (m.in. kaskadowe hydroelektrownie na rzekach Cetina i Krka). W latach 70. wybudowano we współpracy z Słowenią elektrownię atomową w Krško, znajdującą się na terytorium Słowenii, około 20 km od granicy.
Kraj posiada niewielkie własne zasoby surowcowe, stosunkowo duże pokłady boksytów (duże pokłady boksytów występujące na półwyspie Istria i w Dalmacji dały podstawę rozwoju hutnictwa aluminium z centrum w Šibeniku), mniejsze miedzi, węgla brunatnego oraz złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, nadto nieznaczne złoża manganu, cynku i ołowiu, azbestu oraz węgla kamiennego. Złoża ropy naftowej i gazu ziemnego odkryte w 1960 roku w pełni zaspokajają wewnętrzne potrzeby kraju, czyniąc Chorwację samowystarczalną pod względem energetycznym.
Turystyka
Do 1990 roku, kiedy to rozpadła się Jugosławia, ten dział gospodarki przynosił największą część dewizowych dochodów państwa. Turystyka skupiała się głównie na wybrzeżu dalmatyńskim i w Istrii, znajdowały się tam liczne uzdrowiska i kąpieliska morskie. Wewnątrz kraju ruch turystyczny był relatywnie niewielki. Konflikty zbrojne związane z rozpadem Jugosławii znacznie ograniczyły ruch turystyczny. Wojna domowa zdewastowała dużą część infrastruktury turystycznej, także zabytkowe miasta jak Pula, Split czy Dubrownik, pełne atrakcji turystycznych, uległy poważnym zniszczeniom. Od 1997 roku przemysł turystyczny jest powoli odbudowywany, a sama Chorwacja staje się coraz bardziej popularnym celem przyjazdów wśród turystów. Obecnie turystyka jest znów ważnym i dochodowym działem gospodarki.
Jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi turystyki jest turystyka aktywna. Wykorzystując swoje położenie geograficzne oraz niezwykle zróżnicowaną linię brzegową, Chorwacja stała się liderem wśród krajów śródziemnomorskich w dziedzinie żeglarstwa. Według ostrożnych szacunków dochody z usług żeglarskich stanowią nawet do 40% dochodów państwa z turystyki. Wykorzystując ten fakt Chorwacja jest liderem wśród krajów europejskich pod względem liczby przystani jachtowych – marin. Największe, a zarazem najpopularniejsze mariny w Chorwacji to Split, Zadar, Dubrovnik, Sukosan.
Demografia
Chorwację zamieszkuje prawie 4,5 mln mieszkańców (4 493 312 w 2007). Istnieje tendencja spadkowa spowodowana głównie emigracją zarobkową do krajów zachodnich, ujemnym przyrostem naturalnym oraz emigracją Serbów do rodzinnego kraju – Serbii. Znaczna większość mieszka w miastach (64%); na wsi mieszka 36%.
Inne hasła zawierające informacje o "Chorwacja":
Włosi
...
Habsburgowie
...
XXI wiek
...
Tablica rejestracyjna
i Hercegowina (BIH)Botswana (BW)Brazylia (BR)Brunei (BRU)Bułgaria (BG)Burkina Faso (BF)Burundi (BU) C
Chile (RCH)
Chiny (CHN)Chorwacja (HR)Cypr (CY)Czad (TCH)
Czarnogóra (MNE)
Czechy (CZ)
Czechosłowacja (CS)
DDania (DK)Dominika (WD)Dominikana (DOM)Dżibuti (DJI)Demokratyczna ...
Austro-Węgry
...
Kod pocztowy
...
Kraina historyczna
...
Kismet
...
Józef z Nazaretu
...
Hieronim ze Strydonu
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Chorwacja":
202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 7)
...
227 Rozpad bloku państw ZSRR - (plansza 8)
...
134. Konflikty zbrojne w Europie i ich przyczyny (plansza 3)
...
|