Elektrownia Czorsztyn-Niedzica-Sromowce Wyżne - zespół dwóch elektrowni wodnych . Pierwsza z nich to elektrownia szczytowo-pompowa w Niedzicy , druga to elektrownia przepływowa w Sromowcach Wyżnych .

Dane techniczne

Elektrownia Wodna Niedzica

• 49°25'09″N 20°19'24″E / 49.41917, 20.32333
• Moc przy pracy turbinowej: 2 x 46,375 MW
• Moc przy pracy pompowej: 2 x 44,5 MW
• Wysokość spadu wody: 40-50 m
• Generowane napięcie: 15 kV

Elektrownia korzysta z wód Zbiornika Czorsztyńskiego . Wykorzystana woda spływa za zaporą do Zbiornika Sromowskiego , który z kolei jest źródłem wody dla Elektrowni Sromowce Wyżne oraz służy jako zbiornik wyrównawczy. Przed 2001 rokiem elektrownia w trybie pompowym przepompowywała wodę ze zbiornika Sromowce Wyżne do Zbiornika Czorsztyńskiego. Ze względu na niewielkie różnice w cenie energii w dzień i w nocy elektrownia pracuje obecnie wyłącznie w trybie turbinowym. W praktyce jest więc elektrownią przepływową.

Elektrownia wodna Sromowce Wyżne

• 49°24'24.5″N 20°20'01″E / 49.406806, 20.33361
• Moc turbin 4 x 520 kW
• Wysokość spadu wody: 3,4 - 10,3 m
• Generowane napięcie: 0,66 kV

Historia

Pierwsze plany budowy zbiornika w tym rejonie pochodzą z 1905 . W latach 20. XX wieku powstały plany budowy zbiorników wodnych na najgroźniejszych dopływach karpackich Wisły , m.in. Sole i Dunajcu . Jednym z konsultantów projektu budowy zapory w Niedzicy był wybitny hydrotechnik i prezydent Polski Gabriel Narutowicz .

O budowie zadecydowano ostatecznie po katastrofalnej powodzi na Podhalu w 1934 roku podczas której zalanych zostało ponad 20 tys. gospodarstw. Plany budowy przerwała wojna.

Po II wojnie światowej , w latach 50 . projekt został ponownie podjęty, ale jego ostateczne zatwierdzenie nastąpiło dopiero na początku lat 70. XX wieku po wielu zmianach koncepcyjnych. Zmieniano m.in.: planowane położenie zapory i zbiornika, typ zapory (z betonowej na ziemną) i ilość miejscowości przeznaczonych do zalania.

W roku 1975 rozpoczęto budowę zbiornika i zapory. W latach 80 . i 90 . budowa spotykała się z ostrymi protestami ekologów. Budowę zakończono w 1997 roku.

Korzyści

Oprócz produkcji taniej i ekologicznej energii elektrycznej największą korzyścią było ocalenie leżących w dole Dunajca terenów podczas tzw. powodzi tysiąclecia , która nawiedziła Polskę tuż przed oddaniem obiektu do użytku. W dniu oficjalnego otwarcia zapory ( 9 lipca 1997 r.) poziom wody przewyższał nawet ten z roku 1934. Dzięki zaporze nie zostały zalane tereny leżące poniżej. Inne korzyści to:

• wybudowanie oczyszczalni ścieków w rejonie Dunajca
• dostarczenie wody pitnej do pobliskich miejscowości (przed budową zapory w tym rejonie występowały poważne niedobory wody w okresie suszy i była to jedna z głównych przyczyn budowy zbiornika)
• ustabilizowanie poziomu rzeki (dzięki czemu tradycyjny spływ doliną Dunajca odbywa się bez przeszkód)
• podniesienie walorów turystycznych regionu

Linki zewnętrzne

Strona elektrowni w Niedzicy