|
|
|
Kategoria
KategoriaKategoria (z
gr.
kategorein - orzekać) - podstawowy zbiór
przedmiotów
; element wyczerpującego podziału wszystkich bytów na najbardziej ogólne
gatunki
i
rodzaje
. Termin został utworzony przez
Arystotelesa
, który wyróżnił dziesięć kategorii: kategorię
substancji
i dziewięć kategorii przypadłościowych. Podziału tego dokonał na drodze rozróżnienia między podmiotem zdania (którymi jest substancja) a jego orzeczeniem (którymi są kategorie przypadłościowe) i analizy orzeczeń greckich, która doprowadziła do powstania listy kategorii przypadłościowych. Współcześnie Arystotlesowskiego podziału kategorii nie uznaje się przeważnie ani za wyczerpujący i spójny, ani za zgodny z naturą języka, dał on jednak podstawy do dalszych analiz pojęcia kategorii. Arystoteles wyróżnił następujące kategorie: - Substancja (substancja konkretna, "coś") - np. ta oto książka
- Kategorie przypadłościowe:
-
ilość
- np. mały
-
jakość
- np. czerwony
-
stosunek
(relacja) - np. jest mniejszy
-
miejsce
- np. Mandżurii
-
czas
- np. wczoraj
-
położenie
- np. stoi
-
posiadanie
- np. jest ubrany
-
działanie
- np. chodzi
- doznawanie - np. jest mu zimno
Spośród poglądów poarystotelesowskich szczególne znaczenie mają poglądy
Immanuela Kanta
i badania logików i filozofów polskich XX wieku. Kant w sporze, czy kategorie istnieją poza umysłem (jak głosił Arystoteles) czy w umyśle zajął drugie stanowisko - głosił, że kategorie istnieją tylko w umyśle i są sposobami, w jaki porządkuje on
doświadczenie
, sprowadzając tym samym analizę pojęcia kategorii do analizy struktury myślenia. Poza sporami o transcendentność kategorii, znaczenie miał spór o ich liczbę - spośród różnych kategorii przedmiotów (jak
relacja
,
stan rzeczy
,
proces
,
rzecz
itp.) niektórzy filozofowie próbowali sprowadzać jedne do drugich - szczególnie jaskrawym przypadkiem jest tu
reizm
Tadeusza Kotarbińskiego
, który wyróżniał tylko jedną kategorię przedmiotów, którą była kategoria rzeczy. Innym istotnym zagadnieniem była relacja Boga do pojęcia kategorii - czy jest on substancją, czy stanowi samodzielną kategorię, czy też może przekracza kategorie. Logicy polscy podjęli pogłębione analizy arystotelesowskiej koncepcji kategorii, tworząc
gramatykę kategorialną
. Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Kategoria":
Nadciśnienie tętnicze
– ułatwia postępowanie diagnostyczne, lecznicze oraz rzutuje na rokowanie.Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego wg ESH/ESCKategoriaCiśnienie skurczowe(mmHg)Ciśnienie rozkurczowe(mmHg)Ciśnienie optymalne< 120< 80Ciśnienie prawidłowe120–12980–84Ciśnienie wysokie prawidłowe130–13985–89Nadciśnienie stopień 1(łagodne)140–15990–99Nadciśnienie stopień ...
Adwentyzm
Pomocy i Rozwoju
System edukacyjnyInstytut Badań Biblijnych
Ellen G. White Estate
Generalna Konferencja ADSRR
Portal
•
Kategoria
Adwentyzm (
łac.
adventus – ‘przyjście’) – nurt wyznań
chrześcijańskich
obejmujący
Kościoły protestanckie
...
Odense
...
1972
...
Sejm grodzieński (1793)
...
Grupa
– w
chemii
grupa galaktyk
– w
astronomii
grupa krwi
– w
biologii
grupa
–
Kategoria systematyczna
stosowana np. w systematyce zwierzątnauki humanistyczne
grupa literacka
grupa domowa
grupa etniczna
grupa muzyczna
grupa ...
1986
...
Insurekcja kościuszkowska
...
1977
...
Niepylak apollo
Niepylak apollo
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
stawonogi
Gromada
owady
Podgromada
owady uskrzydlone
Rząd
motyle
Rodzina
paziowate
Rodzaj
Parnassius
Gatunek
niepylak apollo
Nazwa systematyczna
Parnassius apollo(
Linnaeus
, 1758)Kategoria zagrożenia (
CzKGZ
)
narażony na wyginięcie
Niepylak apollo (Parnassius apollo) – motyl ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kategoria":
27. Zachowania rodziny na rynku (plansza 14)
Określa subiektywną przyjemność, pożytek lub zadowolenie płynące z konsumowanych (ewentualnie posiadanych) dóbr.
Kategoria użyteczności jest abstrakcją i ma charakter subiektywny.
Wartość użyteczności, pozwala subiektywnie określić ...
Kompozycja tragedii antycznej na podstawie "Antygony" (plansza 7)
...
24. Dochody z kapitału (plansza 21)
portfelu funduszu oraz oczywiście gry sił popytu i podaży.
Fundusze własne to Kategoria pasywów bardzo ważna dla banku. Wysokie fundusze własne pozwalają bankowi na ...
|
|
|
|
