Klucz - znak graficzny, który wyznacza położenie na
pięciolinii
jednego
dźwięku
, a w związku z tym i pozostałych, określanych w stosunku do niego. Kształt kluczy pochodzi od liter
alfabetu
umieszczanych na początku linii do
X
wieku.
Litery te z czasem zostały przestylizowane i przyjęły kształt dzisiejszych kluczy, dzielonych na trzy grupy: kluczy
G
,
F
i
C
.
Grupa kluczy G – określających położenie g¹
Grupa kluczy f określających położenie f
Grupa kluczy c określających położenie c¹
Większość z tych kluczy ma znaczenie historyczne, w użyciu są cztery rodzaje kluczy:
Klucz wiolinowy służy do zapisu nut dla wysokich głosów (żeńskich, dziecięcych oraz tenoru – ten ostatni transponuje w dół), instrumentów wysoko brzmiących (np. skrzypiec, fletu, oboju klarnetu,saksofonu, trąbki,wysokich partii granych na instrumentach klawiszowych (fortepianie, klawesynie, organach, akordeonie) zwykle prawą ręką.
Klucz basowy służy do zapisu nut dla niskich głosów (basu, barytonu), instrumentów nisko brzmiących (kontrabasu, gitary basowej, tuby, fagotu, wiolonczeli, puzonu, częściowo rogu), niskich partii granych na instrumentach klawiszowych lewą ręką.
Klucz altowy służy do zapisu nut na altówkę (wysokie partie na ten instrument zapisuje się w kluczu wiolinowym).
Klucz tenorowy służy do zapisu wysokich partii granych na wiolonczeli, fagocie, puzonie.
Źródła
- Franciszek Wesołowski: Zasady Muzyki