Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

powiat

powiat (w Polsce) – jednostka samorządu terytorialnego II stopnia i podziału administracyjnego, obejmująca część obszaru województwa. Ich funkcjonowanie reguluje ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578).

W Polsce wyróżniamy dwa rodzaje powiatów:

  • powiaty ziemskie – skupiają od kilku do kilkunastu sąsiadujących ze sobą gmin,
  • powiaty grodzkie – miasta na prawach powiatu (gmina o statusie miasta, wykonująca zadania powiatu).

Powiaty w ujęciu historycznym

Po raz pierwszy powiaty w Polsce wprowadzono w II połowie XIV wieku, zastępując nimi likwidowane wówczas kasztelanie. W systemie podziału terytorialnego kraju pojawiła się jednostka administracyjna większa od kasztelanii, zwana po łacinie districtus (pol. dystrykt) i uwzględniana w tytulaturzu książęcym. W końcu XIV w. funkcjonował już nowy system podziału terytorialnego, opierający się na ustroju sądowo-ziemskim. Jego podstawą była ziemia, składająca się z 2-3 powiatów sądowych. Należy sądzić, że ziemie powstały w wyniku podziału dystryktów. Dla każdej z ziem ustanowiono delegowany sąd książęcy, złożony z sędziego i podsędków oraz lokalnych urzędników. Sądy ziemskie nie miały stałych siedzib, ale dokonywały objazdów całego terytorium, zatrzymując się na pewien czas w znaczniejszych ośrodkach. Okolice tych ośrodków, przeważnie miejskich, wraz z mieszkańcami podległymi jurysdykcji sądów ziemskich utworzyły powiaty. Termin "powiat" wywodzi się od "dnia wietnego" czyli "wiecu", zgromadzenia sądowego o z góry wyznaczonym terminie. Oddzielny, dla każdej z ziem, zarząd majątkiem władcy spoczywał w rękach specjalnych rządców (łac. procuratores), zwanych od połowy XV wieku starostami. Starostowie posiadali rozległą władzę administracyjno-sądową; sądzili wszystkich, którzy dopuścili się przestępstw zagrażających spokojowi publicznemu. Do starosty należała również piecza nad wykonywaniem wyroków sądowych oraz ogólny nadzór nad aparatem skarbowym. Siedzibą starosty była początkowo stolica ziemi. W późniejszych czasach starostami nazywano także dzierżawców królewszczyzn.

Powiaty istniały w dwujęzycznym Wielkim Księstwie Poznańskim, jako odpowiednik niemieckiego Kreis. W zaborze rosyjskim odpowiednikiem powiatów były ujezdy. Spis powiatów na ziemiach polskich pod zaborami można znaleźć w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. . Powiaty funkcjonowały w okresie II Rzeczypospolitej a później w PRL do 1975, kiedy to zlikwidowano duże województwa podzielone na powiaty, wprowadzając w ich miejsce 49 mniejszych województw. Podział na powiaty przywróciła reforma administracyjna, która weszła w życie 1 stycznia 1999.


Inne hasła zawierające informacje o "powiat":

Pęcice ...

Brno wszedł w życie podział miasta na 29 dzielnic katastralnych. Obecnie Brno jest powiatem miejskim oraz siedzibą powiatu ziemskiego Brno . Od 1 stycznia 2003 roku ...

Uznam UznamProwincja Niż Środkowoeuropejski Podprowincja Pobrzeża Południowobałtyckie Makroregion Pobrzeże Szczecińskie Mezoregion Uznam i Wolin Mikroregion(y)UznamZajmowanejednostkiadministracyjne Polska : województwo zachodniopomorskie : powiat grodzki Świnoujście Niemcy : Meklemburgia-Pomorze Przednie : powiat Ostvorpommern UznamZdjęcie satelitarne wyspyZdjęcie satelitarne wyspy Kontynent Europa Państwo   Niemcy   Polska Akwen Morze Bałtyckie Powierzchnia 445 km² Mapa wyspyPołożenie ...

Wittenberga rejestracyjneWBAdres urzędu miastaLutherstraße 5606886 Lutherstadt WittenbergBurmistrzEckhard NaumannPołożenie na mapie Niemiec WittenbergaPołożenie na mapie powiatuPołożenie na mapie powiatu Strona internetowa miasta Wittenberga – (niem. Lutherstadt Wittenberg), miasto powiatowe ...

1362 kontaktów handlowych pomiędzy Krakowem i Wiedniem .Założenie osady Stopnica , w obecnym województwie świętokrzyskim, powiat buski. Wydarzenia na świecie 28 września – Urban V został wybrany na ...

Strzebielino ...

Benedykt Dybowski Benedykt DybowskiBenedykt Dybowski (ok. 1863)Urodzony 30 kwietnia 1833 Adamaryn, powiat miński , gubernia mińska Zmarł 30 stycznia 1930 Lwów Benedykt Dybowski (ur. 30 kwietnia 1833 ...

Michałowice (powiat jeleniogórski) ...

Pec pod Sněžkou ...

Vrchlabí Strona internetowa miasta Vrchlabí ( niem. Hohenelbe) - miasto w Czechach , w kraju hradeckim , powiat Trutnov .Według danych z 12 czerwca 2003 powierzchnia miasta wynosiła 2766 ha , ...


Inne lekcje zawierające informacje o "powiat":

01 Znaki drogowe - znaki uzupełniające (plansza 3) br> F3 – Granica obszaru administracyjnego Znak z napisami „województwo, „powiat” lub „gmina i umieszczonymi nazwami, informuje o wjeździe odpowiednio na ...

218. Struktura narodowościowa i etniczna Polski (plansza 8) ...

134 Polska wobec polityki Napoleona Bonaparte. Księstwo Warszawskie (plansza 9) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie